ΟλΣτΕ 750-2023 έκδοση συντάξεων από ιδιώτες

Η σύμπραξη πιστοποιημένων επαγγελματιών στη διαδικασία απονομής συνταξιοδοτικών παροχών από τον e-ΕΦΚΑ δεν αντίκειται στο Σύνταγμα.
(από την ιστοσελίδα του Δικαστηρίου)ΣτΕ Ολομ. 750/2023
Πρόεδρος: Δημήτριος Σκαλτσούνης, Πρόεδρος ΣτΕ
Εισηγητής: Χριστίνα Σιταρά, Σύμβουλος Επικρατείας
Με την 750/2023 απόφαση της Ολομελείας του Συμβουλίου της Επικρατείας απορρίφθηκε αίτηση ακυρώσεως της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Συλλόγων Εργαζομένων ΙΚΑ ΕΤΑΜ (ΠΟΣΕ ΙΚΑ ΕΤΑΜ), της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Προσωπικού Οργανισμών Κοινωνικής Πολιτικής (ΠΟΠΟΚΠ) και ενός φυσικού προσώπου κατά απόφασης του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων. Με την απόφαση αυτή καθορίσθηκαν, μεταξύ άλλων, οι προϋποθέσεις, οι κανόνες και η διαδικασία για την πιστοποίηση επαγγελματιών, οι οποίοι, κατά τα οριζόμενα στις διατάξεις των άρθρων 255 και 257 του ν. 4798/2021, μπορούν να συμπράττουν στη διαδικασία απονομής συνταξιοδοτικών παροχών (κύριων και επικουρικών συντάξεων) από τον Ηλεκτρονικό Εθνικό Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (e-ΕΦΚΑ).
Ειδικότερα, με την απόφαση της Ολομελείας του Δικαστηρίου κρίθηκαν τα ακόλουθα:
α) Οι αιτούσες Ομοσπονδίες με έννομο συμφέρον ασκούν την ως άνω αίτηση, ενόψει των καταστατικών τους σκοπών και των προβαλλόμενων ισχυρισμών τους (ιδίως περί νόθευσης και απαξίωσης του δημοσίου χαρακτήρα της κοινωνικής ασφάλισης). Αντίθετη μειοψηφία.
Το έννομο συμφέρον του τρίτου αιτούντος, φερόμενου ως ασφαλισμένου του ήδη e-ΕΦΚΑ, ο οποίος είχε υποβάλει αίτηση συνταξιοδότησης προς τον εν λόγω Φορέα, έχει εκλείψει κατά τον χρόνο της συζήτησης της ως άνω αίτησης, εφόσον με απόφαση του αρμοδίου Διευθυντή του ανωτέρω Φορέα έχει απονεμηθεί σε αυτόν σύνταξη γήρατος χωρίς σύμπραξη ιδιωτών σε χρόνο, μάλιστα, που ο μηχανισμός της απονομής συνταξιοδοτικών παροχών από πιστοποιημένους επαγγελματίες δεν είχε αρχίσει να λειτουργεί.
β) Οι διατάξεις των άρθρων 255 και 257 του ν. 4798/2021 δεν αντίκεινται στις διατάξεις των άρθρων 1 παρ. 3, 26 παρ. 2, 103 παρ. 1 και 22 παρ. 5, 93 παρ. 1, 94 παρ. 1, 95 παρ. 1 περ. α΄ και 5 καθώς και 4 παρ. 1 και 103 παρ. 4 του Συντάγματος. Τούτο δε ιδίως διότι i) με τις ανωτέρω διατάξεις του ν. 4798/2021 και της προσβαλλόμενης υπουργικής απόφασης δεν μεταβάλλεται ο φορέας παροχής κοινωνικής ασφάλισης, δοθέντος ότι οι απονεμόμενες με το άρθρο 255 παρ. 1 περ. β΄ του ν. 4798/2021 στους πιστοποιημένους επαγγελματίες αρμοδιότητες ασκούνται εντός του e-ΕΦΚΑ, ο οποίος αποτελεί νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου, ii) οι πιστοποιημένοι επαγγελματίες (δικηγόροι και λογιστές), οι οποίοι εγγράφονται σε τηρούμενο και εποπτευόμενο από τον e-ΕΦΚΑ μητρώο, κατόπιν επιτυχούς περάτωσης σεμιναρίου επιμόρφωσης και, ακολούθως, επιτυχούς συμμετοχής τους σε εξετάσεις επί θεματικών ενοτήτων που αντιστοιχούν στα σχέδια αποφάσεων και στις αποφάσεις που καλούνται να συντάξουν, διαθέτουν τα αναγκαία προσόντα και την κατάλληλη εξειδίκευση και εμπειρογνωμοσύνη για την άσκηση των ανωτέρω αρμοδιοτήτων τους, υπέχουν δε αυξημένη ευθύνη ακόμα και μετά την περάτωση του έργου τους, iii) η ανάθεση των εν λόγω αρμοδιοτήτων στους πιστοποιημένους επαγγελματίες, οι οποίες κατατείνουν στην έκδοση πράξεων απονομής σύνταξης του e-ΕΦΚΑ, και, επομένως, στη διασφάλιση στους συνταξιούχους παροχών που επιτρέπουν την αξιοπρεπή διαβίωσή τους, αποσκοπεί στην επιτάχυνση της απονομής συντάξεων και στην ενίσχυση του συστήματος απονομής συντάξεων του ανωτέρω Φορέα μέχρι την πλήρη ψηφιοποίησή του, έχει δηλαδή προσωρινό χαρακτήρα, iv) οι πράξεις απονομής σύνταξης, ως πράξεις του e-ΕΦΚΑ, υπόκεινται, καταρχήν, στις προβλεπόμενες κατά την κείμενη νομοθεσία διοικητικές (ενδικοφανείς) προσφυγές ενώπιον των αρμοδίων οργάνων, το αυτό δε ισχύει και ως προς τις προσυνταξιοδοτικές βεβαιώσεις, v) προβλέπεται η διενέργεια αφενός υποχρεωτικού δειγματοληπτικού ελέγχου και αφετέρου ελέγχου κατά την κρίση της υπηρεσίας των πράξεων απονομής σύνταξης, καθώς και η ανάκληση ή η μεταρρύθμισή τους, εφόσον διαπιστωθεί ότι οι βεβαιώσεις ή τα σχέδια αποφάσεων με βάση τα οποία χορηγήθηκε η σύνταξη είναι εσφαλμένα ή ελλιπή, vi) οι ασφαλισμένοι δεν στερούνται δικαστικής προστασίας, δεδομένου ότι οι πράξεις απονομής σύνταξης, όπως, άλλωστε, και οι πράξεις τυχόν ανάκλησης ή μεταρρύθμισής τους, υπόκεινται, ως ατομικές διοικητικές πράξεις, σε προσφυγή ουσίας ενώπιον των τακτικών διοικητικών δικαστηρίων, απορριπτομένων των περί του αντιθέτου προβαλλόμενων ότι συνεπεία της ανεπίτρεπτης ανάθεσης αρμοδιότητας έκδοσης πράξεων απονομής σύνταξης σε ιδιώτες αλλοιώνεται η προβλεπόμενη στα άρθρα 93, 94 και 95 του Συντάγματος διάκριση των δικαιοδοσιών, εφόσον τα διοικητικά δικαστήρια ελέγχουν μόνο διοικητικές πράξεις και όχι πράξεις προερχόμενες από ιδιώτες. Εξάλλου, οι διατάξεις του ν. 4798/2021, οι οποίες ορίζουν ότι οι βεβαιώσεις και τα σχέδια που συντάσσουν οι πιστοποιημένοι επαγγελματίες καθώς και οι δυνάμενες να εκδοθούν από αυτούς συνταξιοδοτικές βεβαιώσεις παράγουν πλήρη απόδειξη ως προς τα στοιχεία που εμπεριέχονται σε αυτές, δεν αποκλείουν τον έλεγχο της ορθότητας των διοικητικών πράξεων που θα εκδοθούν με βάση τις ανωτέρω βεβαιώσεις και σχέδια τόσο από τη Διοίκηση όσο και από τα Δικαστήρια και vii) η έκδοση πράξεων απονομής σύνταξης με τη σύμπραξη πιστοποιημένου επαγγελματία εναπόκειται, πάντως, στη διακριτική ευχέρεια του ασφαλισμένου. Αντίθετη μειοψηφία.
γ) Η εξουσιοδοτική διάταξη (άρθρο 255 παρ. 7 περ. α΄ του ν. 4798/2021), κατ’ επίκληση της οποίας εκδόθηκε η προσβαλλόμενη υπουργική απόφαση, είναι ειδική και ορισμένη, δεδομένου ότι προσδιορίζει κατά τρόπο συγκεκριμένο τα προς ρύθμιση θέματα από τον Υπουργό Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, τα οποία αποτελούν «ειδικότερα θέματα» κατά την έννοια του άρθρου 43 παρ. 2 του Συντάγματος, ορισμένα δε εξ αυτών έχουν, εν μέρει, και λεπτομερειακό χαρακτήρα. Εξάλλου, από την άνω εξουσιοδοτική διάταξη δεν προκύπτει ότι ο φορέας επιμόρφωσης πρέπει, κατ’ ανάγκην, να διαφοροποιείται από τον φορέα πιστοποίησης ενώ, άλλωστε, η επιμόρφωση και η πιστοποίηση των ως άνω ιδιωτών επαγγελματιών αποβλέπουν στη διευκόλυνση της χορήγησης από τον e-ΕΦΚΑ της κύριας σύνταξης και των λοιπών παροχών που προβλέπονται από τη νομοθεσία, δηλαδή στην εκπλήρωση της αποστολής του.
Συναφείς οι 751-3/2023 αποφάσεις της Ολομελείας του Συμβουλίου της Επικρατείας.
ΠΛΗΡΕΣ ΚΕΙΜΕΝΟ (από ΙΣΟΚΡΑΤΗΣ)
ΟλΣτΕ 750/2023 [συνταγματικότητα διατάξεων άρθρου 255 του ν. 4798/2021 που προβλέπουν τη δυνατότητα έκδοσης πράξεων απονομής συντάξεων από ιδιώτες (“πιστοποιημένοι επαγγελματίες”)]
ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ
ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ
Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του στις 11 Μαρτίου 2022, με την εξής σύνθεση: Δημήτριος Σκαλτσούνης, Πρόεδρος, Σπυρίδων Μαρκάτης, Μαργαρίτα Γκορτζολίδου, Αντιπρόεδροι του Συμβουλίου της Επικρατείας, Διομήδης Κυριλλόπουλος, Βαρβάρα Ραφτοπούλου, Δημήτριος Μακρής, Ταξιαρχία Κόμβου, Ηλίας Μάζος, Αναστασία-Μαρία Παπαδημητρίου, Όλγα Παπαδοπούλου, Ιωάννης Σύμπλης, Αγάπη Γαλενιανού-Χαλκιαδάκη, Χριστίνα Σιταρά, Ιφιγένεια Αργυράκη, Βασίλειος Ανδρουλάκης, Ευσταθία Σκούρα, Κωνσταντία Λαζαράκη, Ειρήνη Σταυρουλάκη, Μαρία Αθανασοπούλου, Σύμβουλοι, Χρήστος Παπανικολάου, Μαρία-Ελένη Παπαδημήτρη, Παναγιώτης Χαλιούλιας, Πάρεδροι. Από τους ανωτέρω οι Σύμβουλοι Όλγα Παπαδοπούλου και Ειρήνη Σταυρουλάκη, καθώς και ο Πάρεδρος Παναγιώτης Χαλιούλιας, μετέχουν ως αναπληρωματικά μέλη, σύμφωνα με το άρθρο 26 παρ. 2 του ν. 3719/2008. Γραμματέας η Ελένη Γκίκα.
Για να δικάσει την από 13 Ιουλίου 2021 αίτηση:
των: 1. δευτεροβάθμιου συνδικαλιστικού φορέα με την επωνυμία «ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΣΥΛΛΟΓΩΝ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΙΚΑ ΕΤΑΜ» (ΠΟΣΕ ΙΚΑ ΕΤΑΜ), που εδρεύει στην Αθήνα (Στουρνάρη 30), ο οποίος παρέστη με τους δικηγόρους: α) Απόστολο Παπακωνσταντίνου και β) Ιορδάνη Προυσανίδη, που τους διόρισε στο ακροατήριο ο Πρόεδρός του Δημήτριος Αντωνακάκης, 2. δευτεροβάθμιας συνδικαλιστικής οργάνωσης με την επωνυμία «ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ» (ΠΟΠΟΚΠ), που εδρεύει στην Αθήνα (Πανεπιστημίου 67), η οποία παρέστη με τους ίδιους ως άνω δικηγόρους, που τους διόρισε στο ακροατήριο ο Πρόεδρός της Αντώνιος Κουρουκλής και 3. ., κατοίκου Περιστερίου Αττικής (.), ο οποίος παρέστη με τους ίδιους ως άνω δικηγόρους, που τους διόρισε στο ακροατήριο,
κατά του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, ο οποίος παρέστη με τους: α) Νικόλαο Δασκαλαντωνάκη, Αντιπρόεδρο του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους και β) Βασιλική Παπαθεοδώρου, Νομική Σύμβουλο του Κράτους.
Η πιο πάνω αίτηση εισάγεται στην Ολομέλεια του Δικαστηρίου, κατόπιν της από 6 Αυγούστου 2021 πράξης του Προέδρου του Συμβουλίου της Επικρατείας, λόγω της σπουδαιότητάς της, σύμφωνα με τα άρθρα 14 παρ. 2 εδ. γ΄ (όπως ισχύει), 20 και 21 του π.δ. 18/1989.
Με την αίτηση αυτή οι αιτούντες επιδιώκουν να ακυρωθεί η υπ’ αριθμ. 45891/2.7.2021 (ΦΕΚ Β΄ 2954/5.7.2021) απόφαση του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων και κάθε άλλη σχετική πράξη ή παράλειψη της Διοίκησης.
Η εκδίκαση άρχισε με την ανάγνωση της εκθέσεως της εισηγήτριας, Συμβούλου Χριστίνας Σιταρά.
Κατόπιν το δικαστήριο άκουσε τους πληρεξουσίους των αιτούντων, οι οποίοι ανέπτυξαν και προφορικά τους προβαλλόμενους λόγους ακυρώσεως και ζήτησαν να γίνει δεκτή η αίτηση και τους αντιπροσώπους του Υπουργού, οι οποίοι ζήτησαν την απόρριψή της.
Μετά τη δημόσια συνεδρίαση το δικαστήριο συνήλθε σε διάσκεψη σε αίθουσα του δικαστηρίου κ α ι
Α φ ο ύ μ ε λ έ τ η σ ε τ α σ χ ε τ ι κ ά έ γ γ ρ α φ α
Σ κ έ φ θ η κ ε κ α τ ά τ ο ν Ν ό μ ο
1. Επειδή, για την άσκηση της κρινόμενης αίτησης έχει καταβληθεί το νόμιμο παράβολο (ηλεκτρονικό παράβολο με κωδικό πληρωμής ./2021).
2. Επειδή, με την αίτηση αυτή, η οποία εισήχθη στην Ολομέλεια με την από 6.8.2021 πράξη του Προέδρου του Δικαστηρίου, λόγω της σπουδαιότητάς της, ζητείται η ακύρωση της οικ. 45891/2.7.2021 απόφασης του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων με τίτλο «Καθορισμός των προϋποθέσεων, κανόνων, διαδικασίας και λοιπών θεμάτων για την πιστοποίηση επαγγελματιών για την εφαρμογή του άρθρου 255 του ν. 4798/2021 (Α΄ 68)» (Β΄ 2954/5.7.2021).
