Εν μέρει παράνομη πράξη κύρωσης δασικού χάρτη -. Η δικαστική απόφαση, με την οποία ακυρώθηκε η πράξη αναδάσωσης της επίμαχης έκτασης, δημιούργησε στον αιτούντα την εύλογη πεποίθηση, η οποία και προσήκει σε επιμελή διάδικο, ότι η έκταση δεν δύναται να συμπεριληφθεί στον δασικό χάρτη, με αποτέλεσμα να μην επιδεικνύει αυτός, δικαιολογημένα, ενδιαφέρον για την κύρωση του δασικού χάρτη. Ως εκ τούτου, η κρινόμενη αίτηση πρέπει να θεωρηθεί ότι ασκείται εμπροθέσμως διότι ως αφετηρία της προθεσμίας δεν δύναται να εκληφθεί η δημοσίευση της πράξης στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, αλλά η γνώση του περιεχομένου της από τον αιτούντα, τέτοια δε γνώση σε χρόνο που θα καθιστούσε την αίτηση εκπρόθεσμη δεν προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου. Με την 6/1993 απόφαση του Συμβουλίου της Επικράτειας ακυρώθηκε, ως πλημμελώς αιτιολογημένη, η νομαρχιακή απόφαση, με την οποία η επίμαχη έκταση κηρύχθηκε ως αναδασωτέα, χωρίς, μάλιστα, να προκύπτει ότι, μετά την ακυρωτική απόφαση, εκδόθηκε άλλη διοικητική πράξη σχετικά με τον χαρακτηρισμό της έκτασης. Με αυτά τα δεδομένα η προσβαλλόμενη απόφαση του Συντονιστή Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αττικής, καθ’ ό μέρος συμπεριελήφθησαν σε αυτήν τα ανωτέρω τμήματα της επίδικης έκτασης ως έχοντα δασικό χαρακτήρα, πρέπει να ακυρωθεί κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από τον αιτούντα.
Αριθμός 879/2024
ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ
ΤΜΗΜΑ Ε΄
Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του στις 28 Φεβρουαρίου 2024, με την εξής σύνθεση: Μαργαρίτα Γκορτζολίδου, Αντιπρόεδρος, Πρόεδρος του Ε΄ Τμήματος, Ρωξάνη Γιαννουλάτου, Χρήστος Παπανικολάου, Σύμβουλοι, Μαρία-Ελένη Παπαδημήτρη, Ανδρέας Σκούφαλος, Πάρεδροι. Γραμματέας η Γεωργία Σιμάτη.
Για να δικάσει την από 22 Ιουλίου 2021 αίτηση:
του ., κατοίκου Αθηνών (…), ο οποίος παρέστη με την δικηγόρο Σταυρούλα Κεμπερά (Α.Μ. 16314), που την διόρισε με πληρεξούσιο,
κατά του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, ο οποίος παρέστη με την Διονυσία Νταϊφώτη, Πάρεδρο του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, η οποία κατέθεσε δήλωση σύμφωνα με το άρθρο 26 του ν. 4509/2017, περί μη εμφανίσεώς της.
Με την αίτηση αυτή ο αιτών επιδιώκει να ακυρωθούν: α) η υπ’ αριθμ. ./24.1.2020 απόφαση του Συντονιστή Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αττικής, β) η υπ’ αριθμ. ./ 2.4.2021 απόφαση του Προϊσταμένου της Διεύθυνσης Δασών Ανατολικής Αττικής, και κάθε άλλη σχετική πράξη ή παράλειψη της Διοικήσεως.
Η εκδίκαση άρχισε με την ανάγνωση της εκθέσεως του εισηγητή, Παρέδρου Ανδρέα Σκούφαλου.
Κατόπιν το δικαστήριο άκουσε την πληρεξουσία του αιτούντος, η οποία ανέπτυξε και προφορικά τους προβαλλόμενους λόγους ακυρώσεως και ζήτησε να γίνει δεκτή η αίτηση.
Μετά τη δημόσια συνεδρίαση το δικαστήριο συνήλθε σε διάσκεψη σε αίθουσα του δικαστηρίου κ α ι
Α φ ο ύ μ ε λ έ τ η σ ε τ α σ χ ε τ ι κ ά έ γ γ ρ α φ α
Σ κ έ φ θ η κ ε κ α τ ά τ ο ν Ν ό μ ο
- Επειδή, για την άσκηση της κρινόμενης αίτησης έχει καταβληθεί το νόμιμο παράβολο (e-Παράβολο με κωδικό πληρωμής …).
