ΣτΕ 1009/2020 ΟΠΙ | Σκορδάκη & Συνεργάτες

Συλλογική διαχείριση δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας – Οργανισμός Πνευματικής Ιδιοκτησίας (ΟΠΙ).

Διαχείριση δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας. Ανάθεση στον Οργανισμό Πνευματικής Ιδιοκτησίας (Ο.Π.Ι.) εκτάκτως και για χρονικό διάστημα δύο ετών της διαχείρισης των δικαιωμάτων πνευματική ιδιοκτησίας των δικαιούχων-μελών της ΑΕΠΙ. Ειδική Υπηρεσία Έκτακτης Διαχείρισης Δικαιωμάτων του ΟΠΙ και διορισμός προσωρινού διαχειριστή με θητεία δύο ετών. Απόρριψη αίτησης ακύρωσης υπουργικής αποφάσεως. Η ανάθεση στον ΟΠΙ, ως αρμόδιο φορέα επιφορτισμένο με την άσκηση της κρατικής εποπτείας επί των φορέων συλλογικής διαχείρισης, των προβλεπόμενων στο νόμο εξαιρετικών αρμοδιοτήτων δεν μετέτρεψε αυτόν σε επιχειρηματικό φορέα ανταγωνιστικό των λειτουργούντων στο πλαίσιο της αγοράς φορέων συλλογικής διαχείρισης πνευματικών δικαιωμάτων. Οι σχετικές διατάξεις του εν λόγω νόμου δεν αντίκεινται στα άρθρα 4 παρ. 1, 5 παρ. 1 και 25 παρ. 1 Συντ. Απόρριψη ως αβάσιμων των λόγων ακυρώσεως με τους οποίους προβάλλεται ότι η ανάθεση της επίδικης δραστηριότητας στον ΟΠΙ οδηγεί σε κίνδυνο κατάχρησης δεσπόζουσας θέσης και νόθευσης της δομής της αγοράς, επηρεάζει δε τις διασυνοριακού χαρακτήρα συναλλαγές των ημεδαπών οργανισμών με άλλους οργανισμούς, κατά παράβαση των ανωτέρω διατάξεων της ΣΛΕΕ. Απόρριψη λόγου ακύρωσης ότι οι προσβαλλόμενες κανονιστικές ρυθμίσεις συνιστούν ανεπίτρεπτο περιορισμό της ελεύθερης παροχής υπηρεσιών. Ο ΟΠΙ δεν συνιστά οργανισμό συλλογικής διαχείρισης και, ως εκ τούτου, δεν εμπίπτει ως προς την οργάνωση, τη δομή και λειτουργία του στο πεδίο εφαρμογής του άρθρου 2 του ν. 4481/2017.

Αριθμός 1009/2020

ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ

ΤΜΗΜΑ Δ΄

Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του στις 24 Σεπτεμβρίου 2019, με την εξής σύνθεση: Μ. Καραμανώφ, Aντιπρόεδρος, Πρόεδρος του Δ΄ Τμήματος, Μ. Παπαδοπούλου, Κ. Πισπιρίγκος, Σύμβουλοι, Χ. Μπολόφη, Δ. Μαυροπόδη, Πάρεδροι. Γραμματέας η Ι. Παπαχαραλάμπους.

Για να δικάσει την από 22 Οκτωβρίου 2018 αίτηση:

του Οργανισμού Συλλογικής Διαχείρισης με την επωνυμία «ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΣΥΛΛΟΓΙΚΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΜΟΥΣΙΚΩΝ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ – Η ΑΥΤΟΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ – ΑΣΤΙΚΟΣ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΣ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΕΝΗΣ ΕΥΘΥΝΗΣ», που εδρεύει στην Αθήνα (Κοραή 3), ο οποίος παρέστη με τους δικηγόρους: 1) Δημήτριο Τζουγανάτο (Α.Μ. 9824), β) Νικόλαο Κοσμίδη (Α.Μ. 23252) και γ) Αρχοντούλα Παπαπαναγιώτου (Α.Μ. 15404), που τους διόρισε με πληρεξούσιο,

κατά του Υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού, ο οποίος παρέστη με τον Ευστράτιο Ηλιαδέλη, Πάρεδρο του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους,

και κατά των παρεμβαινόντων: Α. 1) «ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗΣ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑΣ», που εδρεύει στην Αθήνα (Μετσόβου 5), ο οποίος παρέστη με τον δικηγόρο Απόστολο Παπακωνσταντίνου (Α.Μ. 25904), που τον διόρισε με πληρεξούσιο, Β. 1) …, ο οποίος παρέστη με τον δικηγόρο Γεώργιο Κοπακάκη (Α.Μ. 16745), που τον διόρισε με πληρεξούσιο, 2) … 54),… ο οποίος παρέστη με τον ίδιο ως άνω δικηγόρο, που τον διόρισε με πληρεξούσιο.

Με την αίτηση αυτή ο αιτών Οργανισμός επιδιώκει να ακυρωθεί η υπ’ αριθμ. 262844/18408/13772/689/4.6/2018 (ΦΕΚ Β΄ 2085/7.6.2018) απόφαση του Υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού και κάθε άλλη σχετική πράξη ή παράλειψη της Διοικήσεως.

Η εκδίκαση άρχισε με την ανάγνωση της εκθέσεως της εισηγήτριας, Συμβούλου Μ. Παπαδοπούλου.

Κατόπιν το δικαστήριο άκουσε τους πληρεξούσιους του αιτούντος Οργανισμού, οι οποίοι ανέπτυξαν και προφορικά τους προβαλλόμενους λόγους ακυρώσεως και ζήτησαν να γίνει δεκτή η αίτηση, τον πληρεξούσιο του ΟΠΙ, τον δικηγόρο των παρεμβαινόντων που παρέστησαν και τον αντιπρόσωπο του Υπουργού, οι οποίοι ζήτησαν την απόρριψή της.

Μετά τη δημόσια συνεδρίαση το δικαστήριο συνήλθε σε διάσκεψη σε αίθουσα του δικαστηρίου κ α ι