3. Επειδή, το άρθρο 255 του ν. 4798/2021 «Κώδικας δικαστικών υπαλλήλων και λοιπές επείγουσες διατάξεις» (Α΄ 68) με τίτλο του άρθρου «Σύμπραξη e-ΕΦΚΑ με πιστοποιημένους επαγγελματίες για την επιτάχυνση της απονομής συνταξιοδοτικών παροχών» ορίζει ότι: «1.α. Πιστοποιημένοι επαγγελματίες μπορούν να συμπράττουν, σύμφωνα με τους όρους του κεφαλαίου αυτού, στη διαδικασία απονομής συνταξιοδοτικών παροχών (κύριων συντάξεων, και επικουρικών συντάξεων) από τον Ηλεκτρονικό Εθνικό Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (e-ΕΦΚΑ). β. Οι πιστοποιημένοι επαγγελματίες: α) διαπιστώνουν τον χρόνο ασφάλισης σε ένα ή περισσότερους οργανισμούς κυρίας ή επικουρικής ασφάλισης και εκδίδουν σχετική βεβαίωση, β) διαπιστώνουν την ύπαρξη ή μη οφειλομένων εισφορών του αυτοαπασχολούμενου ή ελεύθερου επαγγελματία ασφαλισμένου και εκδίδουν σχετική βεβαίωση ή υποβάλλουν αίτηση για ρύθμιση, γ) υπολογίζουν το οφειλόμενο ποσό για την αναγνώριση πλασματικού χρόνου και εκδίδουν σχετική βεβαίωση, δ) συντάσσουν σχέδιο απόφασης προσωρινής σύνταξης, καθώς και οριστικής κύριας και επικουρικής σύνταξης, ε) εκδίδουν την προσυνταξιοδοτική βεβαίωση του άρθρου 47 του ν. 2676/1999 (Α΄ 1). γ. … δ. Τα σχέδια και οι βεβαιώσεις της περ. β) που συντάσσουν και εκδίδουν οι πιστοποιημένοι επαγγελματίες παράγουν πλήρη απόδειξη ως προς τα στοιχεία που εμπεριέχονται σε αυτές. ε. Με βάση τις βεβαιώσεις της περ. β) οι αρμόδιες υπηρεσίες του e-ΕΦΚΑ υπολογίζουν το ποσό της σύνταξης και εκδίδουν την πράξη απονομής της σύνταξης. … Ειδικά όταν υποβληθεί σχέδιο προσωρινής ή οριστικής σύνταξης κύριας ή επικουρικής, αυτό περιλαμβάνει υπολογισμό του ποσού της σύνταξης και η συνταξιοδοτική απόφαση εκδίδεται εντός προθεσμίας τριάντα (30) ημερών από την υποβολή του σχεδίου απόφασης. Με την άπρακτη παρέλευση της προθεσμίας αυτής, το σχέδιο θεωρείται εγκεκριμένο και επέχει θέση πράξης απονομής σύνταξης … στ. Οι υπάλληλοι που εκδίδουν πράξεις απονομής σύνταξης, κύριας ή επικουρικής, ή εφάπαξ με βάση τα σχέδια και τις βεβαιώσεις της περ. β), δεν έχουν καμία ευθύνη για εγγραφές και ενδείξεις των πράξεων που οφείλονται σε σφάλματα των βεβαιώσεων. 2.α. Για την εκτέλεση του έργου της παρ. 1 μπορούν, μετά από επιτυχή περάτωση σεμιναρίου επιμόρφωσης, να πιστοποιηθούν: α) μέλη των Δικηγορικών Συλλόγων της χώρας με τριετή τουλάχιστον άσκηση δικηγορίας και β) λογιστές-φοροτεχνικοί, κάτοχοι επαγγελματικής ταυτότητας Α΄ τάξης, οι οποίοι έχουν υποβάλει την υπεύθυνη δήλωση της παρ. 7 του άρθρου 4 του π.δ. 340/1998 (Α΄ 228). β. Οι πιστοποιημένοι επαγγελματίες εγγράφονται σε ειδικό μητρώο πιστοποιημένων επαγγελματιών που τηρείται στον e-ΕΦΚΑ, εποπτεύεται από αυτόν και είναι προσβάσιμο μέσω της Ενιαίας Ψηφιακής Πύλης της Δημόσιας Διοίκησης (ΕΨΠ-gov.gr). 3.α. Οι πιστοποιημένοι επαγγελματίες ασκούν το έργο τους μετά από ανάθεση που γίνεται από τον ενδιαφερόμενο ασφαλισμένο ή τον δικαιοδόχο του ασφαλισμένου. β. Η ανάθεση από τον ενδιαφερόμενο ασφαλισμένο ή δικαιοδόχο γίνεται μέσω υπεύθυνης δήλωσης του ν. 1599/1986 (Α΄ 75) που απευθύνεται στον e-ΕΦΚΑ, με βεβαίωση του γνησίου της υπογραφής του αναθέτοντος από δημόσια υπηρεσία ή μέσω της ηλεκτρονικής πύλης gov.gr, και καθορίζει το ειδικότερο αντικείμενο του έργου. Η ανάθεση μπορεί να γίνει και με καταχώρηση σε ειδική πλατφόρμα στο πληροφοριακό σύστημα του e-ΕΦΚΑ που είναι προσβάσιμη μέσω της Ενιαίας Ψηφιακής Πύλης της Δημόσιας Διοίκησης (ΕΨΠ-gov.gr), στην οποία εισέρχονται ο ενδιαφερόμενος ασφαλισμένος και ο πιστοποιημένος επαγγελματίας χρησιμοποιώντας τους τρόπους αυθεντικοποίησης του άρθρου 24 του ν. 4727/2020 για χρήση υπηρεσιών μέσω της Ενιαίας Ψηφιακής Πύλης (ΕΨΠ-gov.gr). Ο e-ΕΦΚΑ καταβάλλει κατ’ αποκοπήν αποζημιώσεις στους πιστοποιημένους επαγγελματίες για κάθε επιμέρους πράξη από αυτές της περ. β) της παρ. 1. … γ. Με την ανάθεση παρέχεται αυτοδικαίως, ακόμη κι εάν δεν μνημονεύεται ρητώς στο σχετικό έγγραφο, εξουσιοδότηση για την επεξεργασία των προσωπικών δεδομένων που αφορούν στον αναθέσαντα ασφαλισμένο ή δικαιοδόχο. … δ. … 4.α. Η αρμόδια υπηρεσία του e-ΕΦΚΑ πραγματοποιεί υποχρεωτικά κάθε μήνα τυχαίο δειγματοληπτικό έλεγχο σε ποσοστό τουλάχιστον 5% των πράξεων απονομής σύνταξης που εκδόθηκαν βάσει βεβαιώσεων πιστοποιημένων επαγγελματιών τον προηγούμενο μήνα. Επίσης, γίνεται έλεγχος μετά την έκδοση της απόφασης απονομής συνταξιοδοτικών παροχών και σε άλλες περιπτώσεις που επιλέγονται κατά την κρίση της υπηρεσίας βάσει κριτηρίων, όπως το ύψος της απονεμόμενης σύνταξης ή περιπτώσεις οριακής θεμελίωσης του συνταξιοδοτικού δικαιώματος. β. Εάν από μεταγενέστερο έλεγχο προκύψει ότι βεβαιώσεις ή σχέδια αποφάσεων της περ. β) της παρ. 1 με βάση τις οποίες χορηγήθηκε η σύνταξη είναι εσφαλμένα ή ελλιπή, η απόφαση απονομής σύνταξης που βασίζεται σε αυτές, κατά περίπτωση, ανακαλείται ή μεταρρυθμίζεται λόγω πλάνης περί τα πράγματα το αργότερο εντός δεκαετίας από την έκδοση της πράξης απονομής της σύνταξης. 5.α. Εάν από τους ελέγχους της παρ. 4 διαπιστωθεί ότι ο πιστοποιημένος επαγγελματίας έχει εκδώσει εσφαλμένες ή ελλιπείς βεβαιώσεις που αφορούν σε τρεις τουλάχιστον ασφαλισμένους, η πιστοποίησή του ανακαλείται με απόφαση του Διοικητή του e-ΕΦΚΑ και αποκλείεται η εκ νέου χορήγησή της για χρονικό διάστημα πέντε (5) ετών. β. Ο πιστοποιημένος επαγγελματίας, εάν το σφάλμα ή οι ελλείψεις στις βεβαιώσεις που εκδίδει οφείλεται σε βαρεία αμέλεια ή δόλο, ευθύνεται εις ολόκληρον με τον αχρεωστήτως λαβόντα για την επιστροφή ποσών που καταβλήθηκαν αχρεωστήτως εξαιτίας του σφάλματος. Τα ως άνω ποσά αναζητούνται βάσει του Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων (ΚΕΔΕ) εντόκως. Επίσης, είναι δυνατή με απόφαση του διοικητή του e-ΕΦΚΑ η επιβολή διοικητικού προστίμου από χίλια (1.000) έως πέντε χιλιάδες (5.000) ευρώ για κάθε εσφαλμένη βεβαίωση ή σχέδιο που οφείλεται σε βαρεία αμέλεια ή δόλο. γ. Οι πιστοποιημένοι επαγγελματίες έχουν το δικαίωμα να ασκήσουν αυτοτελώς κατά των πράξεων μεταρρύθμισης ή ανάκλησης συντάξεων της περ. β) της παρ. 4 προσφυγή ουσίας ενώπιον των τακτικών διοικητικών δικαστηρίων, όταν οι ανακαλούμενες ή μεταρρυθμιζόμενες συντάξεις απονεμήθηκαν βάσει βεβαιώσεων ή σχεδίων που εξέδωσαν. 6.α. Σκοπός επεξεργασίας των ανωτέρω δεδομένων είναι η απονομή συντάξεων από τον e-ΕΦΚΑ. Η νόμιμη βάση επεξεργασίας των απλών προσωπικών δεδομένων των ασφαλισμένων είναι οι περ. γ) και ε) της παρ. 1 του άρθρου 6 του Κανονισμού (ΕΕ) 2016/679 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 27ης Απριλίου 2016 (Γενικός Κανονισμός για την Προστασία Δεδομένων, «ΓΚΠΔ», L 119). Νομική βάση επεξεργασίας των ειδικών κατηγοριών προσωπικών δεδομένων είναι η περ. β) της παρ. 2 του άρθρου 9 του ΓΚΠΔ και η περ. α) της παρ. 1 του άρθρου 22 του ν. 4624/2019 (Α΄ 137). β. Για τους σκοπούς εφαρμογής της παρούσας, ο e-ΕΦΚΑ ενεργεί υπό την ιδιότητα του υπευθύνου επεξεργασίας κατά την έννοια της περ. 7 του άρθρου 4 του ΓΚΠΔ και οι πιστοποιημένοι επαγγελματίες ενεργούν υπό την ιδιότητα των εκτελούντων την επεξεργασία κατά την έννοια της περ. 8 του άρθρου 4 του ΓΚΠΔ. Αμφότεροι οφείλουν να τηρούν τις υποχρεώσεις που απορρέουν από τις διατάξεις του ΓΚΠΔ και του ν. 4624/2019, και ιδίως, οι εκτελούντες την επεξεργασία: βα) επεξεργάζονται τα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα των ασφαλισμένων μόνο βάσει καταγεγραμμένων εντολών του e-ΕΦΚΑ, ως υπευθύνου επεξεργασίας, ββ) αναλαμβάνουν την υποχρέωση τήρησης εμπιστευτικότητας σχετικά με την εκτέλεση των καθηκόντων τους, βγ) λαμβάνουν όλα τα μέτρα που απαιτούνται για τη διασφάλιση του απορρήτου και της ασφάλειας της επεξεργασίας δυνάμει του άρθρου 32 του ΓΚΠΔ. γ. Η επεξεργασία των προσωπικών δεδομένων από τους πιστοποιημένους επαγγελματίες διέπεται από σύμβαση που καταρτίζεται μεταξύ του e-ΕΦΚΑ και του Πιστοποιημένου Επαγγελματία, σύμφωνα με την παρ. 3 του άρθρου 28 του ΓΚΠΔ με την οποία αποδέχονται εγγράφως και την πολιτική προστασίας προσωπικών δεδομένων του e-ΕΦΚΑ. Κατά την επεξεργασία των δεδομένων λαμβάνονται τα απαραίτητα τεχνικά και οργανωτικά μέτρα για την ασφάλεια αυτών και τα οποία αναφέρονται αναλυτικά στη σύμβαση που θα συναφθεί. δ. Για την εκτέλεση του έργου τους οι πιστοποιημένοι επαγγελματίες έχουν πρόσβαση σε όλα τα στοιχεία και δεδομένα που τηρούνται σε ηλεκτρονικά και έγχαρτα αρχεία του e-ΕΦΚΑ, τα οποία αφορούν στον ασφαλισμένο που τους ανέθεσε την έκδοση βεβαίωσης ή τη σύνταξη σχεδίου της περ. β) της παρ. 1, και έχουν τη δυνατότητα να καταχωρίζουν τις βεβαιώσεις και, όταν απαιτείται, κάθε αναγκαίο στοιχείο στο πληροφοριακό σύστημα του e-ΕΦΚΑ, το οποίο είναι προσβάσιμο μέσω της Ενιαίας Ψηφιακής Πύλης της Δημόσιας Διοίκησης (ΕΨΠ-gov.gr), κατόπιν αυθεντικοποίησής τους, σύμφωνα με το άρθρο 24 του ν. 4727/2020. 7.α. Με απόφαση του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων ορίζονται η ύλη και το πρόγραμμα επιμόρφωσης, ο φορέας επιμόρφωσης και ο φορέας πιστοποίησης των πιστοποιημένων επαγγελματιών, οι λεπτομέρειες για τη διαδικασία επιμόρφωσης και εγγραφής στο ειδικό μητρώο πιστοποιημένων επαγγελματιών και για τη διαπίστωση της έναρξης λειτουργίας του, η διαδικασία και τα κριτήρια επιβολής κυρώσεων και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή του παρόντος. Με την ίδια ή όμοια απόφαση περιορίζονται ή διευρύνονται οι κατηγορίες συντάξεων, για τις οποίες μπορούν να χορηγούνται βεβαιώσεις ή να συντάσσονται σχέδια αποφάσεων από τους πιστοποιημένους επαγγελματίες αυτού του κεφαλαίου, αυξάνεται το ποσοστό υποθέσεων, επί των οποίων γίνεται υποχρεωτικός δειγματοληπτικός έλεγχος, ορίζεται ανώτατος αριθμός υποθέσεων που μπορούν να χειρίζονται ταυτοχρόνως οι πιστοποιημένοι επαγγελματίες της παρ. 1 και ορίζονται τα πρότυπα έγγραφα σχεδίων αποφάσεων και βεβαιώσεων, καθώς και η χρονική διάρκεια της εξουσιοδότησης που έχουν λάβει. β. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων καθορίζεται το κατ’ αποκοπήν ποσόν της αποζημίωσης που καταβάλλεται από τον e-ΕΦΚΑ για κάθε μία από τις εργασίες της περ. β) της παρ. 1, οι προϋποθέσεις και ο τρόπος καταβολής της αποζημίωσης αυτής και ο τρόπος αποτύπωσής της στα βιβλία του πιστοποιημένου επαγγελματία. γ. … δ. Με απόφαση του Διοικητή του e-ΕΦΚΑ ορίζονται σε κάθε υπηρεσία έκδοσης συντάξεων αρμόδιοι υπάλληλοι για την απρόσκοπτη συνεργασία των πιστοποιημένων επαγγελματιών με τον e-ΕΦΚΑ, τη χορήγηση στοιχείων από το φυσικό ή τα ηλεκτρονικά αρχεία και την απάντηση σε ερωτήματα που αφορούν στις υποθέσεις που εξετάζουν οι πιστοποιημένοι επαγγελματίες. 8. Τα σχέδια και οι βεβαιώσεις της περ. β) της παρ. 1 αξιοποιούνται και για τη χορήγηση συνταξιοδοτικών παροχών επί αιτήσεων που είναι εκκρεμείς κατά τη δημοσίευση του παρόντος». Εξάλλου, το άρθρο 257 του ως άνω νόμου με τίτλο του άρθρου «Προσυνταξιοδοτική βεβαίωση από τον e-ΕΦΚΑ και πιστοποιημένους επαγγελματίες – Τροποποίηση του άρθρου 47 του ν. 2676/1999» ορίζει ότι: «1. Οι παρ. 1 και 3 του άρθρου 47 του ν. 2676/1999 (Α΄ 1) τροποποιούνται ως προς τον φορέα ασφάλισης, η παρ. 2 τροποποιείται ως προς τον φορέα υποβολής της αίτησης προσδιορισμού του χρόνου ασφάλισης και το άρθρο 47 διαμορφώνεται ως ακολούθως: «1. Μετά από αίτηση του ασφαλισμένου, που υποβάλλεται στα τελευταία δύο (2) χρόνια πριν από την ημερομηνία συμπλήρωσης του ορίου ηλικίας για συνταξιοδότηση, ο e-ΕΦΚΑ υποχρεούται να προβαίνει σε προσδιορισμό του χρόνου ασφάλισής του και να χορηγεί την αντίστοιχη προσυνταξιοδοτική βεβαίωση, αφού καλέσει τον ασφαλισμένο να συμπληρώσει τα τυχόν ελλείποντα δικαιολογητικά. Η βεβαίωση εξομοιώνεται με απόφαση, αποτελεί εκτελεστή πράξη της Διοίκησης και υπόκειται στις διοικητικές προσφυγές που προβλέπονται από τη νομοθεσία. Η υπηρεσία που είναι αρμόδια για την έκδοση της βεβαίωσης αποφαίνεται εντός τριών (3) μηνών από τη συμπλήρωση των κατά περίπτωση απαιτούμενων δικαιολογητικών. 2. … 3. Με απόφαση του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων που εκδίδεται ύστερα από πρόταση του e-ΕΦΚΑ καθορίζονται οι αρμόδιες υπηρεσίες για την υποβολή της αίτησης και την έκδοση της βεβαίωσης, τα απαραίτητα δικαιολογητικά, τα στοιχεία και το περιεχόμενο της βεβαίωσης, καθώς και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή του παρόντος». 2. Οι προσυνταξιοδοτικές βεβαιώσεις του άρθρου 47 του ν. 2676/1999 (Α΄ 1) μπορούν να εκδίδονται και από πιστοποιημένους επαγγελματίες του άρθρου 1 και παράγουν πλήρη απόδειξη ως προς τα στοιχεία που εμπεριέχονται σε αυτές. 3. Η ισχύς της παρ. 2 του άρθρου 47 του ν. 2676/1999, όπως αυτή τροποποιείται με το παρόν, άρχεται από την έναρξη λειτουργίας του ειδικού μητρώου πιστοποιημένων επαγγελματιών που τηρείται στον e-ΕΦΚΑ».