- Επειδή, με την αίτηση αυτή ζητείται η ακύρωση: α) Της 4./24.1.2020 απόφασης του Συντονιστή Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αττικής με θέμα «Μερική κύρωση των δασικών χαρτών Δήμων Αμαρουσίου, Ν. Ιωνίας, Καισαριανής, Ζωγράφου Βύρωνα, καθώς και των δημοτικών ενοτήτων: α) Μελισσίων Δήμου Πεντέλης, β) Φιλοθέης Δήμου Φιλοθέης – Ψυχικού, γ) Πικερμίου & Ραφήνας Δήμου Ραφήνας – Πικερμίου, δ) Ν. Μάκρης Δήμου Μαραθώνα Περιφερειακής Ενότητας Ανατολικής Αττικής (άρθρο 17 ν. 3889/2010)» (Δ΄ 51/5.2.2020), καθ’ ό μέρος στον μερικώς κυρωθέντα δασικό χάρτη περιλαμβάνεται, ως δάσος/δασική έκταση, ακίνητο, εμβαδού 2.098,59 τ.μ., το οποίο κείται στη θέση «Διασταύρωση Ραφήνας» και φέρεται να ανήκει στον αιτούντα και β) Της ./2.4.2021 απόφασης του Προϊσταμένου της Διεύθυνσης Δασών Ανατολικής Αττικής περί αναρτήσεως, κατά τα άρθρα 48 και 50 του ν. 4685/2020 (Α΄ 92), «δασικού χάρτη περιοχών δήμων/δημοτικών ενοτήτων: Αγ. Κωνσταντίνου, Αρτέμιδας, Πολυδενδρίου, Ν. Μάκρης, Ραφήνας Περιφερειακής Ενότητας Ανατολικής Αττικής και πρόσκληση για υποβολή αντιρρήσεων κατά του περιεχομένου του».
- Επειδή, όπως έχει κριθεί (ΣτΕ 1412/2019 7μ., 2417/2019 7μ. κ.ά.), η κατάρτιση, η θεώρηση, η ανάρτηση (άρθρα 13, 14 του ν. 3889/2010, Α΄ 182, ως ισχύει) και η κύρωση των δασικών χαρτών (άρθρα 17 και 19 του ιδίου νόμου) κατατείνουν, κατά νόμον, στην κατάρτιση του Δασολογίου, σε εφαρμογή της σχετικής συνταγματικής επιταγής (άρθρο 24 παρ. 1 του Συντάγματος), καθώς και των, εκδοθεισών για τον σκοπό αυτό, διατάξεων της κοινής νομοθεσίας, (βλ. το άρθρο 3 του ν. 3208/2003, Α΄ 303, όπως οι παράγραφοι 1, 3 και 4 αντικατεστάθησαν με το άρθρο 154 παρ. 8 του ν. 4389/2016, Α΄ 94). H ολοκλήρωση, εξάλλου, της διαδικασίας κύρωσης των δασικών χαρτών και, περαιτέρω, της κατάρτισης του Δασολογίου, αποσκοπεί, κατά την έννοια των ως άνω διατάξεων, στον ακριβή εντοπισμό των δασών και των δασικών εκτάσεων στο σύνολο του εθνικού χώρου και στην αξιόπιστη και συστηματική καταγραφή τους. Οι διατάξεις, όμως, αυτές, μεριμνώντας για την ακριβή οριοθέτηση των εκτάσεων με δασικό χαρακτήρα, ως αντικειμένου συνταγματικής προστασίας, δεν συνιστούν οι ίδιες το προστατευτικό των εν λόγω εκτάσεων νομικό καθεστώς, το οποίο συγκροτείται από την εν γένει δασική νομοθεσία και, ιδίως, τον ν. 998/1979 (Α΄ 289), ως ισχύει. Η δασική νομοθεσία, η οποία εκδόθηκε κατ’ επιταγή των οικείων συνταγματικών διατάξεων (άρθρα 24 παρ. 1 και 117 παρ. 3), περιέχει πλέγμα ρυθμίσεων για την προστασία των εκτάσεων με δασικό χαρακτήρα και ισχύει ανεξαρτήτως της προόδου της διαδικασίας κατάρτισης των δασικών χαρτών, οι οποίοι, εφ’ όσον κυρωθούν και αποτελέσουν την βάση του Δασολογίου, θα εξασφαλίσουν στις περιλαμβανόμενες σε αυτούς εκτάσεις με δασικό χαρακτήρα την επί πλέον προστασία που παρέχει η πλήρης αποδεικτική ισχύς τους, ενώπιον των διοικητικών και των δικαστικών αρχών, ως προς τον χαρακτήρα αυτόν (άρθρα 17 παρ. 5 και 19 παρ. 3 του ν. 3889/2010, ως ισχύει), ενώ, κατά τα λοιπά, το προστατευτικό πλέγμα των διατάξεων της δασικής νομοθεσίας θα εξακολουθήσει, όπως και πριν, να ισχύει επί των εκτάσεων, οι οποίες, στο πλαίσιο άλλων διαδικασιών, έχουν κριθεί ή κρίνονται ως δασικές. Ενόψει τούτων, μόνη η θεώρηση των δασικών χαρτών με πράξη της δασικής αρχής -προκειμένου αυτοί να αναρτηθούν- καθώς και η ανάρτησή τους με πράξη της ιδίας αρχής -προκειμένου να υποβληθούν, εν συνέχεια, στην διαδικασία των αντιρρήσεων- ουδεμία έννομη συνέπεια επάγονται, δεδομένου ότι η εφαρμογή της εν γένει δασικής νομοθεσίας επί των περιλαμβανομένων ως δασικών σε αυτούς εκτάσεων, χωρεί ανεξαρτήτως της θεώρησης και της ανάρτησής τους, ενώ, εξάλλου, οι ενέργειες αυτές δεν αρκούν για να εξοπλίσουν τους χάρτες που θεωρούνται ή αναρτώνται -υποκειμένους, άλλωστε, σε αντιρρήσεις- με την, κατά τα ανωτέρω, πλήρη αποδεικτική ισχύ που θα εξασφάλιζε σε αυτούς η κύρωσή τους. Συνεπώς, οι πράξεις θεώρησης και ανάρτησης των δασικών χαρτών δεν έχουν εκτελεστό χαρακτήρα και δεν υπόκεινται, για τον λόγο αυτόν, σε αίτηση ακύρωσης. Αντιθέτως, εκτελεστές πράξεις, προσβλητές με αίτηση ακύρωσης ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας, αποτελούν οι πράξεις με τις οποίες κυρώνονται οι αναρτηθέντες δασικοί χάρτες είτε ως προς τα τμήματα αυτών για τα οποία δεν υποβλήθηκαν αντιρρήσεις (άρθρο 17 του ν. 3889/2010, ως ισχύει) είτε στο σύνολό τους, κατόπιν της εξέτασης των υποβληθεισών αντιρρήσεων (άρθρο 19 παρ. 5 του ιδίου νόμου, βλ. ΣτΕ 1386/2022, 161/2022).
- Επειδή, σύμφωνα με τα εκτεθέντα στην προηγούμενη σκέψη, η πρώτη προσβαλλόμενη πράξη, με την οποία κυρώθηκαν, κατά το άρθρο 17 του ν. 3889/2010, όπως ισχύει, οι ως άνω δασικοί χάρτες φέρει εκτελεστό χαρακτήρα. Αντιθέτως, η δεύτερη προσβαλλόμενη πράξη περί αναρτήσεως «δασικού χάρτη περιοχών δήμων/δημοτικών ενοτήτων: Αγ. Κωνσταντίνου, Αρτέμιδας, Πολυδενδρίου, Ν. Μάκρης, Ραφήνας Περιφερειακής Ενότητας Ανατολικής Αττικής και πρόσκληση για υποβολή αντιρρήσεων κατά του περιεχομένου του», στο πλαίσιο της διαδικασίας αναμόρφωσης, κατά τα άρθρα 48 και 50 του ν. 4685/2020, των δασικών χαρτών, στερείται εκτελεστότητας και προσβάλλεται απαραδέκτως. Τούτο δε ανεξαρτήτως του ζητήματος ότι στα τμήματα που αφορά η δεύτερη προσβαλλόμενη πράξη δεν εμπίπτει το επίμαχο ακίνητο.