Α φ ο ύ μ ε λ έ τ η σ ε τ α σ χ ε τ ι κ ά έ γ γ ρ α φ α

Σ κ έ φ θ η κ ε κ α τ ά τ ο ν Ν ό μ ο

Επειδή, για την άσκηση της υπό κρίση αιτήσεως έχει κατατεθεί το κατά νόμον παράβολο (υπ’ αριθ. 3212573, -79/2018 και 5177311/2018 ειδικά γραμμάτια παραβόλου, σειράς Α´).
Επειδή, με την υπό κρίση αίτηση ζητείται η ακύρωση της υπ’ αρ. ΥΠΠΟΑ/ΓΔΔΥΗΔ/ΔΔΑΔ/ΤΔΥΕΦ 262844/18408/13772/689/4.6.2018 αποφάσεως της Υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού (Β΄ 2085/7.6.2018), με την οποία ανατέθηκε, σύμφωνα με το άρθρου 51Α του ν. 4481/2017, εκτάκτως και για χρονικό διάστημα δύο ετών στο νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου με την επωνυμία “Οργανισμός Πνευματικής Ιδιοκτησίας” (Ο.Π.Ι.) η διαχείριση των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας των δικαιούχων-μελών της ανεξάρτητης οντότητας διαχείρισης του άρθρου 50 του ν. 4481/2017 «ΑΕΠΙ – Ελληνική Εταιρεία προς Προστασίαν της Πνευματικής Ιδιοκτησίας ΑΕ», η άδεια λειτουργίας της οποίας είχε ανακληθεί με την από 15.5.2018 απόφαση της αυτής Υπουργού .
Επειδή, με έννομο συμφέρον και εν γένει παραδεκτώς, παρεμβαίνει υπέρ του κύρους της προσβαλλόμενης πράξης ο εν λόγω «Οργανισμός Πνευματικής Ιδιοκτησίας» (Ο.Π.Ι). Εξάλλου, με έννομο συμφέρον και εν γένει παραδεκτώς, παρεμβαίνουν με αυτοτελή δικόγραφα: α) ο … και 72 λοιπά φυσικά πρόσωπα, ως και η εταιρεία «UNIVERSAL ΜΟΥΣΙΚΗ ΕΚΔΟΤΙΚΗ ΕΠΕ» και β) ο … και 5 λοιπά φυσικά πρόσωπα, φερόμενοι όλοι ως δικαιούχοι πνευματικών δικαιωμάτων επί μουσικών έργων, την εκπροσώπηση, διαχείριση και προστασία των οποίων είχαν αναθέσει στην ανώνυμη εταιρεία ΑΕΠΙ Α.Ε. και δεν αντιτάχθηκαν να ανατεθεί στη συνέχεια στον Ο.Π.Ι..
Επειδή, ο αιτών Οργανισμός Συλλογικής Διαχείρισης ο οποίος δυνάμει διοικητικής αδείας (υπ’ αρ. 2170/6.3.2003 απόφαση του Υπουργού Πολιτισμού, Β΄ 323/18.3.2003), δραστηριοποιείται στον τομέα συλλογικής διαχείρισης δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας μουσικών έργων στην Ελλάδα, με έννομο συμφέρον, και εν γένει παραδεκτώς, ζητεί την ακύρωση της προσβαλλόμενης πράξης, προκειμένου κατά τους ισχυρισμούς του, να αποτρέψει την άσκηση ανταγωνιστικής δραστηριότητας από τον παρεμβαίνοντα Οργανισμό Πνευματικής Ιδιοκτησίας στην ίδια κατ’ αντικείμενο αγορά που δραστηριοποιείται και ο ίδιος. Η ιδιότητα δε του ανταγωνιστή που δραστηριοποιείται, έστω και εν μέρει και με μικρό ποσοστό, στην ίδια αγορά παροχής υπηρεσιών, αρκεί για τη θεμελίωση εννόμου συμφέροντος για την προσβολή επί ακυρώσει κανονιστικής πράξεως που κατατείνει, κατά τα προβαλλόμενα, στη λειτουργία του ανταγωνιστικού οργανισμού υπό ιδιαίτερα ευνοϊκούς όρους (πρβλ. ΣτΕ 632/2019 επτ., 1333/2019, 2952/1983). Είναι, συνεπώς, απορριπτέοι οι περί του αντιθέτου ισχυρισμοί του παρεμβαίνοντος ΟΠΙ περί ελλείψεως άμεσου, προσωπικού και ενεστώτος εννόμου συμφέροντος του αιτούντος οργανισμού λόγω αόριστης επικλήσεως του περιορισμού του ανταγωνισμού που επέρχεται δια της προσβαλλόμενης πράξεως στην επίδικη αγορά.
Επειδή, με τον ν. 2121/1993 “Πνευματική Ιδιοκτησία, Συγγενικά Δικαιώματα και Πολιτιστικά Θέματα” (Α΄ 25) προβλέφθηκε, το πρώτον συστηματικά, καθεστώς συλλογικής διαχείρισης δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας, στο δε άρθρο 54 του νόμου αυτού ορίστηκε (παρ.1) ότι οι δημιουργοί μπορούν να αναθέτουν σε οργανισμούς συλλογικής διαχείρισης και προστασίας τη συλλογική διαχείριση και /ή προστασία των πνευματικών του δικαιωμάτων, και ότι η σχετική ανάθεση (παρ. 3) μπορεί να γίνει είτε με μεταβίβαση του δικαιώματος προς το σκοπό της διαχείρισης είτε με παροχή πληρεξουσιότητας, εγγράφως για χρονικό διάστημα που δεν θα υπερβαίνει τα τρία έτη. Στην παρ.4 του άρθρου αυτού ορίζεται ότι: “Κάθε οργανισμός, που έχει ή πρόκειται να αναλάβει τη συλλογική διαχείριση ή προστασία των εξουσιών, που απορρέουν από το περιουσιακό δικαίωμα των δημιουργών, υποχρεούται, πριν αρχίσει τη λειτουργία του,να καταθέσει στο Υπουργείο Πολιτισμού σχετική δήλωση συνοδευόμενη από τον Κανονισμό που συντάσσεται από τον οργανισμό και πρέπει πάντως να περιέχει τα ακόλουθα στοιχεία: α) το ύψος του Κεφαλαίου του οργανισμού β) το Καταστατικό ή το εταιρικό σύμφωνο αν πρόκειται για εταιρεία γ)τον υπεύθυνο εκπρόσωπο του οργανισμού, όπως επίσης και τα πρόσωπα που διοικούν τον οργανισμό, τα οποία πρέπει να μην έχουν καταδικαστεί για κακούργημα ή για πλημμέλημα κατά της ιδιοκτησίας ή της περιουσίας και να παρέχουν τα εχέγγυα επαγγελματικού ήθους δ) τον αριθμό των δημιουργών, που έχουν αναθέσει στον οργανισμό τη διαχείριση εξουσιών, που απορρέουν από το περιουσιακό τους δικαίωμα ε) τη νομική μορφή της ανάθεσης της διαχείρισης στ) τη διάρκεια της ανάθεσης ζ) το χρόνο,τις αρχές και τον τρόπο διανομής των αμοιβών στους δικαιούχους και η)το ύψος των εξόδων διαχείρισης, όπως επίσης και κάθε στοιχείο που είναι απαραίτητο για να εξασφαλίζεται η βιωσιμότητα και η αποτελεσματικότητα της λειτουργίας του οργανισμού. Το Υπουργείο Πολιτισμού ελέγχει τη δήλωση και τον Κανονισμό του οργανισμού συλλογικής διαχείρισης και, εάν πληρούνται οι προϋποθέσεις του παρόντος νόμου, χορηγεί την έγκριση για τη λειτουργία του οργανισμού αυτού. Κάθε μεταβολή των παραπάνω στοιχείων του Κανονισμού πρέπει να ανακοινώνεται στο Υπουργείο Πολιτισμού και να εγκρίνεται από αυτό. Σε αντίθετη περίπτωση εξακολουθεί να ισχύει ο αρχικός Κανονισμός του οργανισμού συλλογικής διαχείρισης, όπως είχε εγκριθεί από το Υπουργείο κατά την έναρξη λειτουργίας του Οργανισμού.”. Στην παρ. 5 προβλέπεται ότι το Υπουργείο Πολιτισμού ελέγχει την τήρηση των διατάξεων του παρόντος νόμου, ενώ στην παρ. 6 προβλέπεται σύστημα κυρώσεων για την περίπτωση παραβάσεων. Περαιτέρω, στην παρ. 9 του ίδιου άρθρου (όπως προστέθηκε με την παρ. 16 άρθρ. 8 Ν. 2557/1997), ορίζεται ότι: “Σε περίπτωση διαπίστωσης σοβαρής παράβασης ή επανειλημμένων παραβάσεων του νόμου ή του κανονισμού και ειδικότερα εφόσον δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις του άρθρου 54 παράγραφος 4 με βάση τις οποίες χορηγήθηκε η έγκριση λειτουργίας ενός οργανισμού συλλογικής διαχείρισης, ο Υπουργός Πολιτισμού μπορεί με εισήγηση του Οργανισμού Πνευματικής Ιδιοκτησίας να άρει προσωρινά ή οριστικά την έγκριση λειτουργίας του συγκεκριμένου οργανισμού συλλογικής διαχείρισης. Τέλος, σύμφωνα με την παρ. 10 του ανωτέρω άρθρου 54 (η οποία προστέθηκε με το άρθρ. 15 του ν. 4463/2017, Α΄ 42, όπως αντικαταστάθηκε στη συνέχεια με το άρθρ. 54 παρ. 15Α του ν. 4481/2017-Α 100 και το άρθρ. 127 του ν. 4514/2018, Α΄ 14), “Ο Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού δύναται, μετά από γνώμη του Οργανισμού Πνευματικής Ιδιοκτησίας, και εφόσον συντρέχει σοβαρή πιθανολόγηση ότι ο οργανισμός συλλογικής διαχείρισης δεν είναι σε θέση να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις του και ιδίως να εισπράξει και να διασφαλίσει την απόδοση στους δικαιούχους των ποσών που εισπράττει για λογαριασμό τους, λόγω ενδεικτικά αρνητικών ιδίων κεφαλαίων, να λάβει ως προληπτικό διοικητικό μέτρο το διορισμό προσωρινού επιτρόπου με θητεία έξι μηνών και δυνατότητα ανανέωσης μέχρι δύο φορές και με συνολική διάρκεια ανανέωσης έως και έξι μήνες». Εξάλλου, με το άρθρο 69 του εν λόγω ν. 2121/93 προβλέπεται η «Σύσταση Οργανισμού Πνευματικής Ιδιοκτησίας», και ορίζεται ότι: «1. Ιδρύεται νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου με έδρα την Αθήνα και επωνυμία Οργανισμός Πνευματικής Ιδιοκτησίας (Ο.