4. Επειδή, κατ’ επίκληση της ως άνω εξουσιοδοτικής διάταξης της παρ. 7α του άρθρου 255 του ν. 4798/2021 εκδόθηκε η προσβαλλόμενη απόφαση. Το άρθρο 1 της απόφασης αυτής ορίζει ότι: «Με την παρούσα απόφαση ορίζονται η ύλη και το πρόγραμμα επιμόρφωσης, ο φορέας επιμόρφωσης και ο φορέας πιστοποίησης των πιστοποιημένων επαγγελματιών, οι λεπτομέρειες για τη διαδικασία επιμόρφωσης και εγγραφής στο ειδικό μητρώο πιστοποιημένων επαγγελματιών και για τη διαπίστωση της έναρξης λειτουργίας του, η διαδικασία και τα κριτήρια επιβολής κυρώσεων, κατηγορίες συντάξεων, για τις οποίες χορηγούνται βεβαιώσεις ή συντάσσονται σχέδια αποφάσεων από τους πιστοποιημένους επαγγελματίες και άλλες λεπτομέρειες αναγκαίες για την εφαρμογή του άρθρου 255 του ν. 4798/2021». Το άρθρο 2 της εν λόγω απόφασης ορίζει ότι: «Για τις ανάγκες της παρούσας απόφασης ισχύουν οι παρακάτω ορισμοί: α. «πιστοποιημένοι επαγγελματίες»: οι πιστοποιημένοι επαγγελματίες του άρθρου 255 του ν. 4798/2021 που συντάσσουν και εκδίδουν αντιστοίχως τα σχέδια αποφάσεων και τις βεβαιώσεις που προβλέπονται στην περ. β της παρ. 1 του άρθρου 255 του ν. 4798/2021 και είναι εγγεγραμμένοι στο ειδικό μητρώο πιστοποιημένων επαγγελματιών, β. «επαγγελματίες που επιτρέπεται να πιστοποιηθούν» ή «επαγγελματίες»: οι επαγγελματίες της περ. α της παρ. 2 του άρθρου 255 του ν. 4798/2021, ήτοι: α) μέλη των Δικηγορικών Συλλόγων της χώρας με τριετή τουλάχιστον άσκηση δικηγορίας και β) λογιστές – φοροτεχνικοί, κάτοχοι επαγγελματικής ταυτότητας Α΄ τάξης, οι οποίοι έχουν υποβάλει την υπεύθυνη δήλωση της παρ. 7 του άρθρου 4 του π.δ. 340/1998 (Α΄ 228), γ. «κύκλος πιστοποίησης»: η διαδικασία που εκκινεί από την πρόσκληση που εκδίδεται κατά την παρ. 2 του άρθρου 6 και λήγει με την πιστοποίηση των επαγγελματιών που επέτυχαν στις εξετάσεις του κύκλου αυτού, δ. «επιμορφούμενοι επαγγελματίες»: οι επαγγελματίες που συμμετέχουν σε ένα κύκλο πιστοποίησης, ε. «σύγχρονη εκπαίδευση»: Η εκπαίδευση που γίνεται με φυσική παρουσία ή διαμέσου ηλεκτρονικής επικοινωνίας και αξιοποιεί τη διάδραση μεταξύ εκπαιδευτών και εκπαιδευόμενων σε πραγματικό και προκαθορισμένο χρόνο, στ. «ασύγχρονη τηλεκπαίδευση»: η τηλεκπαίδευση που γίνεται μέσω προετοιμασμένου οπτικοακουστικού υλικού που λαμβάνει ηλεκτρονικά ο επιμορφούμενος επαγγελματίας και παρακολουθεί κατά χρόνο που ο ίδιος επιλέγει, ζ. «ειδικό μητρώο πιστοποιημένων επαγγελματιών»: το μητρώο που προβλέπεται στην περ. β της παρ. 2 του άρθρου 255 του ν. 4798/2021, η εγγραφή στο οποίο είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την κτήση της ιδιότητας του πιστοποιημένου επαγγελματία. η. «κυρώσεις»: οι διοικητικές κυρώσεις που προβλέπονται στις περ. α και β της παρ. 5 του άρθρου 255 του ν. 4798/2021. Η αναζήτηση αχρεωστήτως καταβληθέντων ποσών δεν θεωρείται διοικητική κύρωση». Περαιτέρω, το άρθρο 3 της ίδιας απόφασης ορίζει ότι: «Η ύλη, επί της οποίας επιμορφώνονται οι επαγγελματίες που πρόκειται να πιστοποιηθούν, αντιστοιχεί στα σχέδια αποφάσεων και στις βεβαιώσεις που συντάσσουν και εκδίδουν και είναι η εξής: α. Νομοθεσία θεμελίωσης σύνταξης. β. Νομοθεσία νομιμοποίησης χρόνου ασφάλισης και χρήσης του στην απονομή σύνταξης. γ. Υπολογισμός της σύνταξης με τους κανόνες των ν. 4387/2016 και ν. 4670/2020. δ. Δικαιολογητικά. ε. Ιδιαιτερότητες – Διαδικασία θεμελίωσης. στ. Ψηφιακή απονομή σύνταξης – Διαδικασία. ζ. Εκπαίδευση χρήσης εφαρμογών και μηχανογραφικών συστημάτων. Η περιγραφή των θεματικών του φακέλου εκπαίδευσης περιλαμβάνεται στο Παράρτημα, το οποίο αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της παρούσας», το δε άρθρο 4 ότι: «1. Η επιμόρφωση των πιστοποιούμενων επαγγελματιών παρέχεται από τον e-ΕΦΚΑ χωρίς αντάλλαγμα. Η επιμόρφωση καλύπτει το σύνολο των σχεδίων αποφάσεων και των βεβαιώσεων που συντάσσουν και εκδίδουν οι πιστοποιημένοι επαγγελματίες. 2. Για την πραγματοποίηση της επιμόρφωσης που παρέχει, ο e-ΕΦΚΑ μπορεί να συνεργάζεται με τους δικηγορικούς συλλόγους της χώρας, το Οικονομικό Επιμελητήριο της Ελλάδας, καθώς και με άλλους, δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς, που έχουν εξειδίκευση και εμπειρία στην επιμόρφωση. 3. Το ειδικότερο αντικείμενο της συνεργασίας μπορεί να περιλαμβάνει ένα ή περισσότερα από τα παρακάτω: α. παροχή εκπαιδευτών/επιμορφωτών β. παροχή ψηφιακής πλατφόρμας για την εξ αποστάσεως εκπαίδευση γ. παροχή χώρων για τη διά ζώσης εκπαίδευση δ. παραγωγή ή/και εμπλουτισμό εκπαιδευτικού υλικού. 4. Επιτρέπεται και σε ιδιωτικούς φορείς να παρέχουν υπηρεσίες επιμόρφωσης των πιστοποιούμενων επαγγελματιών». Εξάλλου, το άρθρο 5 της απόφασης αυτής ορίζει ότι: «Ως φορέας πιστοποίησης ορίζεται ο e-ΕΦΚΑ … Η πιστοποίηση υποστηρίζεται σε όλα τα στάδια της διαδικασίας από πενταμελή επιτροπή που ορίζεται με απόφαση του Διοικητή του e-ΕΦΚΑ και αποτελείται από μέλη που έχουν εξειδικευμένη γνώση και εμπειρία σε ζητήματα ασφαλιστικού δικαίου και εκπαίδευσης. Ένα μέλος της Επιτροπής προτείνεται από την Ολομέλεια των Δικηγορικών Συλλόγων Ελλάδας, και ένα μέλος προτείνεται από το Οικονομικό Επιμελητήριο Ελλάδας», το άρθρο 6 ότι: «1. Πριν από την έναρξη κάθε κύκλου πιστοποίησης, ο Διοικητής του e-ΕΦΚΑ προσδιορίζει τον ανώτατο αριθμό των επαγγελματιών που θα μπορούν να συμμετάσχουν στον κύκλο αυτό, βάσει των τεχνικών δυνατοτήτων για την παροχή επιμόρφωσης και τη συμμετοχή στις εξετάσεις. 2. Κάθε κύκλος πιστοποίησης εκκινεί με πρόσκληση προς υποβολή αιτημάτων, η οποία γίνεται με ανακοίνωση του e-ΕΦΚΑ. Η ανακοίνωση αυτή αναρτάται … 3. Η ανακοίνωση προσδιορίζει την έναρξη και τη λήξη της προθεσμίας υποβολής αιτημάτων και τον μέγιστο αριθμό επαγγελματιών που μπορούν να συμμετάσχουν στον κύκλο πιστοποίησης, σύμφωνα με την παρ. 1. Στην ανακοίνωση τονίζεται ότι τηρείται σειρά χρονικής προτεραιότητας στα αιτήματα. 4. … 5. Αποκλείονται από τη συμμετοχή σε κύκλο πιστοποίησης αιτούντες, οι οποίοι: α. δεν πληρούν τις προϋποθέσεις της περ. α της παρ. 2 του άρθρου 255 του ν. 4798/2021, β. έχουν ήδη πιστοποιηθεί και γ. έχουν συμμετάσχει σε κύκλο επιμόρφωσης τους τελευταίους έξι (6) μήνες πριν την ημερομηνία έναρξης της εκάστοτε προθεσμίας για την υποβολή αιτημάτων, χωρίς όμως να έχουν πιστοποιηθεί. 6. Επιτρέπεται η ταυτόχρονη διεξαγωγή περισσότερων του ενός κύκλων πιστοποίησης», το άρθρο 7 ότι: «1. Η επιμόρφωση από τον e-ΕΦΚΑ διενεργείται με τη μέθοδο της ασύγχρονης τηλεκπαίδευσης. Αμέσως μετά την εγγραφή του υποψήφιου προς πιστοποίηση επαγγελματία σε κύκλο πιστοποίησης, αυτός λαμβάνει ηλεκτρονικά το απαραίτητο εκπαιδευτικό υλικό. 2. Παρέχεται η δυνατότητα τουλάχιστον μιας ώρας σύγχρονης εκπαίδευσης (είτε διά ζώσης, είτε μέσω τηλεκπαίδευσης) ανά 50 επιμορφούμενους επαγγελματίες ανά κύκλο πιστοποίησης. 3. Οι εκπαιδευτές δέχονται, καθ’ όλη τη διάρκεια του κύκλου πιστοποίησης, ηλεκτρονικά μηνύματα των επιμορφούμενων επαγγελματιών, με τα οποία ζητούνται διευκρινίσεις σε σχέση με το αντικείμενο της επιμόρφωσης και αποστέλλουν προς όλους τους επιμορφούμενους επαγγελματίες κατά τη διάρκεια ενός κύκλου πιστοποίησης τουλάχιστον δύο κείμενα με απαντήσεις στα πιο σημαντικά από τα ερωτήματα αυτά. Τα κείμενα αυτά προστίθενται στο συνοδευτικό υλικό της επιμόρφωσης. Η αποστολή του δεύτερου από τα κείμενα αυτά γίνεται το αργότερο τρεις ημέρες πριν από τη διενέργεια των εξετάσεων πιστοποίησης», το άρθρο 8 ότι: «Ο φορέας πιστοποίησης καταρτίζει τράπεζα ερωτημάτων, κατόπιν εγκρίσεως από την επιτροπή του άρθρου 5. Τα ερωτήματα συντάσσονται με το σύστημα των πολλαπλών επιλογών και, ειδικότερα, με τέσσερις (4) πιθανές απαντήσεις για κάθε ερώτημα. Για κάθε ενότητα από τις αναφερόμενες στο άρθρο 3 συντάσσονται τουλάχιστον δεκαπλάσια ερωτήματα από αυτά που θα τεθούν στις εξετάσεις. Η τράπεζα ερωτημάτων μπορεί να τροποποιείται ή να αντικαθίσταται από τον φορέα πιστοποίησης, κατόπιν γνώμης της επιτροπής του άρθρου 5, το αργότερο δέκα (10) ημέρες πριν από τη διενέργεια εξετάσεων πιστοποίησης. Τα ερωτήματα μπορούν να περιλαμβάνονται και ως επιμέρους απαντήσεις σε πρακτικό θέμα». Περαιτέρω, το άρθρο 9 της εν λόγω απόφασης ορίζει ότι: «1. Οι εξετάσεις για κάθε κύκλο πιστοποίησης διενεργούνται μόνο μία φορά, εξ αποστάσεως σε ημέρα και ώρα που καθορίζει ο φορέας πιστοποίησης. … 2. Η διάρκεια και οι λοιπές λεπτομέρειες των εξετάσεων καθορίζονται από τον φορέα πιστοποίησης, μετά από γνώμη της Επιτροπής του άρθρου 5. Μετά τη λήξη της διάρκειας των εξετάσεων δεν επιτρέπεται η υποβολή ή η διόρθωση απαντήσεων. Τα ερωτήματα λαμβάνονται από την τράπεζα ερωτημάτων του άρθρου 8. 3. Επιτρέπεται σε πιστοποιούμενο επαγγελματία να ζητήσει να εξετασθεί, αντί για τις εξετάσεις του κύκλου πιστοποίησης του e-ΕΦΚΑ στον οποίον ζήτησε να συμμετάσχει, σε εξετάσεις άλλου κύκλου πιστοποίησης, μετά από αίτημά του που υποβάλλεται το αργότερο δύο (2) ώρες πριν από την καθορισθείσα έναρξη των εξετάσεων. Το δικαίωμα αυτό παρέχεται δύο φορές», το άρθρο 10 ότι: «1. Η βαθμολόγηση των υποψηφίων γίνεται αυτοματοποιημένα και εξάγεται βαθμός αμέσως μετά τη λήξη της διάρκειας των εξετάσεων. 2. … 3. Δεν μπορεί να πιστοποιηθεί εξεταζόμενος, του οποίου η συνολική βαθμολογία υπολείπεται του 70% της μέγιστης βαθμολογίας. Επίσης, δεν πιστοποιούνται εξεταζόμενοι που έλαβαν βαθμολογία κατώτερη από τη βαθμολογία που έλαβε το 75% των υπολοίπων εξεταζομένων της ίδιας εξέτασης. 4. …», το άρθρο 11 ότι: «1. Με διαπιστωτική πράξη του Διοικητή του e-ΕΦΚΑ, η οποία εκδίδεται εντός αποκλειστικής προθεσμίας πέντε (5) ημερών από τη διενέργεια κάθε εξέτασης, οι επιτυχόντες εγγράφονται στο ειδικό μητρώο πιστοποιημένων επαγγελματιών. Η διαπιστωτική πράξη αυτού του άρθρου που εκδίδεται μετά την πρώτη εξέταση που γίνεται σύμφωνα με την παρούσα υπέχει και θέση διαπιστωτικής πράξης για την έναρξη λειτουργίας του ειδικού μητρώου πιστοποιημένων επαγγελματιών. 2. …» και το άρθρο 12 ότι: «Στο μητρώο καταγράφονται τα παρακάτω στοιχεία των πιστοποιημένων επαγγελματιών: α. …». Τέλος, το άρθρο 13 της ίδιας απόφασης ορίζει ότι: «1. Εάν από τους ελέγχους της παρ. 4 του άρθρου 255 του ν. 4798/2021 διαπιστωθεί ότι ο πιστοποιημένος επαγγελματίας έχει εκδώσει εσφαλμένες ή ελλιπείς βεβαιώσεις που αφορούν σε τρεις τουλάχιστον ασφαλισμένους, η πιστοποίησή του ανακαλείται με απόφαση του Διοικητή του e-ΕΦΚΑ και διαγράφεται από το ειδικό μητρώο πιστοποιημένων επαγγελματιών. Εάν, κατόπιν αποδοχής προσφυγής είτε του πιστοποιημένου επαγγελματία, είτε του ασφαλισμένου, που έχει ασκηθεί κατά των πράξεων μεταρρύθμισης ή ανάκλησης συντάξεων της περ. β της παρ. 4 του άρθρου 255 του ν. 4798/2021, προκύψει ότι δεν είχε χωρήσει σφάλμα του πιστοποιημένου επαγγελματία, η πιστοποίησή του αποκαθίσταται αυτοδίκαια και επανεγγράφεται αμέσως εκ νέου στο ειδικό μητρώο πιστοποιημένων επαγγελματιών. 