- Επειδή, όπως επίσης έχει κριθεί (βλ. ΣτΕ 1412/2019 7μ.), κατά την έννοια των σχετικών διατάξεων του άρθρου 17 του ν. 3889/2010, ερμηνευομένων σε συνδυασμό με το άρθρο 14 του ίδιου νόμου, που προβλέπει διατυπώσεις ευρείας δημοσιότητας για την ανάρτηση των δασικών χαρτών προτού αυτοί κυρωθούν, ώστε να ασκηθούν εντός συγκεκριμένης προθεσμίας αντιρρήσεις κατά του περιεχομένου τους, οι ενδιαφερόμενοι τεκμαίρεται ότι γνωρίζουν την ανάρτηση των δασικών χαρτών και, επομένως, την επικείμενη κύρωσή τους κατά το μέρος που δεν θα αποτελέσει αντικείμενο αντιρρήσεων, ήδη από την ολοκλήρωση των ανωτέρω διατυπώσεων δημοσιότητας. Ως εκ τούτου, η προθεσμία άσκησης αίτησης ακύρωσης κατά της κύρωσης του μη αμφισβητηθέντος με αντιρρήσεις δασικού χάρτη, η κατάρτιση και ανάρτηση του οποίου είναι γνωστή στον ενδιαφερόμενο λόγω της προηγηθείσης δημοσιότητας, κινείται από τη δημοσίευση της κυρωτικής απόφασης στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, δεδομένου, μάλιστα, ότι ο χάρτης αναφέρεται σε σημαντικού εμβαδού και ευρεία έκταση, ως προς την οποία, από τη φύση του πράγματος και ελλείψει δασολογίου και κτηματολογίου, δεν είναι εφικτή η ατομική κοινοποίηση. Δεν ασκεί δε επιρροή ότι το τμήμα της έκτασης στο οποίο αφορά η κάθε αίτηση ακύρωσης είναι, ενδεχομένως, μικρό και εντοπισμένο (πρβλ. ΣτΕ 2473/2013, 3982/2009 Ολομ.). Άλλως έχει το ζήτημα στην περίπτωση που οι διατυπώσεις δημοσιότητας της ανάρτησης των δασικών χαρτών δεν έχουν τηρηθεί ή υπήρξαν ελλιπείς ή μη προσήκουσες, οπότε δεν μπορεί να στοιχειοθετηθεί τεκμήριο πλήρους γνώσης του περιεχομένου των χαρτών και να κινηθεί η προθεσμία άσκησης αντιρρήσεων. Άλλως, επίσης, έχει το ζήτημα όταν εκτάσεις εμπίπτουσες σε εγκεκριμένα σχέδια πόλεως ή πολεοδομικές μελέτες ως δομήσιμες, οπότε ο ενδιαφερόμενος, γνωρίζοντας ότι το ακίνητό του ευρίσκεται εντός πολεοδομημένης περιοχής, ευλόγως δεν επιδεικνύει ενδιαφέρον για το περιεχόμενο του δασικού χάρτη, περιλαμβάνονται εν τούτοις στο χάρτη ως δασικές (ΣτΕ 2938/2017, 1544/2017), όταν, δηλαδή, και ο νομοθέτης θεωρεί περιττή την υποβολή αντιρρήσεων. Σε αμφότερες τις εν λόγω περιπτώσεις η προθεσμία άσκησης αίτησης ακύρωσης κατά της κύρωσης του δασικού χάρτη του άρθρου 17 του ν. 3889/2010 δεν κινείται από τη δημοσίευση της κυρωτικής απόφασης στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, αλλά από τη γνώση της εκ μέρους του ενδιαφερομένου (ΣτΕ 2572/2018, 1810/2018 7μ., 558/2018).
- Επειδή, από τα στοιχεία του φακέλου προκύπτουν τα εξής: Με την …/28.7.1987 απόφαση του Νομάρχη Ανατολικής Αττικής κηρύχθηκε αναδασωτέα δημόσια διακατεχόμενη δασική έκταση εμβαδού 2.520 τετραγωνικών μέτρων, που βρίσκεται στη θέση Αγία Βαρβάρα της Κοινότητας Ραφήνας του Νομού Αττικής, με σκοπό τη διατήρηση του χαρακτήρα της δασικής έκτασης, της οποίας η δασική βλάστηση καταστράφηκε με παράνομη εκχέρσωση. Στην πρόταση του Δασαρχείου Πεντέλης, η οποία περιλαμβάνεται στο …/7.7.1987 έγγραφο του Δασάρχη Πεντέλης προς τη Διεύθυνση Δασών της Νομαρχίας Αττικής, αναφέρεται ότι ο αιτών εκχέρσωσε παράνομα το έτος 1982 την παραπάνω δημόσια διακατεχόμενη δασική έκταση, την οποία περιγράφει κατά θέση και όρια, και ότι τον Ιανουάριο του έτους 1985 κατασκεύασε πεζούλια και φύτευσε ελαιόδενδρα και οπωροφόρα δένδρα. Προστίθεται