Π.Ι.) που εποπτεύεται από το Υπουργείο Πολιτισμού, με σκοπό την προστασία των πνευματικών δημιουργών και δικαιούχων συγγενικών δικαιωμάτων, την εποπτεία των οργανισμών συλλογικής διαχείρισης, την εφαρμογή του παρόντος νόμου και των συναφών διεθνών συμβάσεων, τη νομοπαρασκευαστική εργασία σε θέματα πνευματικής ιδιοκτησίας και συγγενικών δικαιωμάτων και γενικά την εκπροσώπηση της Ελλάδας σε όλους τους αρμόδιους διεθνείς οργανισμούς, καθώς και στα Όργανα της Ευρωπαϊκής Κοινότητας…. Ο Ο.Π.Ι. σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να έχει ως σκοπό τη συλλογική διαχείριση των δικαιωμάτων σύμφωνα με τα οριζόμενα στα άρθρα 54 έως 58 του παρόντος νόμου. 2. [όπως το πρώτο εδάφιο της παραγράφου αυτής αντικαταστάθηκε με το άρθρο 7 παρ. 1 του ν. 2819/2000, Α΄ 84 και το τελευταίο εδάφιο προστέθηκε με την παρ. 14 του άρθρου 8 του ν. 2557/1997] Ο Οργανισμός Πνευματικής Ιδιοκτησίας επιχορηγείται με εισφορά ύψους 1% επί των ετήσιων ακαθάριστων εσόδων εκάστου οργανισμού συλλογικής διαχείρισης…. Οι ετήσιοι ισολογισμοί των οργανισμών συλλογικής διαχείρισης κατατίθενται στον Οργανισμό Πνευματικής Ιδιοκτησίας και στο Υπουργείο Πολιτισμού. … Επιχορηγείται επίσης από διεθνείς οργανισμούς, από Όργανα της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, από δωρεές, κληροδοτήματα και κάθε άλλη επιχορήγηση από τρίτους, όπως επίσης και από τα έσοδα που προκύπτουν από παροχή υπηρεσιών…. 4. Ο Οργανισμός Πνευματικής Ιδιοκτησίας αποτελεί κοινωφελές νομικό πρόσωπο…. 5. Ο Οργανισμός Πνευματικής Ιδιοκτησίας απολαμβάνει όλων των διοικητικών, οικονομικών και δικαστικών ατελειών, καθώς και όλων των δικονομικών και ουσιαστικών προνομίων του Δημοσίου” [όπως οι παρ. 4 και 5 προστέθηκαν με την παρ. 13 του άρθρου 8 του ν. 2557/1997 (Α΄ 271)]. Σύμφωνα δε με το άρθρο 2 του Καταστατικού του Ο.Π.Ι. (π.δ. 311/1994, Α΄ 165), στους σκοπούς αυτού περιλαμβάνονται: α) η προστασία των πνευματικών δημιουργών και των δικαιούχων συγγενικών δικαιωμάτων, β) η μέριμνα για την εφαρμογή του ν. 2121/1993 και των συναφών θεμάτων.
Επειδή, εν συνεχεία δημοσιεύθηκε ο ν. 4481/2017, (A΄ 100), με τις διατάξεις του οποίου ο νομοθέτης απέβλεψε, αφενός στη ρύθµιση ζητηµάτων συλλογικής Διαχείρισης δικαιωµάτων πνευµατικής ιδιοκτησίας και συγγενικών δικαιωµάτων, καθώς και τη χορήγηση πολυεδαφικών αδειών για επιγραµµικές χρήσεις µουσικών έργων στην εσωτερική αγορά, δηµιουργώντας ένα αυτόνοµο και ανεξάρτητο νοµικό πλαίσιο προς συμπλήρωση του βασικού νόμου για την πνευµατική ιδιοκτησία (ν. 2121/1993) και αφετέρου στην ενσωμάτωση στην ελληνική έννομη τάξη της σχετικής Οδηγίας 2014/26/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου της 26ης Φεβρουαρίου 2014 (ΕΕEK L 84/72 20.3.2014). Ειδικότερα, σύμφωνα με το άρθρο 1 παρ. 1, τα άρθρα 1 έως 54 του νόμου αυτού εφαρμόζονται στους οργανισμούς συλλογικής διαχείρισης που είναι εγκατεστημένοι στην ελληνική επικράτεια, για τους σκοπούς δε των άρθρων αυτών, εφαρμόζονται, κατά το άρθρο 3, μεταξύ άλλων, οι εξής ορισμοί α. Ως «οργανισμός συλλογικής διαχείρισης (ΟΣΔ)» νοείται κάθε οργανισμός που εξουσιοδοτείται από το νόμο ή μέσω μεταβίβασης, άδειας ή οποιασδήποτε άλλης συμβατικής συμφωνίας, για τη διαχείριση δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας ή συγγενικών δικαιωμάτων εξ ονόματος περισσότερων του ενός δικαιούχων, για το συλλογικό όφελος αυτών, ως αποκλειστικό ή κύριο σκοπό του, και ο οποίος πληροί ένα από ή αμφότερα τα ακόλουθα κριτήρια: αα) ανήκει στα μέλη του ή ελέγχεται από αυτά, ββ) έχει οργανωθεί σε μη κερδοσκοπική βάση.,ενώ (υπο γ) ως «ανεξάρτητη οντότητα διαχείρισης (ΑΟΔ)» νοείται κάθε οργανισμός ο οποίος: αα) δεν ανήκει σε δικαιούχους ούτε ελέγχεται από αυτούς, άμεσα ή έμμεσα, εξ ολοκλήρου ή εν μέρει, και ββ) έχει οργανωθεί σε κερδοσκοπική βάση. δ. Ως «δικαιούχος» νοείται οποιοδήποτε πρόσωπο ή οντότητα, εκτός από οργανισμό συλλογικής διαχείρισης, που κατέχει δικαίωμα πνευματικής ιδιοκτησίας ή συγγενικό δικαίωμα ή το οποίο, δυνάμει συμφωνίας για την εκμετάλλευση των δικαιωμάτων ή εκ του νόμου, δικαιούται μερίδιο των εσόδων που προκύπτουν από τα δικαιώματα. ε. Ως «μέλος» νοείται δικαιούχος ή οντότητα που εκπροσωπεί τους δικαιούχους, συμπεριλαμβανομένων άλλων οργανισμών συλλογικής διαχείρισης και ενώσεων δικαιούχων, ο οποίος πληροί τους όρους του οργανισμού συλλογικής διαχείρισης για την εισδοχή και εγγραφή μέλους και γίνεται δεκτός από αυτόν.». ζ. Ως «αντικείμενο προστασίας» νοούνται τα αντικείμενα εκείνα που προστατεύονται με συγγενικό δικαίωμα με το ν. 2121/1993. η. Ως «άδεια λειτουργίας» νοείται η απόφαση του Υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού, με την οποία επιτρέπεται η λειτουργία οργανισμού συλλογικής διαχείρισης και ανεξάρτητης οντότητας διαχείρισης του άρθρου 50. ιγ. Ως «χρήστης» νοείται κάθε πρόσωπο ή οντότητα που εκτελεί πράξεις που υπόκεινται στην άδεια των δικαιούχων, στην αμοιβή των δικαιούχων ή στην καταβολή αποζημίωσης στους δικαιούχους και το οποίο δεν ενεργεί υπό την ιδιότητα του καταναλωτή. ιδ. Ως «ρεπερτόριο» νοούνται τα έργα ή αντικείμενα προστασίας σε σχέση με τα οποία ένας οργανισμός συλλογικής διαχείρισης διαχειρίζεται δικαιώματα. ιζ. Ως «ΟΠΙ» νοείται ο Οργανισμός Πνευματικής Ιδιοκτησίας, ο οποίος είναι ο αρμόδιος φορέας για ζητήματα πνευματικής ιδιοκτησίας και συγγενικών δικαιωμάτων στην Ελλάδα. Στο άρθρο 4 του νόμου αυτού επαναλαμβάνεται η απαίτηση του προηγούμενου νόμου σχετικά με τη λήψη άδειας και ορίζεται ότι “ 1. Κάθε οργανισμός συλλογικής διαχείρισης, οργανισμός συλλογικής προστασίας και ανεξάρτητη οντότητα διαχείρισης του άρθρου 50, που είναι εγκατεστημένος στην ελληνική επικράτεια και ο οποίος πρόκειται να αναλάβει τη συλλογική διαχείριση ή προστασία των εξουσιών που απορρέουν από το περιουσιακό δικαίωμα των δημιουργών ή των δικαιούχων συγγενικών δικαιωμάτων απαιτείται να λάβει άδεια λειτουργίας από τον Υπουργό Πολιτισμού και Αθλητισμού, σύμφωνα με τη διαδικασία του παρόντος άρθρου” στη συνέχεια δε προβλέπεται ότι κάθε ενδιαφερόμενος υποχρεούται, πριν την έναρξη της λειτουργίας του, να καταθέσει στον ΟΠΙ αίτηση, συνοδευόμενη από τα καθοριζόμενα στον ίδιο νόμο στοιχεία. Κατά το σύστημα του ν. 4481/2017, εξάλλου, οι δικαιούχοι έχουν το δικαίωμα ν’ αναθέτουν δια συμβάσεων (συμβάσεων αναθέσεως) σε ΟΣΔ της επιλογής τους να διαχειρίζεται το περιουσιακό δικαίωμα ή τις εξουσίες που απορρέουν από αυτό ή κατηγορίες εξουσιών