2. Εάν διαπιστωθεί ότι το σφάλμα ή οι ελλείψεις στις βεβαιώσεις που εκδίδει ο πιστοποιημένος επαγγελματίας οφείλεται σε βαρεία αμέλεια ή δόλο, καλείται προς παροχή εξηγήσεων από τον Διοικητή του e-ΕΦΚΑ, με κλήση που επιδίδεται τουλάχιστον επτά (7) ημέρες πριν από την ημέρα παροχής των εξηγήσεων. Ο πιστοποιημένος επαγγελματίας δικαιούται να καταθέσει, εντός της προθεσμίας αυτής ή μαζί με την εμφάνισή του για παροχή εξηγήσεων, και έγγραφο υπόμνημα παροχής εξηγήσεων. Μετά τις προφορικές ή έγγραφες εξηγήσεις ή, εάν αυτές δεν έχουν παρασχεθεί, μετά την πάροδο της προθεσμίας που τάχθηκε, ο Διοικητής του e-ΕΦΚΑ επιβάλλει το διοικητικό πρόστιμο της περ. β της παρ. 5 του άρθρου 255 του ν. 4798/2021, εάν εξακολουθεί να θεωρεί ότι συντρέχει δόλος ή βαρεία αμέλεια του πιστοποιημένου επαγγελματία. Το ύψος του προστίμου επιβάλλεται με βάση την ένταση του πταίσματος που επέδειξε ο πιστοποιημένος επαγγελματίας, την τυχόν υποτροπή του, καθώς και το ύψος των ποσών που καταβλήθηκαν ή θα μπορούσαν να καταβληθούν αχρεωστήτως», το άρθρο 14 ότι: «Οι πιστοποιημένοι επαγγελματίες δεν εκδίδουν τις βεβαιώσεις και δεν συντάσσουν τα σχέδια αποφάσεων που προβλέπονται στην περ. β της παρ. 1 του άρθρου 255 του ν. 4798/2021 πλην αυτών που αφορούν τους πρώην φορείς: ΙΚΑ, ΟΑΕΕ και ΟΓΑ» και το άρθρο 15 ότι: «Η παρούσα απόφαση ισχύει από τη δημοσίευσή της». Μετά την άσκηση της κρινόμενης αίτησης, η προσβαλλόμενη απόφαση τροποποιήθηκε με την 100656/8.12.2021 απόφαση του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων με τίτλο “Τροποποίηση της υπ’ αρ. 45891/2.7.2021 απόφασης του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων «Καθορισμός των προϋποθέσεων, κανόνων, διαδικασίας και λοιπών θεμάτων για την πιστοποίηση επαγγελματιών για την εφαρμογή του άρθρου 255 του ν. 4798/2021 …» …” (Β΄ 5706/9.12.2021). Με την εν λόγω υπουργική απόφαση αντικαταστάθηκαν η παρ. 5 του άρθρου 6 και η παρ. 3 του άρθρου 9 της προσβαλλόμενης απόφασης, προστέθηκε παρ. 4 στο άρθρο 9 της απόφασης αυτής (άρθρο 1), ορίσθηκε δε ότι η μεταγενέστερη αυτή υπουργική απόφαση ισχύει από τη δημοσίευσή της (άρθρο 2). Ειδικότερα, στο άρθρο 1 της εν λόγω υπουργικής απόφασης ορίζεται ότι: “1. Η παρ. 5 του άρθρου 6 αντικαθίσταται ως εξής: «5. Αποκλείονται από τη συμμετοχή σε κύκλο πιστοποίησης αιτούντες οι οποίοι: α. δεν πληρούν τις προϋποθέσεις της περ. α της παρ. 2 του άρθρου 255 του ν. 4798/2021, β. έχουν ήδη πιστοποιηθεί». 2. Η παρ. 3 του άρθρου 9 αντικαθίσταται ως εξής: «3. Επιτρέπεται σε πιστοποιούμενο επαγγελματία να ζητήσει να εξετασθεί, αντί για τις εξετάσεις του κύκλου πιστοποίησης του e-ΕΦΚΑ στον οποίον ζήτησε να συμμετάσχει σε εξετάσεις άλλου κύκλου πιστοποίησης, μετά από αίτημά του που υποβάλλεται το αργότερο εικοσιτέσσερις (24) ώρες πριν από την καθορισθείσα έναρξη των εξετάσεων. Το δικαίωμα αυτό παρέχεται δύο φορές». 3. Στο άρθρο 9 προστίθεται παρ. 4 ως εξής: «4. Πιστοποιούμενος επαγγελματίας που αποτυγχάνει σε εξετάσεις δικαιούται να συμμετάσχει σε εξετάσεις επόμενου κύκλου πιστοποίησης. Το δικαίωμα συμμετοχής σε εξετάσεις παρέχεται έως τρεις (3) φορές»”, στο δε άρθρο 2 ότι: «Η παρούσα απόφαση ισχύει από τη δημοσίευσή της». Οι ως άνω τροποποιήσεις της προσβαλλόμενης πράξης αφορούν σε λεπτομερειακά ζητήματα και δεν ασκούν επίδραση στο αντικείμενο της δίκης.
5. Επειδή, στο άρθρο 47 παρ. 1 του π.δ. 18/1989 (Α΄ 8) ορίζεται: «1. Αίτηση ακυρώσεως δικαιούται να ασκήσει ο ιδιώτης ή το νομικό πρόσωπο, τους οποίους αφορά η διοικητική πράξη ή των οποίων έννομα συμφέροντα, έστω και μη χρηματικά, προσβάλλονται από αυτήν». Κατά την έννοια της διάταξης αυτής, για την άσκηση αίτησης ακυρώσεως τόσο κατά ατομικής όσο και κατά κανονιστικής πράξης απαιτείται προσωπικό, άμεσο και ενεστώς έννομο συμφέρον του αιτούντος και δεν αρκεί το γενικό ενδιαφέρον του κάθε πολίτη για την τήρηση των νόμων και τη σύννομη άσκηση της διοικητικής εξουσίας ούτε συμφέρον μελλοντικό ή απλώς ενδεχόμενο, ειδικότερα δε για την προσβολή κανονιστικής πράξης, άμεσο και ενεστώς έννομο συμφέρον γεννάται, καταρχήν, από την έναρξη της ισχύος της, από την οποία επέρχεται μεταβολή στην έννομη τάξη. Εξάλλου, κατά τα παγίως γενόμενα δεκτά, το έννομο συμφέρον για την άσκηση αίτησης ακυρώσεως πρέπει να υφίσταται σωρευτικώς σε τρία χρονικά σημεία, ήτοι κατά τον χρόνο α) της τελείωσης (έκδοσης ή δημοσίευσης) της προσβαλλόμενης διοικητικής πράξης, β) της άσκησης του ένδικου βοηθήματος και γ) της συζήτησης της υπόθεσης ενώπιον του Δικαστηρίου. Η ύπαρξη δε του εννόμου συμφέροντος κρίνεται όταν η διοικητική πράξη δεν απευθύνεται ευθέως προς τον αιτούντα δημιουργώντας γι’ αυτόν συγκεκριμένες έννομες συνέπειες (όπως συμβαίνει επί κανονιστικών πράξεων), από τον σύνδεσμο που υπάρχει μεταξύ των εννόμων αποτελεσμάτων των επερχομένων από την προσβαλλόμενη διοικητική πράξη και του περιεχομένου μιας συγκεκριμένης νομικής κατάστασης ή ιδιότητας, στην οποία ευρίσκεται ή την οποία ο αιτών έχει και επικαλείται (ΣτΕ Ολομ. 95, 366, 1055, 2913/2017, 1844/2019 7μ.). Εξάλλου, το έννομο συμφέρον για την προσβολή διοικητικής πράξης, όσον αφορά τα νομικά πρόσωπα, κρίνεται κατά περίπτωση, ενόψει κυρίως των επιδιωκόμενων από αυτά, κατά τη συστατική τους πράξη ή το καταστατικό τους, συγκεκριμένων σκοπών και του περιεχομένου της πράξης (ΣτΕ 1745-6/2016 Ολομ., 2913/2017 Ολομ., 312/2021 Ολομ.).
6. Επειδή, η πρώτη αιτούσα ομοσπονδία αποτελεί, σύμφωνα με το προαποδεικτικώς προσκομισθέν καταστατικό της, δευτεροβάθμιο συνδικαλιστικό όργανο με μέλη τους κατά τόπους Συλλόγους Εργαζομένων του τέως ΙΚΑ ΕΤΑΜ και σκοπούς, μεταξύ άλλων, σύμφωνα με τα άρθρα 2 και 3 του εν λόγω καταστατικού, τον «συντονισμό της δραστηριότητας των Συλλόγων-Μελών …», τη «διαφύλαξη και προαγωγή των εργασιακών, οικονομικών, ασφαλιστικών, κοινωνικών και συνδικαλιστικών συμφερόντων των εργαζομένων και των δημοκρατικών θεσμών στη χώρα …», την ενεργοποίηση «στον χώρο των Κοινωνικών Ασφαλίσεων για τη διαφύλαξη, ενίσχυση και διεύρυνση του ΔΗΜΟΣΙΟΥ χαρακτήρα του θεσμού της Κοινωνικής Ασφάλειας στη χώρα …, του ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ περιεχομένου της» καθώς και «την προαγωγή του θεσμού των Κοινωνικών Ασφαλίσεων στη χώρα …». Η δεύτερη αιτούσα Ομοσπονδία αποτελεί, σύμφωνα με το προαποδεικτικώς προσκομισθέν καταστατικό της, δευτεροβάθμια συνδικαλιστική οργάνωση όλων των Ενιαίων Συλλόγων των εργαζομένων στις υπηρεσίες και τους Οργανισμούς Κοινωνικής Πολιτικής, μεταξύ δε των σκοπών της, κατά το άρθρο 2 του καταστατικού της, περιλαμβάνεται «ο συντονισμός και η ενιαία ανάπτυξη της δράσης των μελών της για τη διαφύλαξη και προαγωγή των εργασιακών, οικονομικών, ασφαλιστικών, κοινωνικών και συνδικαλιστικών συμφερόντων των εργαζομένων», και «η εξύψωση του πνευματικού, επαγγελματικού, κοινωνικού επιπέδου ως και η βελτίωση των συνθηκών και όρων εργασίας των εργαζομένων». Προς θεμελίωση του εννόμου συμφέροντός τους οι ανωτέρω αιτούσες επικαλούνται τους ως άνω καταστατικούς σκοπούς τους και ισχυρίζονται ότι η επιχειρούμενη με την προσβαλλόμενη πράξη και τις διατάξεις των άρθρων 255 και 257 του ν. 4798/2021 μεταφορά κρατικών αρμοδιοτήτων που αφορούν τον τομέα της κοινωνικής ασφάλισης, και μάλιστα, τον θεσμικό και διοικητικό πυρήνα της, από την Διοίκηση σε φυσικά πρόσωπα-ιδιώτες νοθεύει τον δημόσιο χαρακτήρα της, πλήττει το κύρος του ασφαλιστικού φορέα και απαξιώνει τη δημόσια κοινωνική ασφάλιση εν γένει και, ειδικότερα, την ασφαλιστική διοίκηση, την προστασία και προαγωγή των οποίων οι ανωτέρω Ομοσπονδίες έχουν ως καταστατικό σκοπό. Εξάλλου, κατά τα προβαλλόμενα, η ανάθεση των αρμοδιοτήτων του φορέα επιμόρφωσης και πιστοποίησης των ιδιωτών επαγγελματιών στον e-ΕΦΚΑ πλήττει τη λειτουργία τόσο του ίδιου όσο και των υπαλλήλων του (η προστασία των συμφερόντων των οποίων συνιστά καταστατικό σκοπό των ως άνω αιτουσών), οι οποίοι καλούνται να αναλάβουν πρόσθετες αρμοδιότητες, που βαίνουν πέραν των προβλεπόμενων στον νόμο και στον Οργανισμό του e-ΕΦΚΑ, με συνέπεια την επιβάρυνσή τους με άγνωστα για τους ίδιους αντικείμενα και τη δυσχέρανση της άσκησης των νομίμως ανατιθεμένων σε αυτούς καθηκόντων. Ισχυρίζονται, περαιτέρω, ότι με την υποκατάσταση των διοικητικών οργάνων από ιδιώτες επαγγελματίες, προκαλείται η ψευδής εντύπωση προς το σύνολο της κοινωνίας περί αναποτελεσματικότητας του δημόσιου ασφαλιστικού φορέα και των οργάνων του, τα εργασιακά συμφέροντα των οποίων υπηρετούν και προάγουν εκ των καταστατικών σκοπών τους. Με τα δεδομένα αυτά, οι δύο αιτούσες Ομοσπονδίες ασκούν την κρινόμενη αίτηση με έννομο συμφέρον (πρβλ. ΣτΕ 2068/1999 Ολομ., 3342/1999 7μ., 2120/2020, 190-1/2022 Ολομ.). Μειοψήφησαν ο Σύμβουλος Δ. Κυριλλόπουλος και η Πάρεδρος Μ.-Ε. Παπαδημήτρη, οι οποίοι διατύπωσαν την άποψη ότι οι αιτούσες Ομοσπονδίες δεν έχουν έννομο συμφέρον για την άσκηση της κρινόμενης αίτησης. Τούτο δε, διότι, όπως προκύπτει από τις διατάξεις των άρθρων 255 και 257 του ν. 4798/2021 και της προσβαλλόμενης υπουργικής απόφασης που έχουν εκτεθεί στην 3η και την 4η σκέψη αντιστοίχως, στην προκειμένη περίπτωση δεν μεταβάλλεται ο φορέας παροχής κοινωνικής ασφάλισης, δοθέντος ότι οι απονεμόμενες με το άρθρο 255 παρ. 1 περ. β΄ του ν. 4798/2021 στους πιστοποιημένους επαγγελματίες αρμοδιότητες ασκούνται εντός του e-ΕΦΚΑ, ο οποίος αποτελεί νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου. Περαιτέρω, ούτε η σύμπραξη των πιστοποιημένων επαγγελματιών στην απονομή των συνταξιοδοτικών παροχών είναι ικανή να αναιρέσει τον δημόσιο χαρακτήρα του συστήματος απονομής συντάξεων, ιδίως λόγω της διαδικασίας επιμόρφωσης και πιστοποίησής τους από τον e-ΕΦΚΑ, της αυξημένης ευθύνης τους και των ελέγχων του e-ΕΦΚΑ στους οποίους υποβάλλονται οι πράξεις που εκδίδονται με τη συμβολή τους. Συνεπώς, εφόσον, κατά τα ανωτέρω, δεν αναιρείται ο δημόσιος χαρακτήρας της υποχρεωτικής κοινωνικής ασφάλισης οι αιτούσες Ομοσπονδίες και τα μέλη τους δεν υφίστανται βλάβη ικανή να θεμελιώσει το έννομο συμφέρον τους για την άσκηση της κρινόμενης αίτησης. Τέτοια βλάβη δεν υφίστανται ούτε και οι υπάλληλοι του e-ΕΦΚΑ, μέλη των συλλόγων εργαζομένων του τέως ΙΚΑ ΕΤΑΜ και των λοιπών Οργανισμών Κοινωνικής Πολιτικής, από την ανάθεση σε αυτόν των αρμοδιοτήτων της επιμόρφωσης και της πιστοποίησης των ιδιωτών επαγγελματιών, αφενός διότι η ανάθεση των εν λόγω αρμοδιοτήτων επιβεβαιώνει τον δημόσιο χαρακτήρα του συστήματος, υπέρ του οποίου μάχονται οι αιτούσες Ομοσπονδίες, και αφετέρου διότι οι αρμοδιότητες αυτές προϋποθέτουν γνώσεις που ανάγονται στον κύκλο των καθηκόντων των υπαλλήλων του e-ΕΦΚΑ, ενώ η ανάθεσή τους σε αυτούς δεν γίνεται πάντως με την προσβαλλόμενη πράξη, αλλά με άλλες ατομικές πράξεις του e-ΕΦΚΑ, οι οποίες τυχόν θα εκδοθούν και θα είναι αυτοτελώς προσβλητές.