ότι η βλάστηση της έκτασης αποτελούνταν από χαλέπιο πεύκη και αείφυλλα πλατύφυλλα. Επίσης, στην από 2.9.1986 έκθεση αυτοψίας αναφέρεται ότι ο αιτών «προέβη παράνομα και χωρίς άδεια της δασικής αρχής σε κατάληψη δημόσιας διακατεχόμενης δασικής εκτάσεως 2.520 στρεμμάτων, κατά το 1982, και εκχέρσωσε δημόσια διακατεχόμενη δασική έκταση από σχίνους, πρίνους και μερικά πευκόδενδρα. Τον Ιανουάριο 1985 κατασκεύασε τσιμέντινα πεζούλια και επιχωμάτωσε την έκταση. Μέσα υπάρχει ένα σπίτι και μία δεξαμενή νερού που ανεγέρθηκαν πριν το 1982. Επίσης τον Ιανουάριο 1985 φύτευσε νεαρά ελαιόδενδρα και διάφορα οπωροφόρα». Μνημονεύεται τέλος στην έκθεση αυτή ότι η έκταση «εκαλύπτετο πριν από την κατάληψή της από δάσος χαλεπίου πεύκης και αειφύλλων πλατυφύλλων». Κατά της …/28.7.1987 νομαρχιακής απόφασης περί αναδασώσεως καθώς και κατά της …/101/19.11.1987 δασικής απαγορευτικής διάταξης του Δασάρχη Πεντέλης, με την οποία, ενόψει της προηγούμενης απόφασης, απαγορεύτηκε για είκοσι χρόνια η βοσκή, η υλοτομία, η εκχέρσωση και η καλλιέργεια της έκτασης, ο αιτών άσκησε αίτηση ακύρωσης ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας. Η αίτηση αυτή έγινε δεκτή με την 6/1993 απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, κρίθηκε δε ότι η αιτιολογία της νομαρχιακής απόφασης περί αναδασώσεως κλονίζεται από την 26/1988 απόφαση του Εισαγγελέα Εφετών Αθηνών, η οποία έχει μεν εκδοθεί, κατά τη διαδικασία του άρθρου 22 του α.ν. 1539/1938, μετά την έκδοση των προσβαλλόμενων πράξεων ανάγεται, όμως, σε πραγματικά περιστατικά προγενέστερα αυτών. Ειδικότερα δε, με την απόφαση του Εισαγγελέα είχε γίνει, μεταξύ άλλων, δεκτό ότι η έκταση είναι αγρός, ο οποίος αγοράστηκε από τον αιτούντα το έτος 1974 και αποτελούσε τμήμα μείζονος αγρού, τον οποίο η δικαιοπάροχός του είχε αγοράσει το 1965 από την Ιερή Μονή Πεντέλης. Αναφέρεται δε περαιτέρω στην απόφαση αυτή ότι ο αιτών «το έτος 1974 φύτεψε μέσα στον αγορασθέντα κατά τα άνω αγρό, ελιές και διάφορα άλλα οπωροφόρα δένδρα, ανήγειρε μικρό κτίσμα που στην συνέχεια νομιμοποίησε, περιέφραξε τον αγρό με συρματόπλεγμα και προέβη σε διάφορες άλλες κατασκευές για την συγκρότηση των ομβρίων υδάτων». Ενόψει αυτών, ακυρώθηκαν, με την 6/1993 απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, η νομαρχιακή απόφαση περί αναδασώσεως ως ανεπαρκώς αιτιολογημένη καθώς και η ερειδόμενη σε αυτήν …/19.11.1987 δασική απαγορευτική διάταξη του Δασάρχη Πεντέλης.
- Επειδή, μετά την 6/1993 ακυρωτική απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, δεν προκύπτει ότι εκδόθηκε άλλη διοικητική πράξη σχετικά με τον χαρακτήρα της ως άνω έκτασης. Κινήθηκε, ωστόσο, μεταγενεστέρως η διαδικασία για την κύρωση των οικείων δασικών χαρτών, στους οποίους συμπεριελήφθη η εν λόγω έκταση. Ειδικότερα, το περιεχόμενο των δασικών χαρτών των Δήμων Αμαρουσίου, Ν. Ιωνίας, Καισαριανής Ζωγράφου, Βύρωνα καθώς και των Δημοτικών Ενοτήτων Μελισσίων Δήμου Πεντέλης, Φιλοθέης Δήμου Φιλοθέης – Ψυχικού, Πικερμίου και Ραφήνας Δήμου Ραφήνας Πικερμίου, θεωρήθηκε με την …/16.10.2018 απόφαση (ΑΔΑ: …) της Διεύθυνσης Δασών Ανατολικής Αττικής και αναρτήθηκε στον ειδικό διαδικτυακό τόπο ανάρτησης των δασικών χαρτών (https://www.ktimanet.gr/Citizen WebApp/InfoF1_Page.aspx), σύμφωνα με την 4510/19.10.2018 