ή είδη έργων ή αντικείμενο προστασίας της επιλογής τους, για τις επικράτειες της επιλογής …. Η ανάθεση γίνεται κάθε φορά εγγράφως και για ορισμένο χρονικό διάστημα που δεν μπορεί να είναι μεγαλύτερο από 3 έτη (άρθρ. 12 παρ. 1) δύναται δε να ανακληθεί με καταγγελία της συμβάσεως μετά από έγγραφη προειδοποίηση 3 μηνών (άρθρ. 12 παρ. 2). Οι ΟΣΔ συστήνονται με οποιαδήποτε νομική μορφή (άρθρο 8 παρ. 1), υποχρεούνται δε να λάβουν άδεια λειτουργίας με απόφαση του Υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού (άρθρ. 4)… Κάθε ΟΣΔ οφείλει να διαθέτει εποπτικό συμβούλιο, το οποίο παρακολουθεί τις δραστηριότητες του και τις ενέργειες των φυσικών ή νομικών προσώπων που διαχειρίζονται τις επιχειρηματικές τους δραστηριότητες. …(άρθρ. 10 παρ. 1 και 8)… Ο ΟΣΔ πρέπει να επιδεικνύει επιμέλεια όσον αφορά στη συλλογή και στη διαχείριση των εσόδων από τα δικαιώματα,…. Για τον σκοπό αυτό, οφείλει να διατηρεί κατάλληλα μητρώα μελών, αδειών και χρήσεων των έργων και άλλων αντικειμένων προστασίας. Περαιτέρω, στο άρθρο 46 με τίτλο “Επιβολή κυρώσεων” ορίζονται, μεταξύ άλλων, τα εξής: «1. Κάθε παράβαση των διατάξεων του παρόντος νόμου ή του ν. 2121/1993 …επισύρει την επιβολή, σωρευτικώς ή διαζευκτικώς, των παρακάτω κυρώσεων: α) διοικητικό πρόστιμο … β) προσωρινή ή οριστική ανάκληση της άδειας λειτουργίας. 2. … 5. Για τον έλεγχο της τήρησης των διατάξεων του παρόντος νόμου ή του ν. 2121/1993 από τους οργανισμούς συλλογικής διαχείρισης ή προστασίας ή τις ανεξάρτητες οντότητες διαχείρισης της παραγράφου 1, διενεργείται έρευνα, αυτεπαγγέλτως ή ύστερα από καταγγελία. Την έρευνα αυτή διενεργούν οι αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού ή/και άλλα συναρμόδια Υπουργεία ή ο ΟΠΙ…». Στο άρθρο 50 ορίζεται ότι “Ανεξάρτητες οντότητες διαχείρισης που είτε προϋπάρχουν είτε συσταθούν μετά την έναρξη ισχύος του παρόντος νόμου και οι οποίες ασκούν συλλογική διαχείριση δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας ή συγγενικών δικαιωμάτων και έχουν δεσπόζουσα θέση στην ελληνική αγορά στην κατηγορία που εκπροσωπούν, υποχρεούνται να προβλέψουν στο καταστατικό τους τη λειτουργία γενικής συνέλευσης των μελών και εποπτικού συμβουλίου, σύμφωνα με την παράγραφο 9 του άρθρου 9 και την παράγραφο 8 του άρθρου 10. Στις υφιστάμενες κατά την έναρξη ισχύος του παρόντος ανεξάρτητες οντότητες εφαρμόζονται επίσης οι διατάξεις του παρόντος νόμου, που αφορούν στους οργανισμούς συλλογικής διαχείρισης …”, ενώ, στο άρθρο 51 παρ. 1 ορίζεται ότι «1. Σε περίπτωση που οργανισμός συλλογικής διαχείρισης ή ανεξάρτητη οντότητα διαχείρισης του άρθρου 50 αδυνατεί να εκπληρώνει τις ληξιπρόθεσμες χρηματικές υποχρεώσεις του έναντι των πιστωτών του, ως τέτοιων νοουμένων και των δικαιούχων που του/της έχουν αναθέσει τη διαχείριση των δικαιωμάτων τους, κατά τρόπο γενικό και μόνιμο (παύση πληρωμών), το αρμόδιο δικαστήριο, ύστερα από αίτηση της συνέλευσης των πιστωτών ή του εποπτικού συμβουλίου ή του Υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού, κατόπιν εισήγησης του ΟΠΙ, δύναται να αναθέσει στον σύνδικο την αποκλειστική αρμοδιότητα εξυγίανσης του οργανισμού συλλογικής διαχείρισης ή της ανεξάρτητης οντότητας διαχείρισης ή της ανεξάρτητης οντότητας του άρθρου 50. Κατά τα λοιπά, εφαρμόζονται οι διατάξεις της πτωχευτικής νομοθεσίας.».
Επειδή, στη συνέχεια, με το άρθρο 45 παρ. 1 του ν. 4531/2018 (Α΄ 62) αντικαταστάθηκε το τελευταίο εδάφιο του άρθρου 69 παρ. 1 του ν. 2121/1993, ως εξής: «Ο ΟΠΙ δεν μπορεί να έχει ως σκοπό τη συλλογική διαχείριση πνευματικών και συγγενικών δικαιωμάτων. Κατ’ εξαίρεση, σε περίπτωση ανάκλησης άδειας λειτουργίας οργανισμού συλλογικής διαχείρισης ή ανεξάρτητης οντότητας διαχείρισης του άρθρου 50 του ν. 4481/2017 (Α΄ 100), μπορεί σύμφωνα με το άρθρο 51Α του ν. 4481/2017 να ανατίθεται στον ΟΠΙ, ύστερα από απόφαση του Υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού κατόπιν γνώμης του Δ. Σ. του ΟΠΙ, εκτάκτως και προσωρινά, με σκοπό τη διασφάλιση της είσπραξης και διανομής των δικαιωμάτων των δικαιούχων και την τήρηση της νομιμότητας χρήσης πνευματικών έργων, η διαχείριση των δικαιωμάτων των δικαιούχων – μελών του οργανισμού ή της οντότητας του άρθρου 50 του ν. 4481/2017 (Α΄ 100), η άδεια του οποίου ανακλήθηκε, για χρονικό διάστημα που δεν μπορεί να υπερβεί τα δύο (2) έτη, έως ότου τη συλλογική διαχείριση αναλάβει άλλος οργανισμός συλλογικής διαχείρισης.». Εξάλλου, με την παρ. 2 του ίδιου άρθρου. 45 του ν. 4531/2018 προστέθηκε στο άρθρο 2 του Καταστατικού του ΟΠΙ (π.δ. 311/1994, Α΄ 165) αναφορικά με τις αρμοδιότητές του, περίπτωση γ΄, ως εξής: « Η έκτακτη διαχείριση των δικαιωμάτων των δικαιούχων – μελών οργανισμού συλλογικής διαχείρισης ή ανεξάρτητης οντότητας διαχείρισης του άρθρου 50 του ν. 4481/2017 (Α΄ 100), η άδεια του οποίου ανακλήθηκε και η σύναψη νέων συμβάσεων ανάθεσης και εκπροσώπησης με δικαιούχους, με σκοπό τη διασφάλιση της είσπραξης και διανομής των δικαιωμάτων των δικαιούχων και την τήρηση της νομιμότητας χρήσης πνευματικών έργων.». Επίσης, με την παρ. 5 του άρθρου 45 του αυτού νόμου προστέθηκε στο άρθρο 11 του εν λόγω Καταστατικού,παράγραφος 3, σύμφωνα με την οποία: «3. Συστήνεται στον ΟΠΙ Ειδική Υπηρεσία έκτακτης διαχείρισης δικαιωμάτων (ΕΥΕΔ) με αρμοδιότητα την άσκηση όλων των αναγκαίων ενεργειών για την έκτακτη διαχείριση των δικαιωμάτων των δικαιούχων – μελών οργανισμού συλλογικής διαχείρισης ή ανεξάρτητης οντότητας διαχείρισης του άρθρου 50 του ν. 4481/2017 (Α΄ 100), η άδεια του οποίου ανακλήθηκε, τη σύναψη νέων συμβάσεων ανάθεσης και εκπροσώπησης με δικαιούχους, την είσπραξη, διανομή και απόδοση των δικαιωμάτων των δικαιούχων, την τήρηση της νομιμότητας χρήσης πνευματικών έργων και την ενημέρωση των δικαιούχων για την πορεία και το έργο της έκτακτης διαχείρισης των δικαιωμάτων τους. Η Ειδική Υπηρεσία έκτακτης διαχείρισης δικαιωμάτων λειτουργεί για όσο χρόνο ο ΟΠΙ ασκεί τα καθήκοντα του άρθρου 51Α του ν. 4481/2017, υπάγεται απευθείας στο Δ. Σ. του ΟΠΙ και εποπτεύεται από αυτό. Η Ειδική Υπηρεσία διοικείται από το πρόσωπο που διορίζεται επικεφαλής της (προσωρινός διαχειριστής).». Τέλος, με το άρθρο 45 παρ. 7 του ν. 4531/2018 (Α΄ 62, 5.4.2018) προστέθηκε στον ν. 4481/2017 το άρθρο 51Α, με το οποίο ορίζονται τα εξής: «1. Σε περίπτωση ανάκλησης άδειας λειτουργίας οργανισμού συλλογικής διαχείρισης ή ανεξάρτητης οντότητας διαχείρισης του άρθρου 50, με απόφαση του Υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού, η διαχείριση των δικαιωμάτων των δικαιούχων ανατίθεται στον ΟΠΙ, εκτάκτως και προσωρινά, μέχρις ότου τη συλλογική διαχείριση αναλάβει άλλος οργανισμός και πάντως για χρονικό διάστημα που δεν μπορεί να υπερβεί τα δύο (2) έτη. Τα καθήκοντα αυτά ασκεί η Ειδική Υπηρεσία έκτακτης διαχείρισης δικαιωμάτων (ΕΥΕΔ) της παρ. 3 του άρθρου 11 του π.