7. Επειδή, περαιτέρω, ο τρίτος από τους αιτούντες, φερόμενος ως ασφαλισμένος του τέως ΙΚΑ-ΕΤΑΜ και ήδη e-ΕΦΚΑ, ο οποίος έχει υποβάλει, στις 30.3.2021, (δεύτερη) αίτηση προς τον e-ΕΦΚΑ να του απονεμηθεί σύνταξη, προβάλλει, μεταξύ άλλων, ότι έχει πρόδηλο έννομο συμφέρον για την άσκηση της κρινόμενης αίτησης, καθώς με την προσβαλλόμενη πράξη ανατίθενται οι αρμοδιότητες της απονομής των συνταξιοδοτικών παροχών του σε ιδιώτες επαγγελματίες, με συνέπεια να αίρεται η συνταγματική εγγύηση της ανάθεσης της υποχρεωτικής κοινωνικής ασφάλισης στο Δημόσιο ή σε ΝΠΔΔ, εφόσον η απονομή των συνταξιοδοτικών παροχών του που είναι εκκρεμείς «θα γίνει υποχρεωτικώς από ιδιώτη επαγγελματία και όχι από τον e-ΕΦΚΑ ή έστω από έτερο ν.π.δ.δ.», που παρέχει εχέγγυα διαφάνειας, αξιοπιστίας και αντικειμενικότητας. Όμως, το έννομο συμφέρον του αιτούντος αυτού έχει εκλείψει κατά τον χρόνο συζήτησης της κρινόμενης αίτησης, εφόσον, από τα στοιχεία που έχουν προσκομισθεί στο Δικαστήριο για τον ίδιο, προκύπτει ότι με την ./26.10.2021 απόφαση του αρμόδιου Διευθυντή του e-ΕΦΚΑ του απονεμήθηκε σύνταξη γήρατος και μάλιστα χωρίς σύμπραξη ιδιωτών, δεδομένου μάλιστα του ότι κατά την ανωτέρω ημερομηνία δεν είχε αρχίσει να λειτουργεί ο μηχανισμός της απονομής συνταξιοδοτικών παροχών από πιστοποιημένους δικηγόρους και λογιστές (ο εν λόγω μηχανισμός άρχισε να λειτουργεί τον Νοέμβριο του 2021 μετά τη διεξαγωγή στις 3.11.2021 των εξετάσεων του α΄ κύκλου εκπαίδευσης). Επομένως, για τον λόγο αυτόν, προεχόντως, ο εν λόγω αιτών ασκεί την κρινόμενη αίτηση ακυρώσεως χωρίς έννομο συμφέρον (πρβλ. ΣτΕ 1002/2007 Ολομ.).
8. Επειδή, οι αιτούσες Ομοσπονδίες παραδεκτώς ομοδικούν εφόσον προβάλλουν κοινούς λόγους ακυρώσεως που στηρίζονται στην αυτή νομική και πραγματική βάση.
9. Επειδή, το Σύνταγμα ορίζει στο άρθρο 2 παρ. 1 ότι: «Ο σεβασμός και η προστασία της αξίας του ανθρώπου αποτελούν την πρωταρχική υποχρέωση της Πολιτείας»· στο άρθρο 4 ότι: «Οι Έλληνες είναι ίσοι ενώπιον του νόμου (παρ. 1) και ότι «συνεισφέρουν χωρίς διακρίσεις στα δημόσια βάρη, ανάλογα με τις δυνάμεις τους» (παρ. 5)· Στο άρθρο 22 παρ. 5 ότι: «Το Κράτος μεριμνά για την κοινωνική ασφάλιση των εργαζομένων, όπως νόμος ορίζει»· στο δε άρθρο 25 ότι: «Τα δικαιώματα του ανθρώπου ως ατόμου και ως μέλους του κοινωνικού συνόλου και η αρχή του κοινωνικού κράτους δικαίου τελούν υπό την εγγύηση του Κράτους», ότι: «Οι κάθε είδους περιορισμοί που μπορούν κατά το Σύνταγμα να επιβληθούν στα δικαιώματα αυτά πρέπει … να σέβονται την αρχή της αναλογικότητας …» (παρ. 1) και ότι «Το Κράτος δικαιούται να αξιώνει από όλους τους πολίτες την εκπλήρωση του χρέους της κοινωνικής και εθνικής αλληλεγγύης» (παρ. 4). Εξάλλου, σύμφωνα με το άρθρο 106 παρ. 1 του Συντάγματος: «Για την εδραίωση της κοινωνικής ειρήνης και την προστασία του γενικού συμφέροντος το Κράτος προγραμματίζει και συντονίζει την οικονομική δραστηριότητα στη Χώρα, επιδιώκοντας να εξασφαλίσει την οικονομική ανάπτυξη όλων των τομέων της εθνικής οικονομίας». Από τις ανωτέρω διατάξεις συνάγονται τα εξής: Το Σύνταγμα, με το άρθρο 22 παρ. 5, κατοχυρώνει τον θεσμό της κοινωνικής ασφάλισης των εργαζομένων και ανάγει τη μέριμνα για την προαγωγή του σε σκοπό του Κράτους. Βασικό περιεχόμενο της εν λόγω ασφάλισης αποτελεί η, έναντι καταβολής εισφοράς, προστασία του ασφαλισμένου από την επέλευση κινδύνων (γήρατος, ασθένειας, αναπηρίας, κ.λπ.), οι οποίοι αναιρούν την ικανότητά του να εργάζεται (ασφαλιστικοί κίνδυνοι) και, συνακόλουθα, τείνουν να υποβαθμίσουν τις συνθήκες διαβίωσής του. Εφόσον επέλθει ο ασφαλιστικός κίνδυνος, ο ασφαλισμένος παύει να καταβάλλει εισφορές, οι οποίες συνιστούν κεφάλαιο που είναι αποκλειστικά αφιερωμένο για την καταβολή των ασφαλιστικών παροχών, και αποκτά, καταρχήν, αξίωση έναντι του ασφαλιστικού φορέα να του χορηγήσει παροχή. Η παροχή αυτή πρέπει να είναι ικανή να του εξασφαλίσει ικανοποιητικό επίπεδο διαβίωσης, όσο το δυνατόν εγγύτερο προς εκείνο που είχε κατακτήσει κατά τη διάρκεια του εργασιακού του βίου. Πέραν του ανωτέρω δημοσίου σκοπού, μέσω του θεσμού της κοινωνικής ασφάλισης, εκδηλώνεται -όπως και μέσω της κοινωνικής πρόνοιας- η κοινωνική αλληλεγγύη και ασκείται κοινωνική πολιτική, ειδικότερα δε, αναδιανομή εισοδήματος με σκοπό την άμβλυνση κοινωνικών αντιθέσεων και ανισοτήτων. Στο πλαίσιο αυτό, δεν κατοχυρώνεται συνταγματικώς στην κοινωνική ασφάλιση η ευθεία αναλογία (αμιγής ανταποδοτικότητα) μεταξύ εισφορών και παροχών (ΣτΕ 2287-8/2015 Ολομ., 3487/2008 Ολομ. κ.ά.), επιτρέπονται δε η θέσπιση ανωτάτου ορίου παροχών, η απονομή σύνταξης επί εργατικού ατυχήματος ανεξαρτήτως καταβολής εισφορών ή η μη χορήγηση σύνταξης, παρά την καταβολή εισφορών σε περίπτωση μη θεμελίωσης του ασφαλιστικού δικαιώματος. Και ναι μεν η χορηγούμενη από τον ασφαλιστικό φορέα παροχή δεν απαιτείται να αντιστοιχεί ευθέως σε καταβληθείσες εισφορές του ασφαλισμένου ή να αντισταθμίζει πλήρως την απώλεια του εισοδήματός του, δεν πρέπει, όμως, ο υπολογισμός της παροχής να οδηγεί σε ανατροπή των αρχών της ισότητας και της αναλογικότητας, να απολήγει δηλαδή σε χορήγηση ασφαλιστικής παροχής, το ύψος της οποίας, ενόψει των καταβληθεισών από τον ασφαλισμένο εισφορών και του συνολικού χρόνου ασφάλισής του, υπολείπεται του ανεκτού κατά το Σύνταγμα κατώτατου ορίου, πέραν του οποίου συντρέχει προφανής παραβίαση των ανωτέρω συνταγματικών αρχών και της αρχής της ανταποδοτικότητας. Ενόψει των ανωτέρω και, ιδιαιτέρως, του προπεριγραφέντος δημοσίου σκοπού (διασφάλιση στους εργαζομένους ικανοποιητικού επιπέδου διαβίωσης εγγύς εκείνου που είχαν κατά τον εργασιακό τους βίο), δικαιολογείται, κατά το άρθρο 22 παρ. 5 του Συντάγματος, η κατοχύρωση από τον νομοθέτη της κοινωνικής ασφάλισης ως υποχρεωτικής (με θέσπιση υποχρέωσης καταβολής ασφαλιστικών εισφορών) και, εντεύθεν, η παροχή αυτής αποκλειστικώς από το κράτος ή από νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου (ΑΕΔ 87/1997, ΣτΕ 5024/1987 Ολομ., 2690, 2692/1993 Ολομ., 3096-3101/2001 Ολομ., 2287/2015 Ολομ., 1889-90/2019 Ολομ.). Η ανάθεση, με την ως άνω συνταγματική διάταξη, της υποχρεωτικής κοινωνικής ασφάλισης, τόσο της κύριας όσο και της επικουρικής, σε δημόσιους φορείς (κράτος ή ν.π.δ.δ.) έγινε για λόγους δημοσίου συμφέροντος και, ειδικότερα, ως εγγύηση προς όσους υποχρεωτικώς ασφαλίζονται ή καταβάλλουν ασφαλιστικές εισφορές έναντι των επιχειρηματικών κινδύνων που συνδέονται με την άσκηση της ασφαλιστικής λειτουργίας από ιδιωτικούς φορείς (ΑΕΔ 87/1997, ΣτΕ 5024/1987 Ολομ., ΣτΕ 1889-90/2019 Ολομ.). Εξάλλου, η κρατική μέριμνα για την υποχρεωτική κοινωνική ασφάλιση (κύρια και επικουρική) δεν εξαντλείται στην ίδρυση από το κράτος των οικείων δημοσίων φορέων, στον ορισμό των διοικούντων αυτούς οργάνων, στην άσκηση εποπτείας της δραστηριότητάς τους και της διαχείρισης της περιουσίας τους και στη θέσπιση των σχετικών κανόνων αλλά περιλαμβάνει και τη μέριμνα για την προστασία του ασφαλιστικού τους κεφαλαίου, δηλαδή για τη βιωσιμότητά τους χάριν και των επομένων γενεών, μέριμνα η οποία εκδηλώνεται, μεταξύ άλλων, με τη θέσπιση ρυθμίσεων για την προστασία και την αξιοποίηση της περιουσίας τους και την επωφελή διαχείριση των αποθεματικών τους, με τον καθορισμό εκάστοτε των οικείων συνταξιοδοτικών προϋποθέσεων και την παροχή των προβλεπόμενων ασφαλιστικών παροχών υπό την εγγύηση του Κράτους. Και τούτο διότι, εφόσον καθιερώνει υποχρέωση των εργαζομένων και των εργοδοτών τους να καταβάλλουν ασφαλιστικές εισφορές, το κράτος, ως εγγυητής, οφείλει να διασφαλίζει την επάρκεια των παροχών και τη βιωσιμότητα των οικείων ασφαλιστικών οργανισμών, ευθύνεται δε για την κάλυψη των ελλειμμάτων τους (ΣτΕ 2287/2015 Ολομ., 1889-90/2019 Ολομ.). Περαιτέρω, επί υποχρεωτικής κοινωνικής ασφάλισης, δεν αποκλείεται, υπό προϋποθέσεις συνδεόμενες με την ύπαρξη ευρείας κρατικής παρέμβασης, η δια νόμου ανάθεσή της σε νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου, τα οποία, όμως, κατά το μέρος που παρέχουν υποχρεωτική κοινωνική ασφάλιση, αποτελούν δημόσιους φορείς που ασκούν δημόσια εξουσία και εκδίδουν εκτελεστές διοικητικές πράξεις (ΣτΕ 960/2017 7μ.). Εξάλλου, από τις διατάξεις των άρθρων 1 παρ. 3, 26 παρ. 2, 103 παρ. 1 και 22 παρ. 5 του Συντάγματος συνάγεται ότι δεν αποκλείεται, καταρχήν, η, υπό τον έλεγχο της Διοίκησης, ανάθεση αρμοδιοτήτων σύμπραξης στη διαδικασία απονομής συνταξιοδοτικών παροχών σε ιδιώτες (πρβλ. ΣτΕ 960/2017 7μ.), οι οποίοι διαθέτουν αποδεδειγμένα τα αναγκαία προς τούτο προσόντα και την κατάλληλη εξειδίκευση και εμπειρογνωμοσύνη (πρβλ. ΣτΕ 320/2020 7μ., 1865-1870/2019 7μ., 2825/2014, 2589/2014, ΠΕ 124/2020, ΠΕ 72/2014, ΠΕ 678/2001 κ.ά.).