απόφαση ανάρτησης (ΑΔΑ: .). Η προθεσμία υποβολής αντιρρήσεων, κατά του περιεχομένου του, άρχισε στις 2.11.2018 και έληξε, μετά από παρατάσεις, στις 30.11.2019 (407 ημέρες). Ο σύνδεσμος του δασικού χάρτη αναρτήθηκε στις ιστοσελίδες του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας καθώς και της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αττικής. Περαιτέρω, η απόφαση ανάρτησης δημοσιοποιήθηκε και με την ανάρτησή της στον χώρο ανακοινώσεων της Διεύθυνσης Δασών Ανατολικής Αττικής καθώς και στα Δημοτικά ή Τοπικά Καταστήματα των Δήμων Αμαρουσίου, Ν. Ιωνίας, Καισαριανής, Ζωγράφου, Βύρωνα, Πεντέλης, Φιλοθέης – Ψυχικού, Ραφήνας – Πικερμίου και Μαραθώνα. Επίσης, συνεστήθη, για όσο χρόνο διήρκεσε η προθεσμία υποβολής των αντιρρήσεων, Σημείο Υποστήριξης Ανάρτησης Δασικού Χάρτη (ΣΥΑΔΧ), με έδρα το Δασαρχείο Πεντέλης, για την πληρέστερη πληροφόρηση και ενημέρωση των πολιτών σε θέματα του δασικού χάρτη και του τρόπου υποβολής αντιρρήσεων. Ο αιτών δεν άσκησε, στο πλαίσιο της διαδικασίας αυτής αντιρρήσεις. Στη συνέχεια, ο δασικός χάρτης, με αποτυπωμένες τις εκτάσεις για τις οποίες δεν ασκήθηκαν αντιρρήσεις, θεωρήθηκε, ως προς το θεματικό του περιεχόμενο και τη βάση γεωχωρικών δεδομένων, με την 324/17.1.2020 απόφαση της Διεύθυνσης Δασών Ανατολικής Αττικής (ΑΔΑ: 6ΔΑ4ΟΡ1Κ-ΩΚΕ), ακολούθως δε με την 494/ 24.01.2020 (Δ΄ 51) απόφαση του Συντονιστή Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αττικής (πρώτη προσβαλλομένη) κυρώθηκε μερικώς ο δασικός χάρτης, ως προς τμήματά του, όπως θεωρήθηκαν με την ως άνω απόφαση της Διεύθυνσης Δασών Ανατολικής Αττικής και εμφανίζονται στο συνημμένο ψηφιακό διάγραμμα κλίμακας 1:30.000 που συνοδεύει και αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα της προσβαλλόμενης απόφασης. Στον χάρτη αυτό, τα τμήματα της επίμαχης έκτασης (εμβαδού 103,99, 278,63, 1.459,98, 178,41, 9,92, 3,33, 64,19 τ.μ.) αποτυπώνονται, κατά περίπτωση είτε ως ΔΑ (Δάσος/Δασική έκταση στις αεροφωτογραφίες παλαιότερης λήψης/Άλλης μορφής κάλυψης έκταση στις αεροφωτογραφίες πρόσφατης λήψης/στους κτηματικούς χάρτες του ν. 248/1976) είτε ως ΔΔ (Δάσος/Δασική έκταση στις αεροφωτογραφίες παλαιότερης λήψης/Δάσος/Δασικής μορφής κάλυψης έκταση στις αεροφωτογραφίες πρόσφατης λήψης/στους κτηματικούς χάρτες του ν. 248/1976) και με δευτερεύοντα χαρακτηρισμό, στη δεύτερη περίπτωση, ως ΑΝ (Αναδασωτέες/Δασωτέες εκτάσεις). Ακολούθως, σε εφαρμογή νεότερων διατάξεων (βλ., ιδίως, το άρθρο 48 παρ. 10 του ν. 4685/2020 και την ΥΠΕΝ/ΔΠΔ/64663/2956/3.7.2020 απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Β΄ 2773) για την αναμόρφωση των δασικών χαρτών, εκδόθηκε η από 21.7.2020 πρόσκληση από τη Διεύθυνση Δασών Ανατολικής Αττικής, με την οποία κλήθηκαν οι ενδιαφερόμενοι να προσκομίσουν, εντός προθεσμίας, ατομικές διοικητικές πράξεις της περίπτωσης ζ΄ της παραγράφου 6 και της παραγράφου 7 του άρθρου 3 του ν. 998/1979. Η πρόσκληση κοινοποιήθηκε, μεταξύ άλλων, για δημοσίευση στην ιστοσελίδα της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αττικής, στους δήμους της Αττικής, στην ιστοσελίδα του φορέα «Ελληνικό Κτηματολόγιο», στην ιστοσελίδα του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, και στον ΟΠΕΚΕΠΕ. Η προθεσμία (30.9.2020) που τέθηκε με την προαναφερθείσα