δ. 311/1994 (Α΄ 165). Με την ίδια απόφαση διορίζεται προσωρινός διαχειριστής, ο οποίος έχει την ευθύνη διαχείρισης των δικαιωμάτων των δικαιούχων. Ως προσωρινός διαχειριστής επιλέγεται πρόσωπο εγνωσμένου κύρους και ανάλογης επαγγελματικής εμπειρίας σε οικονομικά ή νομικά θέματα. Το πρόσωπο αυτό μπορεί να είναι και υπάλληλος του Δημοσίου ή του ευρύτερου δημόσιου τομέα, … Με απόφαση του Δ.Σ. του ΟΠΙ, μετά από εισήγηση του προσωρινού διαχειριστή, συνάπτονται οι αναγκαίες για την έκτακτη διαχείριση συμβάσεις έργου και συμβάσεις προμηθειών ή παροχής υπηρεσιών, οι οποίες έχουν έκτακτο και κατεπείγοντα χαρακτήρα, κατά παρέκκλιση του Κανονισμού Προμηθειών του ΟΠΙ, ενώ εξαιρούνται και από τις γενικές ή ειδικές διατάξεις του ν. 4412/2016 (Α΄ 147) και του ν. 4413/2016 (Α΄ 148). Για την υποβοήθηση του έργου του προσωρινού διαχειριστή, ο ΟΠΙ δύναται, μετά από πρόταση του προσωρινού διαχειριστή, να συνάπτει συμβάσεις παροχής υπηρεσιών με νομικούς, οικονομικούς ή τεχνικούς συμβούλους, καθώς και με προσωπικό διοικητικής υποστήριξης, ύστερα από έγκριση των προσώπων και της αμοιβής τους από το Δ. Σ. του ΟΠΙ. Η διάρκεια των συμβάσεων παροχής υπηρεσιών δεν δύναται να υπερβαίνει τη χρονική διάρκεια της έκτακτης διαχείρισης. Με την απόφαση του πρώτου εδαφίου μεταβιβάζονται στον ΟΠΙ τα χρηματικά ποσά που τηρούνται στους χωριστούς ειδικούς λογαριασμούς της περίπτωσης α΄ της παραγράφου 2 του άρθρου 17 για να τα αποδώσει στους δικαιούχους. Για τον ίδιο σκοπό μεταβιβάζονται στον ΟΠΙ τυχόν αξιόγραφα και λοιποί άυλοι τίτλοι, οι οποίοι αφορούν σε δικαιώματα δικαιούχων. Κατά την εξόφληση των τίτλων αυτών αφαιρείται το ποσό της προμήθειας που ίσχυε κατά το χρόνο της ανάκλησης της άδειας του οργανισμού συλλογικής διαχείρισης ή της ανεξάρτητης οντότητας διαχείρισης του άρθρου 50, το οποίο καταβάλλεται στον εν λόγω οργανισμό ή οντότητα. Με την ίδια απόφαση ρυθμίζονται η αμοιβή του προσωρινού διαχειριστή, ο τρόπος εκτέλεσης και οι διατυπώσεις έναρξης και λήξης άσκησης των καθηκόντων του και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια. Ο προσωρινός διαχειριστής υποχρεούται να υποβάλει εξαμηνιαία έκθεση πεπραγμένων στο διοικητικό συμβούλιο του ΟΠΙ και στον Υπουργό Πολιτισμού και Αθλητισμού. 2. Οι συμβάσεις ανάθεσης και εκπροσώπησης του οργανισμού ή της ανεξάρτητης οντότητας διαχείρισης του άρθρου 50, του οποίου η άδεια ανακλήθηκε, λύονται αυτοδικαίως. Από τη δημοσίευση της απόφασης της παραγράφου 1, θεωρείται αυτοδικαίως ότι συνάπτονται νέες όμοιες συμβάσεις μεταξύ των δικαιούχων και του ΟΠΙ, καθώς και των οργανισμών συλλογικής διαχείρισης και του ΟΠΙ, για το χρονικό διάστημα που υπολείπεται στην προηγούμενη σύμβαση, το οποίο δεν μπορεί να υπερβαίνει τη διάρκεια της έκτακτης διαχείρισης. Οι δικαιούχοι και οι οργανισμοί συλλογικής διαχείρισης έχουν δικαίωμα να αντιταχθούν στην παραπάνω ανάθεση και εκπροσώπηση από τον ΟΠΙ εντός εξήντα (60) ημερών από τη δημοσίευση της απόφασης της παραγράφου 1, κοινοποιώντας εγγράφως στον ΟΠΙ δήλωσή τους ότι δεν επιθυμούν να εκπροσωπηθούν από αυτόν. Οι δικαιούχοι και οι οργανισμοί συλλογικής διαχείρισης ενημερώνονται από την Ειδική Υπηρεσία έκτακτης διαχείρισης δικαιωμάτων για τη δυνατότητά τους αυτή με κάθε πρόσφορο μέσο. …5. Κατά τη διάρκεια της έκτακτης διαχείρισης της παραγράφου 1, ο οργανισμός συλλογικής διαχείρισης ή η ανεξάρτητη οντότητα διαχείρισης του άρθρου 50, η άδεια του οποίου ανακλήθηκε, υποχρεούται να επιτρέπει χωρίς κανέναν περιορισμό την πρόσβαση προσώπων εξουσιοδοτημένων από τον ΟΠΙ στο φυσικό, ψηφιοποιημένο και ψηφιακό αρχείο τεκμηρίωσης ή/και έργων των δικαιούχων που εκπροσωπούσε κατά το χρόνο ανάκλησης της άδειας, καθώς και σε κάθε άλλο αρχείο που είναι απαραίτητο για το έργο της διαχείρισης των δικαιωμάτων. Για τους σκοπούς της έκτακτης διαχείρισης και της εποπτείας, ο ΟΠΙ καθίσταται νόμιμος χρήστης των αρχείων. Ως πρόσβαση νοείται και η δυνατότητα εγκατάστασης προσώπων εξουσιοδοτημένων από τον ΟΠΙ στις εγκαταστάσεις του οργανισμού ή της ανεξάρτητης οντότητας του άρθρου 50 για τον ανωτέρω σκοπό. Ο ΟΠΙ λαμβάνει όλα τα αναγκαία μέτρα για την προστασία και τη διαφύλαξη της ακεραιότητας του φυσικού, ψηφιοποιημένου και ψηφιακού αρχείου τεκμηρίωσης ή/και έργων των δικαιούχων του οργανισμού ή της ανεξάρτητης οντότητας διαχείρισης του άρθρου 50, η άδεια του οποίου ανακλήθηκε και οι αρμόδιες αρχές υποχρεούνται να συνδράμουν προς τους ανωτέρω σκοπούς. Ο ΟΠΙ δεν φέρει ευθύνη για τυχόν καταστροφή ή αλλοίωση του φυσικού, ψηφιοποιημένου και ψηφιακού αρχείου τεκμηρίωσης ή/και έργων των δικαιούχων για οποιαδήποτε αιτία, εκτός από δόλο ή βαριά αμέλεια. 6. Όποιος εμποδίζει, παρακωλύει με κάθε τρόπο ή μέσο, αρνείται την πρόσβαση στα αρχεία της παραγράφου 5, αποκρύπτει ή αφαιρεί έγγραφα και στοιχεία και με τις πράξεις του αυτές καθυστερεί, δυσχεραίνει ή αναιρεί το ως άνω έργο του ΟΠΙ, τιμωρείται με φυλάκιση έως τριών ετών και με χρηματική ποινή τουλάχιστον δέκα χιλιάδων (10. 000) ευρώ. 7. Σε περίπτωση εκποίησης ή μεταβίβασης του αρχείου της προηγούμενης παραγράφου για οποιαδήποτε αιτία, το ελληνικό Δημόσιο έχει δικαίωμα προτίμησης. 8. Η γενική συνέλευση των μελών της Ειδικής Υπηρεσίας έκτακτης διαχείρισης αποφασίζει για τον οργανισμό συλλογικής διαχείρισης, ο οποίος θα αναλάβει τη διαχείριση των δικαιωμάτων τους. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Πολιτισμού και Αθλητισμού και Οικονομικών μεταφέρεται η δραστηριότητα της Ειδικής Υπηρεσίας στο διάδοχο οργανισμό συλλογικής διαχείρισης και ρυθμίζονται τα θέματα αποτίμησης αξίας των μεταβιβαζόμενων στοιχείων και ο τρόπος καταβολής του ποσού που τυχόν προκύψει από το διάδοχο οργανισμό προς τον ΟΠΙ. 9. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Πολιτισμού και Αθλητισμού εγκρίνεται το ύψος του ποσού της έκτακτης επιχορήγησης στον ΟΠΙ από τον Κρατικό Προϋπολογισμό για τα έκτακτα και προσωρινά καθήκοντα που αναλαμβάνει η Ειδική Υπηρεσία έκτακτης διαχείρισης δικαιωμάτων δυνάμει του παρόντος άρθρου. Η εν λόγω επιχορήγηση δεν επηρεάζει το χαρακτήρα της νομικής φύσης του ΟΠΙ, σύμφωνα με την παρ. 4 του άρθρου 69 του ν. 2121/1993.». Εξάλλου, μετά την κατάθεση της υπό κρίση αιτήσεως, δημοσιεύθηκε ο ν. 4605/2019 (Α΄ 52) με το άρθρο 85 του οποίου, μεταξύ άλλων, προστέθηκε παρ. 10 στο ως άρθρο 51Α του ν. 4481/2017, ορίζουσα τα εξής: «Η ανάθεση της διαχείρισης δικαιωμάτων των δικαιούχων στον ΟΠΙ εκτάκτως και προσωρινά σύμφωνα με την παράγραφο 1, δεν συνιστά μεταβίβαση περιουσίας κατ’ άρθρο 479 ΑΚ, του οργανισμού συλλογικής διαχείρισης ή της ανεξάρτητης οντότητας διαχείρισης του άρθρου 50, η άδεια του οποίου ανακλήθηκε, στον ΟΠΙ. Ο ΟΠΙ δεν καθίσταται καθολικός ή ειδικός διάδοχος του οργανισμού συλλογικής διαχείρισης ή της ανεξάρτητης οντότητας διαχείρισης του άρθρου 50. Η ισχύς της παρούσας αρχίζει από την 5.4.2018».