10. Επειδή, όπως προκύπτει από τις διατάξεις των άρθρων 255 και 257 του ν. 4798/2021 και της προσβαλλόμενης υπουργικής απόφασης, οι οποίες έχουν εκτεθεί σε προηγούμενες σκέψεις, στην κρινόμενη περίπτωση δεν μεταβάλλεται ο φορέας παροχής κοινωνικής ασφάλισης, δοθέντος ότι οι απονεμόμενες με το άρθρο 255 παρ. 1 περ. β΄ του ν. 4798/2021 στους πιστοποιημένους επαγγελματίες αρμοδιότητες ασκούνται εντός του e-ΕΦΚΑ, ο οποίος αποτελεί νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου, σύμφωνα με τα άρθρα 51 και 51Α του ν. 4387/2016 (Α΄ 85). Περαιτέρω, οι πιστοποιημένοι επαγγελματίες διαθέτουν τα αναγκαία προσόντα και την κατάλληλη εξειδίκευση και εμπειρογνωμοσύνη για την άσκηση των προβλεπόμενων στο ως άνω άρθρο 255 παρ. 1 περ. β΄ του ν. 4798/2021 αρμοδιοτήτων, εφόσον οι επαγγελματίες αυτοί είναι, σύμφωνα με το άρθρο 255 παρ. 2 περ. α΄ του ν. 4798/2021 και το άρθρο 2 περ. β΄ της προσβαλλόμενης πράξης, όπως ισχύει, είτε μέλη των Δικηγορικών Συλλόγων της χώρας με τριετή τουλάχιστον άσκηση δικηγορίας είτε λογιστές-φοροτεχνικοί, κάτοχοι επαγγελματικής ταυτότητας Α΄ τάξης, οι οποίοι έχουν υποβάλει την υπεύθυνη δήλωση της παρ. 7 του άρθρου 4 του π.δ. 340/1998, δηλαδή πρόσωπα τα καθήκοντα των οποίων είναι συναφή με τα εν προκειμένω ανατιθέμενα. Εξάλλου, οι ως άνω επαγγελματίες εγγράφονται στο μητρώο πιστοποιημένων επαγγελματιών, το οποίο τηρείται και εποπτεύεται από τον e-ΕΦΚΑ, κατόπιν διαπιστωτικής πράξης του τελευταίου και ύστερα από επιτυχή περάτωση σεμιναρίου επιμόρφωσης που απαιτεί παρακολούθηση εκ μέρους τους μαθημάτων και, ακολούθως, επιτυχή συμμετοχή τους σε εξετάσεις επί θεματικών ενοτήτων που αντιστοιχούν στα σχέδια αποφάσεων και στις αποφάσεις που καλούνται να συντάξουν. Οι εν λόγω δε εξετάσεις είναι απαιτητικές εφόσον, όπως προκύπτει από το ./8.3.2022 έγγραφο του e-ΕΦΚΑ, το οποίο επισυνάπτεται στο ./8.3.2022 συμπληρωματικό έγγραφο απόψεων της Διοίκησης προς το Δικαστήριο, στην εξεταστική διαδικασία που πραγματοποιήθηκε στις 3.11.2021 συμμετείχαν 547 επαγγελματίες, εκ των οποίων επιτυχή συμμετοχή στις εξετάσεις πιστοποίησης είχαν οι 179, στην εξεταστική διαδικασία που πραγματοποιήθηκε στις 15.12.2021 συμμετείχαν 471 επαγγελματίες, εκ των οποίων επιτυχή συμμετοχή στις εξετάσεις πιστοποίησης είχαν οι 154, και στην εξεταστική διαδικασία που πραγματοποιήθηκε στις 10.2.2022 συμμετείχαν 332 επαγγελματίες εκ των οποίων επιτυχή συμμετοχή στις εξετάσεις πιστοποίησης είχαν οι 125. Επίσης, οι πιστοποιημένοι επαγγελματίες έχουν αυξημένη ευθύνη ακόμα και μετά την περάτωση του έργου τους, εφόσον, αν διαπιστωθεί ότι έχουν εκδώσει εσφαλμένες βεβαιώσεις σε τρεις τουλάχιστον ασφαλισμένους, η πιστοποίησή τους ανακαλείται με απόφαση του Διοικητή του e-ΕΦΚΑ, διαγράφονται από το μητρώο και αποκλείεται η εκ νέου χορήγηση της πιστοποίησης για πέντε έτη. Αν δε διαπιστωθεί ότι το σφάλμα στις βεβαιώσεις πιστοποιημένου επαγγελματία οφείλεται σε βαρεία αμέλεια ή δόλο, ο ίδιος ευθύνεται εις ολόκληρον με τον αχρεωστήτως λαβόντα ασφαλισμένο για την επιστροφή των ποσών που καταβλήθηκαν αχρεωστήτως εξαιτίας του σφάλματος και μπορεί να του επιβληθεί διοικητικό πρόστιμο κατόπιν τήρησης της διαδικασίας που περιγράφεται ως άνω στην προσβαλλόμενη απόφαση. Εξάλλου, προβλέπεται στο άρθρο 255 παρ. 7 περ. δ΄ του ν. 4798/2021 η συνεργασία μεταξύ πιστοποιημένων επαγγελματιών και e-ΕΦΚΑ, για την απρόσκοπτη διεξαγωγή της οποίας ορίζονται, με απόφαση του Διοικητή του e-ΕΦΚΑ, αρμόδιοι υπάλληλοι σε κάθε υπηρεσία έκδοσης συντάξεων (εκδόθηκε δε σχετικώς η ./27.8.2021 πράξη του Διοικητή του e-ΕΦΚΑ περί συγκρότησης Ομάδας Εργασίας υποστήριξης του έργου των διαδικασιών για την πιστοποίηση επαγγελματιών για την εφαρμογή του άρθρου 255 του ν. 4798/2021, η εν λόγω δε πράξη τροποποιήθηκε με την ./1.9.2021 πράξη του ίδιου οργάνου). Άλλωστε, όπως προκύπτει από την αιτιολογική έκθεση της προσθήκης-τροπολογίας στο σχέδιο νόμου με τίτλο «Κώδικας Δικαστικών Υπαλλήλων», με την οποία εισήχθησαν, μεταξύ άλλων, οι ως άνω διατάξεις των άρθρων 255 και 257 του ν. 4798/2021, η ανάθεση των προβλεπόμενων στο άρθρο 255 παρ. 1 περ. β΄ αρμοδιοτήτων στους πιστοποιημένους επαγγελματίες αποσκοπεί στην επιτάχυνση της απονομής συντάξεων και στην ενίσχυση του συστήματος απονομής συντάξεων του e-ΕΦΚΑ μέχρι την πλήρη ψηφιοποίησή του. Έχει δηλαδή η εν λόγω ανάθεση προσωρινό χαρακτήρα, οι δε ασκούμενες αρμοδιότητες κατατείνουν στην έκδοση πράξης απονομής σύνταξης του Φορέα, και, επομένως, στη διασφάλιση στους συνταξιούχους παροχών που επιτρέπουν την αξιοπρεπή διαβίωσή τους (πρβλ. ΣτΕ 660/2016 7μ., 2287-90/2015 Ολομ., 1889-90/2019 Ολομ.), ενόψει του μεγάλου αριθμού αιτήσεων για συνταξιοδότηση που είχαν υποβληθεί τα τελευταία έτη (από το έτος 2017 έως και τον Ιούλιο του έτους 2021) και του επίσης μεγάλου αριθμού αιτήσεων που παρέμεναν εκκρεμείς κατά τον χρόνο θέσπισης των επίδικων διατάξεων, όπως οι αριθμοί αυτοί παρουσιάζονται αναλυτικώς στο ./19.11.2021 έγγραφο απόψεων της Διοίκησης προς το Δικαστήριο. Οι ανωτέρω δε καθυστερήσεις και εκκρεμότητες (151.372 εκκρεμή συνταξιοδοτικά αιτήματα ασφαλισμένων, εκ των οποίων μόνο 23.194 ελάμβαναν προσωρινή σύνταξη κατά τον χρόνο θέσπισης της επίδικης σύμπραξης, σύμφωνα με τις ανωτέρω απόψεις της Διοίκησης) καθιστούσαν, προσωρινώς τουλάχιστον, ανενεργό το απορρέον εκ του άρθρου 22 παρ. 5 του Συντάγματος δικαίωμα του ασφαλισμένου να διαθέτει, έναντι των εισφορών που καταβάλλει κατά τη διάρκεια του εργασιακού του βίου, τα μέσα βιοπορισμού του, όταν δεν μπορεί πλέον να εργαστεί. Εξάλλου, η, συνεπεία των ανωτέρω καθυστερήσεων, ενδεχόμενη πλήρης στέρηση των ασφαλισμένων από τα αναγκαία, ακόμα και για την επιβίωσή τους, μέσα, αντιβαίνει και προς το άρθρο 2 παρ. 1 του Συντάγματος, με το οποίο κατοχυρώνεται ο σεβασμός και η προστασία της αξίας του ανθρώπου. Περαιτέρω, η πράξη απονομής σύνταξης, είτε ρητή είτε σιωπηρή, συναγόμενη από την άπρακτη παρέλευση της τριακονθήμερης προθεσμίας από την υποβολή του σχεδίου της σχετικής απόφασης, ως πράξη του e-ΕΦΚΑ, υπόκειται, καταρχήν, στις προβλεπόμενες κατά την κείμενη νομοθεσία διοικητικές (ενδικοφανείς) προσφυγές ενώπιον των αρμοδίων οργάνων, τα οποία την ελέγχουν κατά νόμο και ουσία, τούτο δε ισχύει κατά τη ρητή πρόβλεψη του άρθρου 47 παρ. 1 του ν. 2676/1999, όπως ισχύει μετά την τροποποίησή του με την παρ. 1 του άρθρου 257 του ν. 4798/2021, και ως προς την προσυνταξιοδοτική βεβαίωση (πρβλ. ΣτΕ 2589/2014, 1203/2017 7μ.). Εξάλλου, προβλέπεται η διενέργεια αφενός υποχρεωτικού δειγματοληπτικού ελέγχου σε ποσοστό τουλάχιστον 5% των πράξεων απονομής σύνταξης που εκδόθηκαν βάσει βεβαιώσεων πιστοποιημένων επαγγελματιών κατά τον προηγούμενο μήνα, ποσοστό δυνάμενο να αυξηθεί, και αφετέρου ελέγχου, κατά την κρίση της υπηρεσίας, βάσει κριτηρίων, όπως το ύψος της απονεμόμενης σύνταξης ή περιπτώσεις οριακής θεμελίωσης του συνταξιοδοτικού δικαιώματος (πρβλ. ΣτΕ 320/2020 7μ.), ενώ προβλέπεται η ανάκληση ή η μεταρρύθμιση της πράξης απονομής σύνταξης (πρβλ. ΣτΕ 3946/2002), το αργότερο εντός δεκαετίας από την έκδοση της πράξης απονομής της, εφόσον διαπιστωθεί κατόπιν μεταγενέστερου ελέγχου ότι βεβαιώσεις ή σχέδια αποφάσεων με βάση τα οποία χορηγήθηκε η σύνταξη είναι εσφαλμένα ή ελλιπή. Το γεγονός δε ότι προβλέπεται ρητώς η ανάκληση ή η μεταρρύθμιση της πράξης απονομής σύνταξης «το αργότερο» εντός δεκαετίας από την έκδοσή της, σε περίπτωση διαπίστωσης σφάλματος ή έλλειψης της βεβαίωσης ή του σχεδίου απόφασης με βάση τα οποία χορηγήθηκε η σύνταξη, δεν αποκλείει την ανάκληση ή μεταρρύθμιση της εν λόγω πράξης απονομής σύνταξης και μετά την πάροδο της δεκαετίας, με βάση τις γενικές αρχές που διέπουν την ανάκληση των διοικητικών πράξεων, σε περίπτωση συνδρομής δόλου του ιδιώτη επαγγελματία ή/και του ασφαλισμένου και μετέπειτα συνταξιούχου. Οι δε ασφαλισμένοι δεν στερούνται δικαστικής προστασίας, δεδομένου ότι οι πράξεις απονομής σύνταξης υπόκεινται σε προσφυγή ουσίας ενώπιον των τακτικών διοικητικών δικαστηρίων, όπως, άλλωστε, και οι πράξεις τυχόν ανάκλησης ή μεταρρύθμισής τους (πρβλ. ΣτΕ 3342/2013 Ολομ., ΣτΕ 2589/2014). Τέλος, η έκδοση της πράξης απονομής σύνταξης με τη σύμπραξη πιστοποιημένου επαγγελματία εναπόκειται, πάντως, στη διακριτική ευχέρεια του ασφαλισμένου, όπως προκύπτει από το γράμμα των διατάξεων της παρ. 1α του άρθρου 255 και της παρ. 2 του άρθρου 257 του ν. 4798/2021, τις προπαρασκευαστικές εργασίες της ρύθμισης και επιβεβαιώνει η Διοίκηση στο ./19.11.2021 έγγραφο των απόψεών της προς το Δικαστήριο. Με τα δεδομένα αυτά, η προσβαλλόμενη ανάθεση των αρμοδιοτήτων του άρθρου 255 παρ. 1 περ. β΄ στους ως άνω πιστοποιημένους επαγγελματίες δεν αντίκειται στα άρθρα 1 παρ. 3, 26 παρ. 2, 103 παρ. 1 και 22 παρ. 5 του Συντάγματος. Πρέπει, συνεπώς, να απορριφθούν οι λόγοι της κρινόμενης αίτησης με τους οποίους προβάλλεται ότι η προσβαλλόμενη πράξη στερείται νομίμου ερείσματος, διότι οι διατάξεις των άρθρων 255 και 257 του ν. 4798/2021 αντίκεινται στο άρθρο 22 παρ. 5 του Συντάγματος, ότι οι ως άνω διατάξεις των άρθρων 255 παρ. 1 περ. β΄, δ΄ και ε΄ και 257 του ν. 4798/2021, το οποίο (άρθρο 257) προβλέπει ότι η προσυνταξιοδοτική βεβαίωση «εξομοιώνεται με απόφαση, αποτελεί εκτελεστή πράξη της Διοίκησης και υπόκειται στις διοικητικές προσφυγές που προβλέπονται από τη νομοθεσία», αντίκεινται στις διατάξεις των άρθρων 1 παρ. 3, 26 παρ. 2, 93 παρ. 1, 94 παρ. 1, 95 παρ. 1 περ. α΄ και 5 και 103 παρ. 1 του Συντάγματος, στις διατάξεις των άρθρων 4 παρ. 1 και 103 παρ. 4 του Συντάγματος, διότι άγουν σε υποκατάσταση της ασφαλιστικής διοίκησης ως προς το έργο της απονομής συντάξεων, προβλέπουν δε, ανεπιτρέπτως, την έκδοση εκτελεστών διοικητικών πράξεων από ιδιώτες και συνεπάγονται κάμψη των αρχών της διαφάνειας, της αμεροληψίας και της χρηστής διοίκησης.
11. Επειδή, στην προκειμένη περίπτωση, όπως προκύπτει από τη διατύπωση των περ. α΄ και ε΄ της παρ. 1 του άρθρου 255 του ν. 4798/2021, κατά τις οποίες «Πιστοποιημένοι επαγγελματίες μπορούν να συμπράττουν, σύμφωνα με τους όρους του κεφαλαίου αυτού, στη διαδικασία απονομής συνταξιοδοτικών παροχών (κύριων συντάξεων, και επικουρικών συντάξεων) από τον Ηλεκτρονικό Εθνικό Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (e-ΕΦΚΑ)» και «Με βάση τις βεβαιώσεις της περ. β) οι αρμόδιες υπηρεσίες του e-ΕΦΚΑ υπολογίζουν το ποσό της σύνταξης και εκδίδουν την πράξη απονομής της σύνταξης … Ειδικά όταν υποβληθεί σχέδιο προσωρινής ή οριστικής σύνταξης κύριας ή επικουρικής, αυτή περιλαμβάνει υπολογισμό του ποσού της σύνταξης και η συνταξιοδοτική απόφαση εκδίδεται εντός προθεσμίας τριάντα (30) ημερών από την υποβολή του σχεδίου απόφασης. Με την άπρακτη παρέλευση της προθεσμίας αυτής, το σχέδιο θεωρείται εγκεκριμένο και επέχει θέση πράξης απονομής σύνταξης …», οι πράξεις απονομής των υπαγόμενων, κατά το άρθρο 14 της προσβαλλόμενης υπουργικής απόφασης, στο πεδίο εφαρμογής του προαναφερόμενου άρθρου 255 παρ. 1 του ν. 4798/2021 συντάξεων εξακολουθούν να εκδίδονται από τις υπηρεσίες του e-ΕΦΚΑ είτε δια ρητής πράξης απονομής σύνταξης είτε δια της άπρακτης παρέλευσης της τριακονθήμερης προθεσμίας από την υποβολή του σχεδίου της σχετικής απόφασης. Οι εν λόγω δε πράξεις συνιστούν ατομικές διοικητικές πράξεις, από την αμφισβήτηση της νομιμότητας των οποίων αναφύονται διαφορές υπαγόμενες στη δικαιοδοσία των διοικητικών δικαστηρίων και δη στην αρμοδιότητα των διοικητικών πρωτοδικείων ως κοινωνικοασφαλιστικές διαφορές ουσίας (άρθρο 7 παρ. 1 περίπτ. α΄ του ν. 702/1977). Τούτο δε, άλλωστε, στοιχεί προς τη ρητή πρόβλεψη της περ. γ΄ της παρ. 5 του άρθρου 255 του ν. 4798/2021, σύμφωνα με την οποία οι πιστοποιημένοι επαγγελματίες έχουν το δικαίωμα να ασκήσουν αυτοτελώς κατά των πράξεων μεταρρύθμισης ή ανάκλησης συντάξεων της περ. β΄ της παρ. 4 του άρθρου αυτού προσφυγή ουσίας ενώπιον των τακτικών διοικητικών δικαστηρίων, όταν οι ανακαλούμενες ή μεταρρυθμιζόμενες συντάξεις απονεμήθηκαν βάσει βεβαιώσεων ή σχεδίων που οι ίδιοι εξέδωσαν. Η ρύθμιση δε αυτή, η οποία δικαιολογείται από την αυξημένη ευθύνη των πιστοποιημένων επαγγελματιών κατά την άσκηση των επίμαχων καθηκόντων τους, δεν αντίκειται σε κάποια συνταγματική διάταξη. Με τα δεδομένα αυτά, ο λόγος ακυρώσεως με τον οποίο προβάλλεται ότι συνεπεία της ανεπίτρεπτης ανάθεσης αρμοδιότητας έκδοσης πράξεων απονομής σύνταξης σε ιδιώτες αλλοιώνεται η προβλεπόμενη στα άρθρα 93, 94 και 95 του Συντάγματος διάκριση των δικαιοδοσιών, εφόσον τα διοικητικά δικαστήρια ελέγχουν μόνο διοικητικές πράξεις και όχι πράξεις προερχόμενες από ιδιώτες, είναι απορριπτέος προεχόντως ως ερειδόμενος επί της εσφαλμένης προϋπόθεσης ότι η εκδιδόμενη πράξη απονομής σύνταξης δεν είναι εκτελεστή διοικητική πράξη αλλά πράξη ιδιωτικού δικαίου. Εξάλλου, οι διατάξεις της περ. δ της παρ. 1 του άρθρου 255 του ν. 4798/2021, που ορίζουν ότι τα σχέδια και οι βεβαιώσεις της περ. β) που συντάσσουν και εκδίδουν οι πιστοποιημένοι επαγγελματίες παράγουν πλήρη απόδειξη ως προς τα στοιχεία που εμπεριέχονται σε αυτές, και της παρ. 2 του άρθρου 257 του ίδιου νόμου, που ορίζουν ότι οι προσυνταξιοδοτικές βεβαιώσεις του άρθρου 47 του ν. 2676/1999 μπορούν να εκδίδονται και από πιστοποιημένους επαγγελματίες του άρθρου 255 και παράγουν πλήρη απόδειξη ως προς τα στοιχεία που εμπεριέχονται σε αυτές, δεν αποκλείουν, σύμφωνα με όσα έχουν ήδη εκτεθεί, τον έλεγχο ορθότητας των διοικητικών πράξεων που θα εκδοθούν με βάση τις ανωτέρω βεβαιώσεις και σχέδια τόσο από τη Διοίκηση όσο και από τα Δικαστήρια. Για τον λόγο αυτόν προεχόντως πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος ο λόγος ακυρώσεως κατά τον οποίο οι ως άνω διατάξεις αντίκεινται ευθέως στο Σύνταγμα, εφόσον δεσμεύουν την ασφαλιστική διοίκηση ως προς το περιεχόμενό τους.
