Το Δικηγορικό Γραφείο ΣΚΟΡΔΑΚΗ & ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ, ανακοινώνουν τη δημοσίευση μιας εξαιρετικά σημαντικής απόφασης του Τρίτου Τμήματος του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ), Υπόθεση ΖΟΥΜΠΟΥΛΙΔΗΣ κατά ΕΛΛΑΔΑΣ (No. 3), που αφορά το θέμα της ευθύνης αποζημίωσης του δημοσίου από νόμιμες πράξεις και από ζημιογόνες ενέργειες των οργάνων της δικαστικής λειτουργίας λόγω πρόδηλου σφάλματος.
Η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας, με την απόφασή της 800/2021 έκρινε ότι απαιτήσεις κατά του Ελληνικού Δημοσίου για ζημία που προκλήθηκε από πράξεις δικαστών είναι μη δικαστικά επιδιώξιμες. Επί προσφυγής μας στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο κατά της προαναφερόμενης απόφασης, το ΕΔΔΑ δημοσίευσε σήμερα, 4 Ιουνίου 2024 την απόφασή του και έκρινε ότι υπήρξε παραβίαση του άρθρου 6 παρ. 1 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, ήτοι παραβίαση του Δικαιώματος για πρόσβαση σε ένα ανεξάρτητο και αμερόληπτο Δικαστήριο.
Με την απόφαση αυτή του ΕΔΔΑ, έχουμε πλέον τη σοβαρή και συνάμα σφοδρή ανατροπή του νέου νομολογιακού δεδομένου, που επήλθε με την προαναφερόμενη απόφαση της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας και απασχόλησε πολύ το νομικό κόσμο, με πολλαπλά δυσμενή σχόλια για αυτήν τη μεταστροφή της νομολογίας επί του θέματος, αλλά το κυριότερο έχουμε αποκατάσταση της τρωθείσας πίστης των πολιτών ότι «Το Σύνταγμα, δεν ανέχεται να παραμένουν αναποζημίωτες ζημίες που κάποιος υφίσταται από ενέργειες οποιουδήποτε κρατικού οργάνου» (ΣτΕ 2527/2019), ακόμα και αν το όργανο που προκάλεσε τη βλάβη είναι όργανο της δικαστικής εξουσίας.
Παραθέτω την περίληψη της Απόφασης του ΕΔΔΑ, όπως δημοσιεύθηκε από το ίδιο το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο.
ΑΠΟΦΑΣΗ
Άρθρο 6 § 1 (αστικές) • Πρόσβαση στη δικαιοσύνη • Προσφυγή κατά του Δημοσίου για ζημία που φέρεται ότι προκλήθηκε από την απόρριψη από το Ακυρωτικό Δικαστήριο (Συμβούλιο της Επικρατείας) της αναίρεσής του, για νομικά ζητήματα που διαπιστώθηκαν από το Δικαστήριο στην υπόθεση Ζουμπουλίδης κατά Ελλάδας (77574/01) να έχουν παραβιάσει το άρθρο 6 § 1, κρίθηκε απαράδεκτο λόγω αναρμοδιότητας από το Ανώτατο Διοικητικό Δικαστήριο (ΣτΕ)• Το εθνικό δίκαιο περί ευθύνης του Δημοσίου ερμηνεύεται από το Συμβούλιο της Επικρατείας ότι δεν επιτρέπει αξιώσεις για ζημίες που προκλήθηκαν από πρόδηλο σφάλμα δικαστικού οργάνου έως ότου θεσπιστεί ειδική νομοθεσία που ρυθμίζει την ευθύνη αυτή• Η ερμηνεία του ΣτΕ δεν συμβαδίζει με την προηγούμενη νομολογία του, που εφαρμόζει σε τέτοιες περιπτώσεις το ισχύον εσωτερικό δίκαιο αναλογικά, λόγω της μη ύπαρξης ειδικού νόμου για σφάλματα δικαστών, και έτσι οδηγήθηκε για πρώτη φορά απαράδεκτο στην περίπτωση του προσφεύγοντος• Καμία ένδειξη αισθητής νομολογιακής εξελίξεως αποκλίνουσας από την προηγουμένη νομολογία του ΣτΕ• Η νέα ερμηνεία είχε ως αποτέλεσμα η αξίωση του προσφεύγοντος να μην είναι δικαστικά επιδιώξιμη στο διηνεκές (ad infinitum) και αποτέλεσε ανυπέρβλητο εμπόδιο σε τυχόν μελλοντικές αξιώσεις αποζημίωσης από αυτόν κατά του Δημοσίου για τα εικαζόμενα λάθη των πολιτικών δικαστηρίων μέχρι την θέσπιση ειδικής νομοθεσίας• Περιορισμός του δικαιώματος πρόσβασης σε Δικαστήριο του προσφεύγοντος για απροσδιόριστο χρονικό διάστημα που δημιουργεί ανασφάλεια δικαίου σε βάρος του • Δυσανάλογη επιβάρυνση που επιβάλλεται στον προσφεύγοντα• Η ουσία του δικαιώματος πρόσβασης σε δικαστήριο προσβάλλεται.
Αθήνα 4η Ιουνίου 2024
Η Πληρεξούσια Δικηγόρος
ΒΑΣΙΛΙΚΗ Δ. ΣΚΟΡΔΑΚΗ
ΔΙΚΗΓΟΡΟΣ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ
ΣΟΛΙΣΙΤΟΡ ΑΓΓΛΙΑΣ & ΟΥΑΛΙΑΣ
ΔΙΑΜΕΣΟΛΑΒΗΤΡΙΑ (CEDR)
Πανεπιστημίου 58, Αθήνα 106 78
Τηλ. 210 3217555, 210 3217739
ΑΦΜ 041080743, ΔΟΥ Α’ ΑΘΗΝΩΝ