Επειδή, οι παραπάνω ρυθμίσεις του άρθρου 51Α του ν. 4531/2018 κρίθηκαν αναγκαίες, κατά τα αναφερόμενα στην αιτιολογική έκθεση που συνόδευε την οικεία τροπολογία, «καθώς στο υπάρχον θεσμικό πλαίσιο δεν υφίσταται πρόβλεψη για τη συλλογική διαχείριση πνευματικών και συγγενικών δικαιωμάτων στην περίπτωση κατά την οποία ανακαλείται από τον Υπουργό Πολιτισμού και Αθλητισμού άδεια λειτουργίας οργανισμού συλλογικής διαχείρισης (ΟΣΔ) ή ανεξάρτητης οντότητας διαχείρισης (ΑΟΔ) του άρθρου 50 του ν. 4481/17. Η Οδηγία 2014/26/ΕΕ είναι ουδέτερη ως προς την περίπτωση ανάκλησης άδειας λειτουργίας…. Για λόγους δημοσίου συμφέροντος που ευθέως αφορούν την προστασία του πολιτισμού, την τήρηση της νομιμότητας χρήσης πνευματικών έργων, τη δημοσιονομική σταθερότητα και τη διεθνή παρουσία της χώρας στον τομέα των πνευματικών δικαιωμάτων, η πολιτεία οφείλει να παρέμβει και να ρυθμίσει το κενό που δημιουργείται στη συλλογική διαχείριση μετά την ανάκληση άδειας λειτουργίας ΟΣΔ ή ΑΟΔ του άρθρου 50, δεδομένου ότι αυτοί έχουν συνήθως δεσπόζουσα θέση στην αγορά και εκπροσωπούν έναν ιδιαίτερα μεγάλο αριθμό δικαιούχων τόσο Ελλήνων όσο και ξένων. Η παρέμβαση αυτή έχει αποκλειστικά χαρακτήρα προστασίας του ελεύθερου ανταγωνισμού, καθώς αποτρέπει την κατάρρευση και κατακερματισμό της αγοράς μετά την ανάκληση άδειας οργανισμού, και στοχεύει στην προστασία των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας, … Αν και η ανάκληση της άδειας λειτουργίας ΟΣΔ ή ΑΟΔ του άρθρου 50 επιβάλλεται ως συνέπεια σοβαρών παραβάσεων του ν. 2121/1993 και ν. 4481/2017, ωστόσο δύναται σε ορισμένες περιπτώσεις να οδηγήσει στην κατάρρευση του συστήματος της συλλογικής διαχείρισης δικαιωμάτων για συγκεκριμένη κατηγορία δικαιούχων, με αποτέλεσμα την άμεση απώλεια εισοδήματός τους, με σημαντικές και μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στα έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού. Εξίσου σημαντικές ενδέχεται να είναι οι επιπτώσεις για την εθνική οικονομία όσο και την ανάπτυξη της χώρας. Ενδέχεται μάλιστα να υπάρχουν πολιτιστικές συνέπειες, αφού το σύστημα της συλλογικής διαχείρισης δικαιωμάτων αποτελεί και κίνητρο για την πολιτιστική ανάπτυξη και είναι ένα βασικό μέσο για την υλοποίηση της πολιτιστικής πολιτικής της χώρας. Με κύριο γνώμονα, αφενός, την εξασφάλιση της ομαλής συνέχισης της συλλογικής διαχείρισης και της είσπραξης δικαιωμάτων και εκκαθάρισης αυτών υπέρ των δικαιούχων, και αφετέρου, της νόμιμης χρήσης πνευματικών έργων από τους χρήστες, προβλέπεται στην περίπτωση ανάκλησης άδειας λειτουργίας από το ΥΠΠΟΑ ΟΣΔ ή ΑΟΔ του άρθρου 50 η σύσταση στον Οργανισμό Πνευματικής Ιδιοκτησίας (ΟΠΙ), Ειδικής Υπηρεσίας έκτακτης διαχείρισης δικαιωμάτων με αρμοδιότητα την άσκηση όλων των αναγκαίων ενεργειών για την επείγουσα, προσωρινή και έκτακτη διαχείριση των δικαιωμάτων των δικαιούχων – μελών του ΟΣΔ ή ΑΟΔ του άρθρου 50, των οποίων η άδεια ανακλήθηκε. … ».
Επειδή, η ανάπτυξη και προαγωγή της της καλλιτεχνικής δημιουργίας αποτελεί υποχρέωση του Κράτους (άρθρο 16 παρ. 1 του Συντάγματος), στο πλαίσιο δε της συνταγματικής αυτής επιταγής το Κράτος οφείλει να μεριμνά για την προστασία της πνευματικής ιδιοκτησίας των δημιουργών, ως απαραίτητη προϋπόθεση για την πολιτιστική ανάπτυξη, την ενθάρρυνση της καλλιτεχνικής δημιουργίας, αλλά και τη διευκόλυνση της νόμιμης πρόσβασης μεγάλου αριθμού χρηστών στα καλλιτεχνικά έργα. Η επιλογή του τρόπου διαχείρισης των πνευματικών δικαιωμάτων, ως ειδικότερη έκφραση της προσωπικής ελευθερίας, ανήκει στους δημιουργούς, πλην όμως, ο νομοθέτης, για την καλύτερη εξυπηρέτηση των συμφερόντων τους προέβλεψε καθεστώς συλλογικής διαχείρισης, αρχικά με το ν. 2121/1993 και στη συνέχεια με το ν. 4484/2017, σύμφωνα με τις διατάξεις του οποίου οι οργανισμοί συλλογικής διαχείρισης και οι ανεξάρτητες οντότητες του άρθρου 50 του νόμου αυτού υπάγονται σε καθεστώς αδειοδότησης από τον Υπουργό Πολιτισμού και Αθλητισμού. Οι οργανισμοί αυτοί, ως υπεύθυνοι για τη διαχείριση σημαντικών στοιχείων του πολιτισμού, η οποία έχει παράλληλα και πολλαπλές επιπτώσεις στην οικονομική ζωή της χώρας, λειτουργούν υπό έντονη κρατική εποπτεία. Για την άσκηση της εποπτείας αυτής, η οποία από τη φύση της δεν είναι αναγκαίο να ανατίθεται σε όργανο εντεταγμένο στο σκληρό πυρήνα του κράτους, συστάθηκε ειδικός φορέας (ΟΠΙ) ο οποίος λειτουργεί ως κοινωφελές νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου, τελεί υπό την εποπτεία του Υπουργείου Πολιτισμού και μεριμνά για την εφαρμογή της οικείας νομοθεσίας, ενώ δεν μπορεί να έχει ως ίδιο σκοπό τη συλλογική διαχείριση πνευματικών δικαιωμάτων. Στη συνέχεια, με το ν. 4531/2018 προβλέφθηκε η δυνατότητα της κατ εξαίρεση ανάθεσης στον ΟΠΙ της διαχείρισης των πνευματικών δικαιωμάτων δικαιούχων σε περίπτωση ανάκλησης της άδειας λειτουργίας ΟΣΔ ή ΑΟΔ, που είχε αναλάβει την εκπροσώπηση των δικαιούχων και τη διαχείριση των δικαιωμάτων τους. Οι προβλεπόμενες από το νόμο εξαιρετικές αρμοδιότητες,προσωρινού χαρακτήρα και διάρκειας δυο ετών κατ’ ανώτατο όριο, ανατίθενται στην ειδικώς προς τούτο συσταθείσα Ειδική Υπηρεσία Έκτακτης Διαχείρισης Δικαιωμάτων(ΕΥΕΔ) κατά τα ανωτέρω εκτιθέμενα στη σκέψη 7. Όπως προκύπτει δε από τις διατάξεις του άρθρου 45 του ν. 4531/2018, ερμηνευόμενες σε συνδυασμό και με την αιτιολογική του έκθεση, νόμιμη προϋπόθεση για την ανάθεση στον ΟΠΙ των ανωτέρω αρμοδιοτήτων είναι η συνδρομή πραγματικών γεγονότων, τα οποία προκαλούν σοβαρό κίνδυνο κατάρρευσης της σχετικής αγοράς και διατάραξης της νόμιμης χρήσης πνευματικών έργων, με αποτέλεσμα να καθίσταται επισφαλής η είσπραξη και απόδοση στους δικαιούχους των πνευματικών δικαιωμάτων τους. Τα γεγονότα αυτά, όπως ιδίως η ανάκληση άδειας λειτουργίας φορέα συλλογικής διαχείρισης κατέχοντος δεσπόζουσα θέση στην αγορά και η αδυναμία άμεσης κάλυψης του σχετικού κενού από άλλους φορείς, πρέπει να διαπιστώνονται και να τεκμηριώνονται με ειδικώς εμπεριστατωμένη αιτιολογία στην υπουργική απόφαση περί ανάθεσης των σχετικών αρμοδιοτήτων στον ΟΠΙ. Εξάλλου, σύμφωνα με τις αυτές διατάξεις, οι δικαιούχοι διατηρούν, σε κάθε περίπτωση, το σχετικό δικαίωμα να αντιταχθούν στην ανάθεση της εκπροσώπησης τους από τον ΟΠΙ με την κοινοποίηση προς αυτόν έγγραφης δήλωσης.