ΥΠΕΝ/ΔΠΔ/64663/2956/3.7.2020 απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας παρατάθηκε, κατά είκοσι πέντε (25) ημέρες, με την ΥΠΕΝ/ΔΔΕΥ/ 78681/2221/12.8.2020 απόφαση του Υφυπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας (Β΄ 3462). Ωστόσο, ο αιτών δεν υπέβαλε, ούτε στο πλαίσιο της διαδικασίας αυτής, αίτημα αναμόρφωσης με σχετικά στοιχεία ή δικαιολογητικά εν σχέσει με το επίμαχο ακίνητο. Επακολούθησε η έκδοση της …/2.4.2021 απόφασης του Προϊσταμένου της Διεύθυνσης Δασών Ανατολικής Αττικής περί αναρτήσεως «δασικού χάρτη περιοχών δήμων/δημοτικών ενοτήτων: Αγ. Κωνσταντίνου, Αρτέμιδας, Πολυδενδρίου, Ν. Μάκρης, Ραφήνας Περιφερειακής Ενότητας Ανατολικής Αττικής και πρόσκληση για υποβολή αντιρρήσεων κατά του περιεχομένου του» (δεύτερη προσβαλλομένη), στην οποία αναφέρεται, μεταξύ άλλων, ότι « … για τις περιοχές με κυρωμένο δασικό χάρτη αντιρρήσεις δέχεται μόνον το αναμορφωμένο τμήμα του αναρτώμενου δασικού χάρτη και μόνο ως προς τα τμήματα που δεν έχουν ήδη υποβληθεί αντιρρήσεις ή αιτήματα προδήλων σφαλμάτων». Όπως, εξάλλου, συνομολογεί και ο αιτών με την αίτηση ακύρωσης, στα τμήματα που αφορά η δεύτερη προσβαλλόμενη πράξη δεν εμπίπτει το επίμαχο ακίνητο.
- Επειδή, κατά την έννοια των ως άνω εφαρμοστέων διατάξεων του ν. 3889/2010, στην ειδική εκείνη περίπτωση που έχει εκδοθεί δικαστική απόφαση, μη ληφθείσα υπόψη από τη Διοίκηση κατά την κατάρτιση του δασικού χάρτη, με την οποία έχει ακυρωθεί πράξη κήρυξης της έκτασης ως αναδασωτέας, η προθεσμία άσκησης αίτησης ακύρωσης κατά της πράξης κύρωσης του δασικού χάρτη του άρθρου 17 του ν. 3889/2010 κινείται από τη γνώση της εκ μέρους του ενδιαφερομένου. Και τούτο διότι, όπως συμβαίνει και στην περίπτωση που η έκταση εμπίπτει σε εγκεκριμένο σχέδιο πόλεως ή πολεοδομική μελέτη ως δομήσιμη, ο ενδιαφερόμενος ευλόγως δεν επιδεικνύει ενδιαφέρον για το περιεχόμενο του δασικού χάρτη, διατηρώντας την πεποίθηση ότι η έκταση, σύμφωνα με την οικεία δικαστική απόφαση, δεν καταλαμβάνεται πλέον από τη δασική νομοθεσία.
- Επειδή, εν προκειμένω, η …/24.1.2020 απόφαση του Συντονιστή Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αττικής περί μερικής κυρώσεως των μη αμφισβητηθέντων με αντιρρήσεις δασικών χαρτών δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως στις 5.2.2020 (ημερομηνία πραγματικής κυκλοφορίας: 6.2.2020). Η κρινόμενη αίτηση ασκήθηκε στις 22.7.2021, εντός του χρονικού διαστήματος αναστολής της προθεσμίας κατά τη διάρκεια των δικαστικών διακοπών. Στη διαδρομή του χρόνου που διέρρευσε από την επομένη της πραγματικής κυκλοφορίας του οικείου ΦΕΚ μέχρι την άσκηση της αίτησης δεν συνυπολογίζονται: α) Τα χρονικά διαστήματα από 13.3.2020 μέχρι 31.5.2020 και από 7.11.2020 έως και 23.5.2021, κατά τα οποία, με κοινές υπουργικές αποφάσεις που εκδόθηκαν στο πλαίσιο της λήψης έκτακτων μέτρων προστασίας της δημόσιας υγείας από τον κίνδυνο περαιτέρω διασποράς του κορωνοϊού COVID-19, ανεστάλησαν οι προθεσμίες για την άσκηση ενδίκων βοηθημάτων ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας (με την εξαίρεση, όσον αφορά το Συμβούλιο της Επικρατείας, του χρονικού διαστήματος από 30.1.2021 έως και 10.2.2021, κατά το οποίο τρέχει η προθεσμία της αίτησης ακύρωσης, βλ. ΣτΕ 2284/2022) και β) Τα χρονικά διαστήματα