12. Επειδή, ως προς τα ανωτέρω ζητήματα μειοψήφησαν οι Σύμβουλοι Δ. Μακρής, Τ. Κόμβου, Α.-Μ. Παπαδημητρίου, Ιφ. Αργυράκη και Β. Ανδρουλάκης, οι οποίοι διατύπωσαν την ακόλουθη γνώμη: Με το άρθρο 255 του ν. 4798/2021 εισάγεται παράλληλo πάγιο σύστημα απονομής συνταξιοδοτικών παροχών με “σύμπραξη” ιδιωτών επαγγελματιών, εκπαιδευόμενων και πιστοποιούμενων από τον e-ΕΦΚΑ, που δεν τελούν σε σχέση εξαρτήσεως με τον ασφαλιστικό φορέα και παρά ταύτα χρησιμοποιούν τα μέσα και τα όργανα του φορέα για την εκτέλεση του έργου τους (τα πρωτογενή στοιχεία του ασφαλιστικού βίου που τηρούνται από τα όργανα του e-ΕΦΚΑ στα αρχεία του καθ’ όλη τη διάρκεια της ασφαλιστικής σχέσεως χορηγούνται στους αμέτοχους της σχέσεως αυτής ιδιώτες από τους αρμόδιους υπαλλήλους του ασφαλιστικού φορέα, οι οποίοι είναι επιφορτισμένοι και με την απάντηση στα ερωτήματά τους που αφορούν το έργο που τους έχει ανατεθεί). Το σύστημα αυτό (όπως προκύπτει από το γράμμα των επίμαχων διατάξεων) δεν υπόκειται σε κανέναν περιορισμό, ούτε χρονικό ούτε ποσοτικό, προβλέπεται δε δυνατότητα επεκτάσεώς του (πέραν της κύριας και επικουρικής συντάξεως) και σε άλλες κατηγορίες παροχών, ενώ, υπό προϋποθέσεις, μπορεί να αποβεί σε βάρος του ασφαλισμένου που θα το επιλέξει. Η σύμπραξη πάντως των ιδιωτών δεν περιορίζεται σε έργο υποστηρικτικό του e-ΕΦΚΑ κατά τη διαδικασία απονομής της συντάξεως και μάλιστα έργο πάντα υποβαλλόμενο σε διοικητικό έλεγχο (προληπτικό ή έστω γενικευμένο κατασταλτικό), καθόσον δεν εξαντλείται στην έκδοση από αυτούς (ουδέποτε δεσμευτικών) βεβαιώσεων και σχεδίων (όπως αντιθέτως συμβαίνει σε παρόμοιες περιπτώσεις, βλ. Σ.τ.Ε. 2825/2014, 1865-1870/2019 7μ., Π.Ε. 678/2001), αλλά (ως αυτόθροη συνέπεια των επίμαχων ρυθμίσεων) εκτείνεται σε άσκηση αποφασιστικών αρμοδιοτήτων από ιδιώτες (ενέχει δηλαδή άσκηση δημόσιας εξουσίας) κατ’ ανεπίτρεπτη υποκατάσταση της ασφαλιστικής Διοικήσεως. Και τούτο, διότι κατ’ επιταγή του Συντάγματος (άρθρα 22 παρ. 5 και 103) η ασφαλιστική Διοίκηση είναι η μόνη αρμόδια να εκδίδει με δικά της όργανα (μονομελή σε πρώτο βαθμό, ήτοι υπηρετούντες υπαλλήλους, και συλλογικά σε δεύτερο βαθμό) την πράξη απονομής συντάξεως, που αποτελεί διαρκή διοικητική πράξη αποβλέπουσα στο πρόσωπο του ασφαλισμένου στο πλαίσιο της δημοσίου δικαίου ασφαλιστικής σχέσεως μεταξύ αυτού και του ασφαλιστικού φορέα, με ανεκτό μόνον βοηθητικό ρόλο τρίτων προσώπων μη ανηκόντων στην οργανική δομή της. Ειδικότερα, όπως συνάγεται από τις επίμαχες διατάξεις, οι βεβαιώσεις και τα σχέδια αποφάσεων των ιδιωτών τεκμαίρονται πλήρη και ορθά και άρα κατ’ αρχήν δεσμευτικά για τη Διοίκηση και αποτελούν υποχρεωτικώς τη βάση για την έκδοση της συνταξιοδοτικής πράξεως. Τα αρμόδια όργανα του e-ΕΦΚΑ διαθέτουν μόνον έναν μήνα (30 ημέρες) για να ελέγξουν την πληρότητα και την ορθότητά τους και να εκδώσουν εντός των 30 ημερών είτε απορριπτική του συνταξιοδοτικού αιτήματος πράξη είτε πράξη απονομής συντάξεως (με ρητή έγκριση του σχεδίου του ιδιώτη ή με τροποποίησή του ή με βάση τις βεβαιώσεις του ιδιώτη κατόπιν επαληθεύσεως της πληρότητας και της ορθότητάς τους), ενώ, αν παρέλθουν οι 30 ημέρες και (λόγω των συνθηκών) δεν έχει ολοκληρωθεί ο έλεγχος, δεν υπάρχει δυνατότητα ελέγχου εντός ευλόγου χρόνου, αλλά εκδίδεται συνταξιοδοτική πράξη αποκλειστικώς με βάση τις βεβαιώσεις των ιδιωτών και υπολογισμό από τη Διοίκηση μόνον του ποσού της συντάξεως. Περαιτέρω δε, εάν υποβληθεί σχέδιο συνταξιοδοτικής αποφάσεως του ιδιώτη -σχέδιο που υπογράφεται από ιδιώτη και εμπεριέχει όχι μόνον πραγματικό, δηλαδή κρίσιμα πραγματικά περιστατικά και ασφαλιστικά στοιχεία, καθώς και αξιολόγηση από τον ίδιο των στοιχείων αυτών, αλλά και υπαγωγή του πραγματικού στους προσήκοντες κατά την κρίση του ιδιώτη κανόνες δικαίου, ήτοι δική του κρίση για τη θεμελίωση του συνταξιοδοτικού δικαιώματος, περιλαμβάνει δε και υπολογισμό του ποσού της συντάξεως- και παρέλθει άπρακτη η προβλεπόμενη προθεσμία των 30 ημερών από την υποβολή του σχεδίου, προθεσμία η οποία είναι (κατά τη βούληση του νομοθέτη) αποκλειστική και πάντως ως εκ της φύσεώς της βραχύτατη, το σχέδιο αυτό, θεωρούμενο (κατά πλάσμα δικαίου) ως εγκριθέν από τη Διοίκηση, επέχει θέση συνταξιοδοτικής πράξεως, αναρτάται ηλεκτρονικά (κατά τα οριζόμενα στην παρ. 2 του άρθρου 26 του ν. 4727/2020, Α΄ 184, εξομοιούμενο άρα με δημόσιο έγγραφο) και έτσι το σχέδιο του ιδιώτη καθίσταται εκτελεστή διοικητική πράξη. Επομένως, μετά την εκπνοή της ασφυκτικής προθεσμίας των 30 ημερών δεν καταλείπεται πλέον στάδιο ολοκληρώσεως του διοικητικού ελέγχου του σχεδίου του ιδιώτη εντός ευλόγου χρόνου (όπως αντιθέτως συμβαίνει σε παρόμοιες περιπτώσεις, βλ. Σ.τ.Ε. 3029/2001, 455, 3635/2003, 4497/2009, 3042, 3258/2011, 2310/2006 7μ., 1999/2015, 2403/2019, 2030/2022, καθώς και Σ.τ.Ε. 3661, 4131/2015, 2515/2016, 2370/2017, 1289, 2034/2018, βλ. σχετικά και Σ.τ.Ε. 320/2020 7μ.). Ενόψει της βραχείας διάρκειας της εν λόγω αποκλειστικής προθεσμίας, ο προληπτικός διοικητικός έλεγχος καθίσταται εν τοις πράγμασι ανέφικτος ενόψει των εκάστοτε συνθηκών (ιδίως σε σύνθετες ή περίπλοκες περιπτώσεις) ή ενόψει του μεγάλου αριθμού εκκρεμών υποθέσεων σε όλες τις άλλες εκτός του εξεταζόμενου συστήματος περιπτώσεις, με αποτέλεσμα να καταβάλλονται συντάξεις χωρίς προηγούμενο (πρωτοβάθμιο) έλεγχο των βεβαιώσεων και των σχεδίων των ιδιωτών από τα αρμόδια όργανα του ασφαλιστικού φορέα. Στην ειδική αυτήν περίπτωση η (μετά την πάροδο των 30 ημερών) προερχόμενη από σχέδιο ή βεβαιώσεις του ιδιώτη συνταξιοδοτική πράξη δεν υπόκειται σε ενδικοφανή προσφυγή (ήτοι σε δευτεροβάθμιο διοικητικό έλεγχο), διότι δεν υπάρχει ειδική νομοθετική πρόβλεψη προς τούτο. Δεν μπορεί δε εν προκειμένω να εφαρμοσθούν (ούτε ευθέως ούτε αναλόγως ελλείψει ρητής διατάξεως) οι γενικές διατάξεις περί ενδικοφανούς διαδικασίας, διότι αυτές προϋποθέτουν συνταξιοδοτικές αποφάσεις ή απορριπτικές συνταξιοδοτικού αιτήματος αποφάσεις, οι οποίες έχουν εκδοθεί από διοικητικά όργανα (τις αρμόδιες υπηρεσίες του e-ΕΦΚΑ) και μάλιστα κατόπιν δικής τους έρευνας (νόμω και ουσία) ως προς τη συνδρομή ή μη των προϋποθέσεων συνταξιοδοτήσεως. Τούτο έχει ως συνέπεια, μετά την άπρακτη πάροδο της προθεσμίας των 30 ημερών, το σχέδιο του ιδιώτη, το οποίο τότε αποτελεί την παράγουσα έννομα αποτελέσματα συνταξιοδοτική πράξη, καθώς και η πράξη της Διοικήσεως με έρεισμα τις ανέλεγκτες και άρα δεσμευτικές τότε βεβαιώσεις του ιδιώτη, να οριστικοποιούνται χωρίς κανένα διοικητικό έλεγχο. Αποκτά έτσι κατ’ ουσίαν ο πιστοποιημένος επαγγελματίας αποφασιστική αρμοδιότητα για την απονομή της συντάξεως καθ’ υποκατάσταση της ασφαλιστικής Διοικήσεως. Εξάλλου, θεσπίζεται σύστημα ανεπαρκούς και αναποτελεσματικού κατασταλτικού διοικητικού ελέγχου των ως άνω συνταξιοδοτικών πράξεων. Ειδικότερα, καθιερώνεται υποχρεωτικός έλεγχος κάθε μήνα μόνον μικρού τυχαίου δείγματος 5% των συνταξιοδοτικών αυτών πράξεων του προηγούμενου μήνα. Περαιτέρω, προβλέπεται (προαιρετικός) έλεγχος και σε άλλες περιπτώσεις επιλεκτικώς βάσει κριτηρίων, όπως το ύψος της συντάξεως και η οριακή θεμελίωση του συνταξιοδοτικού δικαιώματος. Επίσης, προβλέπεται προαιρετικός μόνον κατασταλτικός έλεγχος το αργότερο εντός δεκαετίας από την έκδοση της συνταξιοδοτικής πράξεως, στο πλαίσιο του οποίου, εάν διαπιστωθούν σφάλματα ή ελλείψεις στις βεβαιώσεις ή στο σχέδιο αποφάσεως του ιδιώτη, η συνταξιοδοτική πράξη ανακαλείται ή μεταρρυθμίζεται “λόγω των δυσμενών δημοσιονομικών συνεπειών που μπορεί να έχει ένα σφάλμα στην απονομή σύνταξης”, όπως αναφέρεται στην αιτιολογική έκθεση. Όμως, μετά την πάροδο δεκαετίας η Διοίκηση δεν διατηρεί καμία εξουσία ελέγχου (όπως αντιθέτως συμβαίνει σε παρόμοιες περιπτώσεις, βλ. Σ.τ.Ε. 2494/2013 Ολομ., 251/2017 7μ., 1064/2017 7μ., 271, 2034/2018, 751/2019, καθώς και Σ.τ.Ε. 2587-2589/2014, βλ. σχετικά και Π.Ε. 72/2014). Τούτου έπεται ότι, εάν παρέλθει η κατά την ειδική αυτή ρύθμιση αποκλειστική προθεσμία δέκα ετών, η συνταξιοδοτική πράξη δεν μπορεί να ανακληθεί ή να τροποποιηθεί ούτε σε περίπτωση συνδρομής δόλου του ιδιώτη ή/και του ασφαλισμένου και μετέπειτα συνταξιούχου. Ενόψει των ανωτέρω, βεβαιώσεις ή σχέδια ιδιωτών μπορεί να εκφεύγουν παντελώς του ελέγχου της Διοικήσεως (είτε προληπτικού είτε κατασταλτικού). Με τον τρόπο αυτόν καταβάλλονται συντάξεις με βάση εσαεί ανέλεγκτες βεβαιώσεις ή εσαεί ανέλεγκτα σχέδια ιδιωτών, ενώ ενδέχεται να είναι εσφαλμένα. Και τούτο σε βάρος της οικονομικής επάρκειας του ασφαλιστικού φορέα και επί κινδύνω της βιωσιμότητάς του. Εξάλλου, ρητώς καθιερώνεται το έναντι του e-EΦKA ανεύθυνο των υπαλλήλων του φορέα για εγγραφές και ενδείξεις των συνταξιοδοτικών πράξεων που εκδίδουν, όταν αυτές οφείλονται σε σφάλματα των βεβαιώσεων και των σχεδίων των ιδιωτών που αποτέλεσαν το έρεισμα για την έκδοσή τους, είτε σε περίπτωση που “χορηγηθεί σύνταξη σε μη δικαιούχο” (βλ. αιτιολογική έκθεση) είτε χορηγηθεί σύνταξη εσφαλμένου ύψους. Περαιτέρω, καθιερώνεται μεν εις ολόκληρον ευθύνη μεταξύ του αχρεωστήτως λαβόντος και του ιδιώτη για την επιστροφή των ποσών συντάξεων που καταβλήθηκαν αχρεωστήτως εξαιτίας σφάλματος ή ελλείψεως στις βεβαιώσεις ή στο σχέδιο του ιδιώτη, αλλά μόνον εάν πραγματοποιηθεί (προαιρετικός κατασταλτικός) έλεγχος και εφόσον διαπιστωθεί δόλος ή βαρεία αμέλεια του ιδιώτη, ενώ διαφεύγει της ευθύνης αυτής ο ιδιώτης σε περίπτωση ελαφράς αμέλειάς του, οπότε στην περίπτωση αυτήν η έντοκη επιστροφή των αχρεωστήτως καταβληθέντων βαρύνει αποκλειστικώς τον λαβόντα. Επί ελαφράς δε αμέλειας του ιδιώτη ούτε διοικητική κύρωση (πρόστιμο) μπορεί να επιβληθεί σε βάρος του. Άλλωστε, δεν προβλέπεται ουδεμία προσωπική ευθύνη (αστική) του ιδιώτη έναντι του ασφαλισμένου που ανέθεσε σε αυτόν συγκεκριμένο έργο ούτε έναντι του ασφαλιστικού φορέα (αφού δεν νοείται πειθαρχική ευθύνη του ιδιώτη που δεν αποτελεί όργανο του φορέα). Τουναντίον, ο ιδιώτης προκειμένου να μην απολέσει ή να ανακτήσει την πιστοποίησή του εξοπλίζεται με δικαίωμα να ασκήσει αυτοτελώς προσφυγή ουσίας ακόμη και όταν η πράξη του αρμόδιου ασφαλιστικού οργάνου που έχει εκδοθεί κατόπιν μεταγενέστερου ελέγχου είναι ευμενής για τον ασφαλισμένο, δηλαδή τροποποιεί επί τα βελτίω την αρχική συνταξιοδοτική απόφαση. Εξάλλου, ειδικώς ως προς την προσυνταξιοδοτική βεβαίωση, η διάταξη του δεύτερου εδαφίου της παρ. 1 του άρθρου 47 του ν. 2676/1999 (Α΄ 1), όπως η παρ. αυτή τροποποιήθηκε με το άρθρο 257 παρ. 1 του ν. 4798/2021, κατά το γράμμα της αλλά και κατά την έννοιά της, αφορά μόνον την προσυνταξιοδοτική βεβαίωση που εκδίδεται (υποχρεωτικώς πλέον σε κάθε περίπτωση υποβολής σχετικού αιτήματος) από την αρμόδια υπηρεσία του e-ΕΦΚΑ, ορίζοντας ρητώς το πρώτον ότι αποτελεί εκτελεστή διοικητική πράξη υποκείμενη σε ενδικοφανή προσφυγή (διευκρινίζοντας δηλαδή έτσι ότι η σχετική τελική διοικητική πράξη -επί της ενδικοφανούς προσφυγής- είναι αυτοτελώς προσβλητή με προσφυγή ουσίας πριν από την έκδοση της συνταξιοδοτικής πράξεως). Αντιθέτως, η ορθότητα της προσυνταξιοδοτικής βεβαιώσεως που υπογράφεται από ιδιώτη μπορεί να ελεγχθεί από τη Διοίκηση μεταγενεστέρως (μέχρι και το στάδιο της συνταξιοδοτήσεως), χωρίς όμως δυνατότητα δευτεροβάθμιου διοικητικού ελέγχου στο πλαίσιο ενδικοφανούς διαδικασίας ελλείψει ειδικής ρυθμίσεως. Υπό την αντίθετη εκδοχή, η έκδοση προσυνταξιοδοτικής βεβαιώσεως από πιστοποιημένο επαγγελματία δεν θα ήταν συνταγματικώς θεμιτή. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, το σύστημα απονομής συντάξεων με τη «σύμπραξη» ιδιωτών, όπως καταστρώνεται στον νόμο, κατ’ επιλογή και ανάθεση από τον ασφαλισμένο ή τον δικαιοδόχο του και όχι από την ασφαλιστική Διοίκηση με αντικειμενικά κριτήρια, δεν περιορίζεται σε ανάθεση επικουρικών καθηκόντων σε ιδιώτες (ήτοι μη δεσμευτική συμβολή τους μόνον σε προπαρασκευαστικό στάδιο της διαδικασίας καθορισμού και απονομής συντάξεων από την ασφαλιστική Διοίκηση) αλλά άγει και σε παραχώρηση δημόσιας εξουσίας σε ιδιώτες επαγγελματίες (φυσικά πρόσωπα που δεν τελούν σε σχέση εξαρτήσεως με τον ασφαλιστικό φορέα), εξομοιώνοντάς τους με διοικητικά όργανα (ήτοι τους αρμόδιους υπαλλήλους του e-ΕΦΚΑ). Έτσι εν τοις πράγμασι οι ιδιώτες υποκαθιστούν πλήρως τα διοικητικά όργανα σε έργο που κατ’ εξοχήν ανήκει στην αποφασιστική αρμοδιότητα της παροχικής διοικήσεως χωρίς να εξασφαλίζεται υποχρεωτικός διοικητικός έλεγχος των βεβαιώσεων και σχεδίων τους σε κάθε περίπτωση. Συνεπώς, οι διατάξεις του άρθρου 255 του ν. 4798/2021 καθ’ ο μέρος επιτρέπουν το σχέδιο συνταξιοδοτικής αποφάσεως του ιδιώτη το οποίο έχει διαφύγει τον (εν πολλοίς ανέφικτο λόγω της βραχείας προθεσμίας των 30 ημερών) διοικητικό έλεγχο και περιβάλλεται πλέον με τεκμήριο νομιμότητας, να αποτελεί την οριστική πράξη απονομής συντάξεως, με κάμψη κατ’ ουσίαν του οργανικού κριτηρίου, καθώς και στο μέτρο που επιτρέπουν βεβαιώσεις ιδιωτών που διέφυγαν τον διοικητικό έλεγχο να δεσμεύουν ως προς το περιεχόμενό τους την ασφαλιστική Διοίκηση για τη χορήγηση συντάξεως και συνταξιοδοτικές αποφάσεις βασιζόμενες στις βεβαιώσεις αυτές να οριστικοποιούνται αμέσως, όλα δε αυτά κατά προτεραιότητα σε σχέση με τις συνταξιοδοτικές υποθέσεις των λοιπών ασφαλισμένων του e-ΕΦΚΑ, αντίκεινται στο Σύνταγμα και συγκεκριμένα στις διατάξεις των άρθρων 1 παρ. 3, 4 παρ. 1, 22 παρ. 5, 25 παρ. 1 εδ. πρώτο και παρ. 4, 26 παρ. 2 και 103 του Συντάγματος. Το εν λόγω σύστημα καμία σχέση δεν έχει με το καθεστώς των φορέων υποχρεωτικής επικουρικής ασφαλίσεως οι οποίοι έχουν μεν μορφή ν.π.ι.δ. αλλά παρέχουν επικουρική ασφάλιση καθ’ υποκατάσταση του οικείου δημόσιου φορέα κοινωνικής ασφαλίσεως και τους οποίους ο νομοθέτης έχει αντιμετωπίσει ως φορείς ομολόγους προς τους φορείς της δημόσιας υποχρεωτικής κοινωνικής ασφαλίσεως και κατά το μέρος αυτό αποτελούν δημόσιους φορείς κοινωνικής ασφαλίσεως, ασκούν δημόσια εξουσία και εκδίδουν σχετικές με την ασφάλιση εκτελεστές πράξεις. Τις πράξεις αυτές (μεταξύ των οποίων και πράξεις απονομής επικουρικής συντάξεως) εκδίδουν τα όργανα των φορέων αυτών, τα οποία δεν ενεργούν ατομικώς αλλά ως όργανα των ασφαλιστικών αυτών φορέων και εκφράζουν έτσι τη βούληση του οικείου νομικού προσώπου (βλ. ΣτΕ 960/2017 7μ. σχετικά με τα ταμεία επαγγελματικής ασφάλισης του άρθρου 36 του ν. 4052/2012, A΄ 41, καθώς και ΣτΕ 2482-8/2020 7μ. σχετικά με τον Ε.Δ.Ο.Ε.Α.Π. ο οποίος αποτελεί ν.π.ι.δ. και φορέα υποχρεωτικής κοινωνικής ασφαλίσεως που παρέχει επικουρική ασφάλιση, εφάπαξ παροχή και περίθαλψη).
13. Επειδή, περαιτέρω, κατά τη γνώμη της μειοψηφίας, όσον αφορά τον δικαστικό έλεγχο, οι συνταξιοδοτικές αποφάσεις που προέρχονται από ιδιώτες και συγκεκριμένα οι οριστικές συνταξιοδοτικές πράξεις που τεκμαίρονται από την άπρακτη πάροδο της 30νθήμερης προθεσμίας διοικητικού ελέγχου των σχεδίων αποφάσεων των ιδιωτών (τα οποία τότε αναρτώνται ηλεκτρονικά και συνιστούν τις πράξεις απονομής συντάξεως) και οι οριστικές συνταξιοδοτικές πράξεις που στηρίζονται σε ανέλεγκτες λόγω παρόδου της εν λόγω προθεσμίας και άρα δεσμευτικές βεβαιώσεις των ιδιωτών υπόκεινται μεν (ως πράξεις απονομής συντάξεως σε ασφαλισμένους του e-ΕΦΚΑ) σε προσφυγή ουσίας ενώπιον των διοικητικών δικαστηρίων, όμως το δικαστήριο ελέγχει (κατ’ ουσίαν και κατά νόμον) για πρώτη φορά τις πράξεις αυτές, διενεργώντας το πρώτον έρευνα ως προς τη συνδρομή ή μη όλων των προϋποθέσεων συνταξιοδοτήσεως και από ουσιαστικής και από νομικής απόψεως, υποκαθιστώντας ανεπιτρέπτως τη Διοίκηση (βλ. σχετικά ΣτΕ 3092, 1706/2015, 38/2014, 626/2012, 1263/2009, 2730/2005, 2049/1986 7μ. κ.ά.). Ανακύπτει επομένως ζήτημα παραβιάσεως της αρχής της διακρίσεως των λειτουργιών που κατοχυρώνεται στο άρθρο 26 του Συντάγματος, καθώς και των διατάξεων των άρθρων 22 παρ. 5, 20 παρ. 1 του Συντάγματος και 6 παρ. 1 της Ε.Σ.Δ.Α. Εξάλλου, η χορήγηση αυτοτελούς δικαιώματος ασκήσεως προσφυγής ουσίας στον ιδιώτη επαγγελματία προσκρούει στο άρθρο 22 παρ. 5 του Συντάγματος σε συνδυασμό με τις διατάξεις των άρθρων 20 παρ. 1 του Συντάγματος και 6 παρ. 1 της Ε.Σ.Δ.Α., καθώς και στην αρχή της αναλογικότητας που κατοχυρώνεται στο άρθρο 25 παρ. 1 εδ. τέταρτο του Συντάγματος. Και τούτο, διότι ο ιδιώτης μολονότι είναι τρίτος, αμέτοχος της ασφαλιστικής σχέσεως μεταξύ ασφαλισμένου και ασφαλιστικού φορέα, αποκτά δικαίωμα ασκήσεως ενδίκου βοηθήματος για προσωπικό όφελος στρεφόμενος κατά διοικητικής πράξεως ανακλητικής ή τροποποιητικής της αρχικής συνταξιοδοτικής πράξεως εξαιτίας εσφαλμένων ή ελλιπών βεβαιώσεων ή εσφαλμένου σχεδίου του. Ο ιδιώτης προσφεύγοντας στο δικαστήριο επιδιώκει την ακύρωση μιας διοικητικής πράξεως που έχει δημιουργήσει δικαιώματα ή υποχρεώσεις του διοικουμένου, ενώ αυτός δεν συνδέεται με την (δημοσίου δικαίου) έννομη σχέση μεταξύ του ασφαλισμένου και του ασφαλιστικού φορέα. Προβλέπεται λοιπόν δικονομικό δικαίωμα υπέρ του ιδιώτη προς ικανοποίηση προσωπικών συμφερόντων (διατήρηση ή ανάκτηση της πιστοποιήσεώς του) και όχι των συμφερόντων του e-ΕΦΚΑ, ήτοι όχι για εξυπηρέτηση σκοπού δημοσίου συμφέροντος, όπως αντιθέτως συντρέχει επί ενδοστρεφούς προσφυγής του ασφαλιστικού φορέα, όπου ο διευθυντής ή ο προϊστάμενος της οικείας υπηρεσίας του φορέα, ο οποίος κατά νόμον ασκεί την ενδοστρεφή προσφυγή, ενεργεί ασκώντας δημόσια εξουσία ως όργανο του φορέα προς διασφάλιση των συμφερόντων του ίδιου του φορέα και διαφύλαξη της αρχής της νομιμότητας.
14. Επειδή, τέλος, με την κρινόμενη αίτηση προβάλλεται ότι η προσβαλλόμενη πράξη εκδόθηκε καθ’ υπέρβαση των ορίων της νομοθετικής εξουσιοδότησης της παρ. 7 του άρθρου 255 του ν. 4798/2021 και, άρα, παραβιάζει το άρθρο 43 παρ. 2 του Συντάγματος. Και τούτο, διότι ούτε από την εξουσιοδοτική αυτή διάταξη ούτε από τις διατάξεις των άρθρων 51 και 51Α του ν. 4387/2016, όπως το τελευταίο άρθρο προστέθηκε με το άρθρο 1 του ν. 4670/2020, καθώς και των άρθρων 1 και 2 του π.δ. 8/2019 προκύπτει αφενός η προβλεπόμενη στα άρθρα 4 παρ. 1 και 5 της προσβαλλόμενης πράξης αρμοδιότητα του e-ΕΦΚΑ να επιμορφώνει και να πιστοποιεί ιδιώτες επαγγελματίες και αφετέρου η συνάφεια των καθηκόντων των υπηρετούντων σε αυτόν υπαλλήλων με τα καθήκοντα της επιμόρφωσης και πιστοποίησης. Προβάλλεται επίσης ότι, ακόμα και αν, καθ’ υπόθεση, ήταν δυνατή η ανάθεση στον e-ΕΦΚΑ τέτοιων αρμοδιοτήτων, η εν λόγω ρύθμιση του θέματος δεν θα μπορούσε να αποτελέσει αντικείμενο υπουργικής απόφασης αλλά μόνο προεδρικού διατάγματος, εφόσον δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι συνιστά ειδικότερο θέμα ή θέμα με τοπικό ενδιαφέρον ή με χαρακτήρα τεχνικό ή λεπτομερειακό, κατά την έννοια του άρθρου 43 παρ. 2 εδ. β΄ του Συντάγματος. Εν προκειμένω, η επίμαχη εξουσιοδοτική διάταξη της περ. α΄ της παρ. 7 του άρθρου 255 του ν. 4798/2021, κατ’ επίκληση της οποίας εκδόθηκε η προσβαλλόμενη υπουργική απόφαση, είναι ειδική και ορισμένη, δεδομένου ότι προσδιορίζει κατά τρόπο συγκεκριμένο τα προς ρύθμιση με απόφαση του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων θέματα, τα οποία ανάγονται, μεταξύ άλλων, στον φορέα επιμόρφωσης και στον φορέα πιστοποίησης των πιστοποιημένων επαγγελματιών. Τα ζητήματα αυτά αποτελούν ειδικότερα θέματα, κατά την έννοια του άρθρου 43 παρ. 2 του Συντάγματος, σε σχέση με τη βασική ρύθμιση που θεσπίζεται με τις διατάξεις της περ. α΄ της παρ. 2 του άρθρου 255 του ν. 4798/2021 περί επιμόρφωσης των πιστοποιημένων επαγγελματιών. Τα θέματα, άλλωστε, τα οποία σχετίζονται με τους ειδικότερους όρους επιμόρφωσης και πιστοποίησης των ως άνω επαγγελματιών έχουν, εν μέρει, και λεπτομερειακό χαρακτήρα. Συνεπώς, εγκύρως παρεσχέθη η εξουσιοδότηση για τη ρύθμιση των σχετικών ζητημάτων σε όργανο άλλο από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Εξάλλου, από την ως άνω διάταξη της περ. α΄ της παρ. 7 του άρθρου 255 του ν. 4798/2021 δεν προκύπτει ότι ο φορέας επιμόρφωσης πρέπει, κατ’ ανάγκην, να διαφοροποιείται από τον φορέα πιστοποίησης ενώ, άλλωστε, η επιμόρφωση και η πιστοποίηση των ως άνω ιδιωτών επαγγελματιών αποβλέπουν στη διευκόλυνση της χορήγησης από τον e-ΕΦΚΑ της κύριας σύνταξης και των λοιπών παροχών που προβλέπονται από τη νομοθεσία, δηλαδή στην εκπλήρωση της αποστολής του κατά το άρθρο 1 του π.δ. 8/2019. Πρέπει, συνεπώς, να απορριφθούν ως αβάσιμοι όλοι οι λόγοι και ισχυρισμοί με τους οποίους προβάλλεται το αντίθετο.
15. Επειδή, δεν προβάλλεται άλλος σαφής και ορισμένος λόγος ακυρώσεως και, συνεπώς, η κρινόμενη αίτηση πρέπει να απορριφθεί. Κατά τη γνώμη της μειοψηφίας θα έπρεπε να γίνει δεκτή η αίτηση ως προς τις δύο πρώτες αιτούσες Ομοσπονδίες και να ακυρωθεί η προσβαλλόμενη υπουργική απόφαση.
Δ ι ά τ α ύ τ α
Απορρίπτει την αίτηση.
Διατάσσει την κατάπτωση του παραβόλου.
Επιβάλλει στους αιτούντες, συμμέτρως, τη δικαστική δαπάνη του Δημοσίου που ανέρχεται σε τετρακόσια εξήντα (460) ευρώ.
Η διάσκεψη έγινε στην Αθήνα στις 10 Μαΐου 2022
Ο Πρόεδρος Η Γραμματέας
Δημήτριος Σκαλτσούνης Ελένη Γκίκα
και η απόφαση δημοσιεύθηκε σε δημόσια συνεδρίαση της 5ης Μαΐου 2023.
Η Πρόεδρος Η Γραμματέας
Ευαγγελία Νίκα Ελένη Γκίκα