Επειδή, περαιτέρω, όπως προκύπτει από τις ανωτέρω διατάξεις (οι οποίες άλλωστε ερμηνεύθηκαν αυθεντικά με το άρθρο 85 του δημοσιευθέντος μετά την άσκηση της υπό κρίση αιτήσεως νόμου 4605/19), ο ΟΠΙ δεν μεταβάλλεται, προσωρινά έστω, σε φορέα συλλογικής διαχείρισης δικαιωμάτων ούτε καθίσταται καθολικός ή ειδικός διάδοχος ή κύριος της περιουσίας του φορέα του οποίου η άδεια λειτουργίας ανακλήθηκε. Ο ΟΠΙ δεν υπεισέρχεται στη θέση του τελευταίου, προκειμένου να ασκήσει, αντ’ αυτού, την επιχειρηματική του δραστηριότητα, αλλά, ως επιφορτισμένος με την ευθύνη για την ομαλή λειτουργία της οικείας αγοράς, ασκεί, υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις, τις αναγκαίες αρμοδιότητες για τη συνέχιση της προστασίας των δικαιούχων δημιουργών και ιδίως τη διασφάλιση της απόδοσης σε αυτούς των οφειλομένων ποσών, αξιογράφων, άυλων τίτλων κ.λπ. Ο ΟΠΙ εξάλλου, υπεισέρχεται αυτοδικαίως στις μεταξύ δικαιούχων και φορέα συλλογικής διαχείρισης λυθείσες συμβάσεις και αποκτά πρόσβαση, ως νόμιμος χρήστης, στο φυσικό, ψηφιακό και ψηφιοποιημένο αρχείο του τελευταίου αποκλειστικά και μόνο προς εκπλήρωση του ανωτέρω σκοπού. Οι κατά τα ανωτέρω ανατιθέμενες στον ΟΠΙ εξαιρετικές και προσωρινού χαρακτήρα αρμοδιότητες δεν συνιστούν άσκηση επιχειρηματικής δραστηριότητας, αλλά, αντιθέτως, αποτελούν ειδικότερη εκδήλωση της, κατά συνταγματική επιταγή, ασκουμένης επί των φορέων συλλογικής διαχείρισης κρατικής εποπτείας, αποσκοπούν δε αποκλειστικά στη διαχείριση της κρίσης που δημιουργείται στην αγορά διαχείρισης δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας από την ανάκληση της άδειας λειτουργίας φορέα που κατείχε δεσπόζουσα θέση στην εν λόγω αγορά. Κατά συνέπεια, ο ΟΠΙ δεν καθίσταται ανταγωνιστική επιχείρηση των λειτουργούντων φορέων συλλογικής διαχείρισης, οι οποίοι δεν εμποδίζονται να ασκούν τη δραστηριότητά τους προκειμένου να αποκατασταθεί το ταχύτερο δυνατόν, η ομαλή λειτουργία της οικείας αγοράς και να παύσουν οι εξαιρετικές αρμοδιότητες του ΟΠΙ. Ούτε υφίσταται, άλλωστε, κίνδυνος να καταστεί ο ΟΠΙ, εκ των πραγμάτων έστω, ανταγωνιστική επιχείρηση των λειτουργούντων στην αγορά φορέων και οντοτήτων, εκ του λόγου ότι ποιείται προσωρινά χρήση του αρχείου του φορέα του οποίου ανακλήθηκε η άδεια λειτουργίας. Και τούτο, διότι ο ΟΠΙ δεν καθίσταται κύριος του αρχείου ούτε δικαιούται να το διαθέτει προς τρίτους, αλλά το χρησιμοποιεί αποκλειστικά και μόνον για την άσκηση των ανωτέρω αρμοδιοτήτων του, υποχρεούμενος να το αποδώσει στο νόμιμο δικαιούχο αμέσως μετά τη λήξη της προσωρινής διαχείρισης.
Επειδή, εν προκειμένω, όπως προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου, τη συλλογική διαχείριση των πνευματικών δικαιωμάτων των δημιουργών μουσικών έργων ανέλαβε, βάσει των διατάξεων του ν. 2121/1993, κατόπιν της 9485/16.10 1997 αδείας του Υπουργού Πολιτισμού (Β΄ 939), ανώνυμη εταιρία με την επωνυμία «ΑΕΠΙ – Ελληνική Εταιρεία προς Προστασίαν της Πνευματικής Ιδιοκτησίας ΑΕ». Το έτος 2003, κατόπιν της υπ αριθμ. 2170/6.3.2003 άδειας του αυτού Υπουργού άρχισε παραλλήλως να δραστηριοποιείται στην ίδια αγορά και ο αιτών Οργανισμός, [με την επωνυμία «Οργανισμός Συλλογικής Διαχείρισης Μουσικών Πνευματικών Δικαιωμάτων Η ΑΥΤΟΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ, Αστικός Συνεταιρισμός Περιορισμένης Ευθύνης»] με μερίδιο κυμαινόμενο περίπου σε ποσοστό 5% της εν λόγω αγοράς. Το έτος 2017, και ενόψει καταγγελιών σε βάρος της ΑΕΠΙ εκ μέρους δημιουργών, σύμφωνα με τις οποίες δεν γινόταν διανομή των δικαιωμάτων τους, με την από 27.4.2017 πράξη της Υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού (Τευχ. ΥΟΔΔ 202) ορίστηκε ως προσωρινός Επίτροπος της ΑΕΠΙ η κυρία Μ.Β. κατ εφαρμογή της παρ. 10 του άρθρ. 54 του παραπάνω ν. 2121/1993, αφού κρίθηκε ότι συνέτρεχε σοβαρή πιθανολόγηση ότι ο εν λόγω οργανισμός δεν ήταν σε θέση να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις του και ιδίως να εισπράξει και να διασφαλίσει την απόδοση στους δικαιούχους των ποσών που δικαιούνται. Μετά τη δημοσίευση του ν. 4531/2018 (Α΄ 62/5.4.2018), ακολούθησε η ανάκληση της άδειας της ΑΕΠΙ Α.Ε. με την υπ’ αριθμ. ΥΠΠΟΑ/Γρ.Υπ./224747/4952 από 15/5/2018 απόφαση της Υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού (Β΄ 1767), για λόγους παραβάσεως των κατά το νόμο υποχρεώσεων της που τεκμηριώνουν έλλειψη βιωσιμότητας της και αδυναμία αποτελεσματικής διαχείρισης των δικαιωμάτων των δικαιούχων. Κατόπιν τούτου, κατ επίκληση του άρθρου 51Α του ν. 4481/2017, αποφασίσθηκε, με την ήδη προσβαλλόμενη απόφαση (ΥΠΠΟΑ/ΓΔΔΥΗΔ/ΔΔΑΔ/ΤΔΥΕΦ262844/18408/13772/689/4.6.2018) της αυτής Υπουργού, αφενός, η ανάθεση εκτάκτως και για χρονικό διάστημα δύο (2) ετών, της διαχείρισης των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας των δικαιούχων της ΑΕΠΙ ΑΕ στην Ειδική Υπηρεσία Εκτακτης Διαχείρισης Δικαιωμάτων του ΟΠΙ, της παρ. 3 του άρθρου 11 του π.δ/τος 311/1994 και αφετέρου, ο διορισμός ως προσωρινού διαχειριστή της Μ.Β., Προϊσταμένης Επιθεωρήτριας Δημόσιας Διοίκησης, με θητεία δύο (2) ετών, και με τις αρμοδιότητες που αναφέρονται στο εν λόγω άρθρο 51Α του ν. 4481/2017. Ενδεικτικά αναφέρονται στην προσβαλλόμενη απόφαση οι εξής αρμοδιότητες: – η δόμηση και τήρηση αρχείου συμβάσεων ανάθεσης διαχείρισης των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας των μελών της ΑΟΔ του άρθρου 50 του ν. 4481/2017, η άδεια λειτουργίας του οποίου ανακλήθηκε καθώς και των συμβάσεων εκπροσώπησης των αλλοδαπών ΟΣΔ, οι οποίες συνάπτονται αυτοδικαίως με τον ΟΠΙ, σύμφωνα με τις διατάξεις των παρ. 2 και 3 του άρθρου 51Α του ν. 4481/2017, καθώς και κάθε νέας σύμβασης ανάθεσης διαχείρισης ή εκπροσώπησης που θα συναφθεί – η δόμηση και τήρηση αρχείου τεκμηρίωσης των έργων των μελών, της Ειδικής Υπηρεσίας έκτακτης διαχείρισης και των αλλοδαπών ΟΣΔ, οι οποίοι θα εκπροσωπούνται από τον ΟΠΙ, με την επιφύλαξη της παρ. 2 του άρθρου 51Α του ν. 4481/2017 – η οργάνωση της είσπραξης των δικαιωμάτων των μελών από όλες τις πηγές που υποχρεούνται να καταβάλλουν αμοιβή για τη χρήση των έργων των δικαιούχων πνευματικών δικαιωμάτων- η οργάνωση και διαχείριση των προβλεπόμενων στο ν. 4481/2017 για την διανομή των εσόδων από δικαιώματα στους δικαιούχους – μέλη. Με την προσβαλλόμενη απόφαση, ορίστηκε τέλος, ότι μεταβιβάζονται στον ΟΠΙ τα χρηματικά ποσά που τηρούνται σε χωριστούς ειδικούς λογαριασμούς επ` ονόματι της «ΑΕΠΙ» και οι οποίοι έχουν χαρακτηριστεί ως λογαριασμοί δικαιούχων, για να τα αποδώσει στους δικαιούχους, για τον ίδιο δε σκοπό μεταβιβάζονται στον ΟΠΙ τυχόν αξιόγραφα και λοιποί άυλοι τίτλοι, οι οποίοι αφορούν σε δικαιώματα δικαιούχων και βρίσκονται στη νομή και κατοχή της ΑΕΠΙ Α.Ε.
Επειδή, με την κρινόμενη αίτηση προβάλλεται ότι οι ρυθμίσεις της ανωτέρω υπουργικής απόφασης, όπως και οι διατάξεις βάσει των οποίων αυτή εκδόθηκε, αντίκεινται α) στα άρθρα 4 παρ. 1, 5 παρ. 1 και 25 παρ. 1 του Συντάγματος γιατί περιορίζουν την οικονομική ελευθερία του αιτούντος Οργανισμού, ο οποίος αδυνατεί να συμμετάσχει υπό συνθήκες ισότητας στην αγορά διαχείρισης δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας, αφού το μεγαλύτερο μέρος της δυνητικής του δραστηριότητας μεταβιβάζεται ήδη στον ΟΠΙ, β) στα άρθρα 102 και 106 παρ. 1 της ΣΛΕΕ, διότι δια των προσβαλλομένων ρυθμίσεων ο ΟΠΙ υποκατέστησε την ΑΕΠΙ ΑΕ η οποία κατείχε υπερδεσπόζον μερίδιο της αγοράς της τάξης του 95% και έτσι κατέστη δεσπόζουσα επιχείρηση,περαιτέρω δε παραχωρούνται σε αυτόν δικαιώματα και προνόμια που οδηγούν σε κίνδυνο κατάχρησης της δεσπόζουσας αυτής θέσης και νόθευσης της δομής της αγοράς, ενώ εξάλλου, δύναται να επηρεασθεί το εμπόριο μεταξύ κρατών – μελών, και γ) στο άρθρο 106 παρ. 1 της ΣΛΕΕ σε συνδυασμό προς το αρθρ. 56 αυτής γιατί θέτοντας φραγμούς με κρατικό μέτρο στη σχετική αγορά των ΟΣΔ και ΑΟΔ που δεν είναι εγκατεστημένου στην Ελλάδα, συνιστούν περιορισμό της ελεύθερης παροχής υπηρεσιών. Προβάλλεται, περαιτέρω, ότι οι προσβαλλόμενες ρυθμίσεις παραβιάζουν επί μέρους διατάξεις του ν. 4481/2017 και της Οδηγίας 2014/26 και, τέλος, ότι έχουν εκδοθεί κατά κατάχρηση εξουσίας διότι με αυτές πράγματι επιδιώκεται η παγίωση της ΕΥΕΔ ως διαδόχου της ΑΕΠ.
Επειδή, σύμφωνα με τα εκτιθέμενα ανωτέρω στις σκέψεις 9 και 10, η ανάθεση στον ΟΠΙ, ως αρμόδιο φορέα επιφορτισμένο με την άσκηση της κρατικής εποπτείας επί των φορέων συλλογικής διαχείρισης, των εξαιρετικών αρμοδιοτήτων του άρθρου 45 του ν. 4531/2018 δεν μετέτρεψε αυτόν σε επιχειρηματικό φορέα ανταγωνιστικό των λειτουργούντων στο πλαίσιο της αγοράς φορέων συλλογικής διαχείρισης πνευματικών δικαιωμάτων και, ως εκ τούτου, οι σχετικές διατάξεις του εν λόγω νόμου δεν αντίκεινται στα άρθρα 4 παρ. 1, 5 παρ. 1 και 25 παρ. 1 του Συντάγματος, (πρβλ. ΣτΕ 3316/2013, 231/2011) απορριπτομένου ως αβασίμου του περί του αντιθέτου λόγου ακυρώσεως. Περαιτέρω, από την προσβαλλόμενη απόφαση του Υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού σε συνδυασμό και με τα στοιχεία του φακέλου, προκύπτει ότι συνέτρεχαν εν προκειμένω οι νόμιμες προϋποθέσεις εφαρμογής της διατάξεως του άρθρου 45 και, συγκεκριμένα α) η ανάκληση της άδειας λειτουργίας της ΑΕΠΙ, η οποία κατείχε δεσπόζουσα θέση στην οικεία αγορά και β) η μη ύπαρξη ενός ή περισσοτέρων οργανισμών που θα μπορούσαν να αναλάβουν άμεσα και αποτελεσματικά το σύνολο της σχετικής δραστηριότητας.
Eπειδή, στη διάταξη του άρθρου 106 της ΣΛΕΕ ορίζονται τα εξής: παρ. 1 “Τα κράτη μέλη δεν θεσπίζουν ούτε διατηρούν μέτρα αντίθετα προς τους κανόνες των Συνθηκών, ιδίως προς εκείνους των άρθρων 18 και 101 μέχρι και 109, ως προς τις δημόσιες επιχειρήσεις και τις επιχειρήσεις στις οποίες χορηγούν ειδικά ή αποκλειστικά δικαιώματα”,παρ. 2 «Οι επιχειρήσεις που είναι επιφορτισμένες με τη διαχείριση υπηρεσιών γενικού οικονομικού συμφέροντος ΄που έχουν χαρακτήρα δημοσιονομικού μονοπωλίου υπόκεινται στους κανόνες των συνθηκών, ιδίως στους κανόνες ανταγωνισμού, κατά το μέτρο που η εφαρμογή των κανόνων αυτών δεν εμποδίζει νομικά ή πραγματικά την εκπλήρωση της ιδιαίτερης αποστολής που τους έχει ανατεθεί…» ενώ στο άρθρο 102 της ίδιας Συνθήκης προβλέπεται ότι “…απαγορεύεται κατά το μέτρο που δύναται να επηρεάσει το εμπόριο μεταξύ κρατών μελών, η καταχρηστική εκμετάλλευση από μια ή περισσότερες επιχειρήσεις της δεπόζουσας θέσης τους εντός της εσωτερικής αγοράς ή σημαντικού τμήματός της…”
Επειδή, η προσωρινή ανάθεση, στον ΟΠΙ, λόγω της ανάκλησης της άδειας λειτουργίας του φορέα στον οποίο οι δημιουργοί είχαν αναθέσει τη διαχείριση των πνευματικών τους δικαιωμάτων, της εν λόγω διαχείρισης συνοδευόμενης από τα αναγκαία προνόμια για την αποτελεσματική άσκηση των σχετικών αρμοδιοτήτων, δεν καθιστούν τον φορέα αυτόν επιχείριση επιφορτισμένη με τη συλλογική διαχείριση κατά την έννοια των παραπάνω διατάξεων της ΣΛΕΕ. Κατά συνέπεια, οι λόγοι ακυρώσεως, με τους οποίους προβάλλεται ότι η ανάθεση της επίδικης δραστηριότητας στον ΟΠΙ οδηγεί σε κίνδυνο κατάχρησης δεσπόζουσας θέσης και νόθευσης της δομής της αγοράς, επηρεάζει δε τις διασυνοριακού χαρακτήρα συναλλαγές των ημεδαπών οργανισμών με άλλους οργανισμούς, κατά παράβαση των ανωτέρω διατάξεων της ΣΛΕΕ, πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος. Και τούτο, διότι, κατά τα εκτιθέμενα στις σκέψεις 9 και 10 ο ΟΠΙ, κατά την άσκηση της έκτακτης διαχείρισης, δεν καθίσταται επιχείρηση με δεσπόζουσα θέση στην αγορά και, επομένως, δεν έχει εφαρμογή εν προκειμένω η διάταξη του ως άνω άρθρου 102 ΣΛΕΕ,περαιτέρω δε, δεν εφαρμόζεται ούτε το άρθρο 106 της ίδιας Συνθήκης, (πρβλ. ΣτΕ 1976/2013).
Επειδή, ο λόγος, ότι οι προσβαλλόμενες κανονιστικές ρυθμίσεις παρεμποδίζουν τη δραστηριοποίηση στην αγορά των ΟΣΔ/ΑΟΔ που δεν είναι εγκατεστημένοι στην Ελλάδα και, ως εκ τούτου, συνιστούν ανεπίτρεπτο περιορισμό της ελεύθερης παροχής υπηρεσιών,όπως αυτή κατοχυρώνεται στο άρθρο 56 της ΣΛΕΕ,προβάλλεται εκ συμφέροντος τρίτου, και είναι εν πάση περιπτώσει απορριπτέος.
Περαιτέρω, με την κρινόμενη αίτηση προβάλλεται ότι οι προσβαλλόμενες ρυθμίσεις αντίκεινται στις διατάξεις του ν. 4481/2017, με τις οποίες μεταφέρθηκαν στην ελληνική έννομη τάξη οι αντίστοιχες ρυθμίσεις της οδηγίας 2014/26/ΕΕ, δεδομένου ότι η λειτουργία και η δομή της ΕΥΕΔ του ΟΠΙ δεν ανταποκρίνονται στις νόμιμες απαιτήσεις που προβλέπονται για τους φορείς διαχείρισης τέτοιων δικαιωμάτων. Ο λόγος αυτός είναι απορριπτέος ως αβάσιμος, διότι το επίδικο πλαίσιο έκτακτης και προσωρινής συλλογικής διαχείρισης, το οποίο θεσπίσθηκε με το άρθρο 45 του ν. 4531/2018 και τέθηκε σε εφαρμογή με την ήδη προσβαλλόμενη πράξη, επιτρέπει κατ’ εξαίρεση την άσκηση αρμοδιοτήτων συλλογικής διαχείρισης από τον αρμόδιο εθνικό φορέα, που λειτουργεί ως κοινωφελές ν.π.ι.δ., δηλαδή εν προκειμένω τον ΟΠΙ. Όπως δε εκτίθεται ανωτέρω στις σκέψεις 9 και 10, ο ΟΠΙ δεν συνιστά οργανισμό συλλογικής διαχείρισης και, ως εκ τούτου, δεν εμπίπτει ως προς την οργάνωση, τη δομή και λειτουργία του στο πεδίο εφαρμογής του άρθρου 2 του ν. 481/2017 και το αντίστοιχο πεδίο εφαρμογής του άρθρου 2 της οδηγίας 2014/26, στο οποίο εμπίπτουν οι οργανισμοί συλλογικής διαχείρισης. Επομένως, δεν απαιτείται να πληροί ως προς την προστασία των δικαιωμάτων των δικαιούχων δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας τις προϋποθέσεις που θεσπίζει η ανωτέρω οδηγία και ο ν. 4481/2017.
Επειδή, τέλος, είναι απορριπτέος και ο λόγος ακυρώσεως, ότι η προσβαλλόμενη απόφαση έχει εκδοθεί κατά κατάχρηση εξουσίας, εφόσον με αυτήν επιδιώκεται άλλος σκοπός από τον εξαγγελόμενο με την αιτιολογική έκθεση του οικείου νόμου. Και τούτο, διότι δεν αποδεικνύεται ο καταδήλως διάφορος του νόμου σκοπός που επιδιώχθηκε με την προσβαλλόμενη πράξη (βλ. ΣτΕ 3135/2002 Ολομ., 3643/2009 7μ.).
Επειδή, κατόπιν αυτών, πρέπει να απορριφθεί η κρινόμενη αίτηση και να γίνουν δεκτές οι ασκηθείσες παρεμβάσεις, πλην των παρεμβαινόντων οι οποίοι δεν νομιμοποιήθηκαν (βλ. προοίμιο, υπ’ αριθμ. Β. 2, 4, 10, 11, 12, 13, 18, 23, 28, 29, 31, 32, 35, 37, 38, 39, 44, 47 έως και 54, 57, 58, 60, 61, 62, 70 και 71 και Γ. 5). Δ ι ά τ α ύ τ α Απορρίπτει την κρινόμενη αίτηση.

Δέχεται τις παρεμβάσεις, κατά τα ειδικότερον αναφερόμενα στο αιτιολογικό (σκ. 19).

Διατάσσει την κατάπτωση του παραβόλου και

Επιβάλλει στην αιτούσα τη δικαστική δαπάνη του Δημοσίου εκ τετρακοσίων εξήνα (460) ευρώ, καθώς και τη δικαστική δαπάνη των παρεμβαινόντων ανερχομένη στο ποσό των εξακοσίων σαράντα (640) ευρώ για κάθε μια από τις τρεις ασκηθείσες παρεμβάσεις.

Η διάσκεψη έγινε στην Αθήνα στις 10 Οκτωβρίου 2019

Η Πρόεδρος του Δ΄ Τμήματος Η Γραμματέας

Μ. Καραμανώφ Ι. Παπαχαραλάμπους

και η απόφαση δημοσιεύθηκε σε δημόσια συνεδρίαση της 19ης Μαΐου 2020.

Η Προεδρεύουσα Αντιπρόεδρος Η Γραμματέας

Αικ. Χριστοφορίδου Μ. Τσαπαρδώνη