αναστολής της προθεσμίας κατά τη διάρκεια των δικαστικών διακοπών και, συγκεκριμένα, από 1.7.2020 έως και 15.9.2020 [η ειδικώς για τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο του έτους 2020 ισχύσασα διάταξη του άρθρου 18 του ν. 4684/2020 (Α΄ 86/25.4.2020), η οποία καθόρισε τις δικαστικές διακοπές σε χρονικό διάστημα μικρότερο του παγίως ισχύοντος προκειμένου να αντιμετωπισθούν οι δυσμενείς για τη λειτουργία των δικαστηρίων συνέπειες της πανδημίας, δεν επηρέασε την ισχύ των παγίων διατάξεων των άρθρων 11 παρ. 2 του τότε ισχύοντος Κώδικα Οργανισμού Δικαστηρίων (ν. 1756/1988, Α΄ 35) και 11 του κωδ. δ/τος της 26.6-10.7.1944, Α΄ 139 (όπως το τελευταίο αυτό άρθρο τροποποιήθηκε με το άρθρο 12 του ν. 3514/2006, Α΄ 266), βλ. ΣτΕ 1680, 1435, 674/2022, 593/2024] καθώς και από 1.7.2021 έως την άσκηση της αίτησης στις 22.7.2021, δηλαδή εντός του διαστήματος των δικαστικών διακοπών [βλ. και το άρθρο 26 του ν. 4792/2021 (Α΄ 54), ΣτΕ 1479, 1480/2022 Ολομ., 546/2023, 688/2023, 2430/2023]. Με τα δεδομένα αυτά, η κρινόμενη αίτηση ασκήθηκε 155 ημέρες μετά την επομένη της πραγματικής κυκλοφορίας του ΦΕΚ, στο οποίο δημοσιεύθηκε η προσβαλλόμενη πράξη. Εξάλλου, η επίδικη έκταση δεν εμπίπτει σε εγκεκριμένο σχέδιο πόλεως ή πολεοδομική μελέτη ως δομήσιμη, κατά τα λοιπά δε, όπως εκτέθηκε στη σκέψη 7, έχουν τηρηθεί προσηκόντως οι διατυπώσεις δημοσιότητας για την έκδοση της προσβαλλόμενης κυρωτικής πράξης.
- Επειδή, ενόψει των ανωτέρω, η δικαστική απόφαση, με την οποία ακυρώθηκε η πράξη αναδάσωσης της επίμαχης έκτασης, δημιούργησε στον αιτούντα την εύλογη πεποίθηση, η οποία και προσήκει σε επιμελή διάδικο, ότι η έκταση δεν δύναται να συμπεριληφθεί στον δασικό χάρτη, με αποτέλεσμα να μην επιδεικνύει αυτός, δικαιολογημένα, ενδιαφέρον για την κύρωση του δασικού χάρτη. Ως εκ τούτου, η κρινόμενη αίτηση πρέπει να θεωρηθεί ότι ασκείται εμπροθέσμως διότι ως αφετηρία της προθεσμίας δεν δύναται να εκληφθεί η δημοσίευση της πράξης στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως αλλά η γνώση του περιεχομένου της από τον αιτούντα, τέτοια δε γνώση σε χρόνο που θα καθιστούσε την αίτηση εκπρόθεσμη δεν προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου.
- Επειδή, όπως προεκτέθηκε, με την 6/1993 απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας ακυρώθηκε, ως πλημμελώς αιτιολογημένη, η …/28.7.1987 νομαρχιακή απόφαση, με την οποία η επίμαχη έκταση κηρύχθηκε ως αναδασωτέα, χωρίς, μάλιστα, να προκύπτει ότι, μετά την ακυρωτική απόφαση, εκδόθηκε άλλη διοικητική πράξη σχετικά με τον χαρακτηρισμό της έκτασης. Με τα δεδομένα αυτά, η …/24.1. 2020 απόφαση του Συντονιστή Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αττικής, καθ’ ό μέρος συμπεριελήφθησαν σε αυτήν τα ανωτέρω τμήματα της επίδικης έκτασης ως έχοντα δασικό χαρακτήρα, πρέπει να ακυρωθεί, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από τον αιτούντα.
- Επειδή, μετά την αποδοχή της αίτησης για τον προαναφερόμενο λόγο, η εξέταση των λοιπών λόγων ακύρωσης αποβαίνει αλυσιτελής.
Δ ι ά τ α ύ τ α
Δέχεται την αίτηση.
Ακυρώνει εν μέρει την …/24.1.2020 απόφαση του Συντονιστή Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αττικής, κατά το αιτιολογικό.
Διατάσσει την απόδοση του παραβόλου.
Επιβάλλει σε βάρος του Δημοσίου τη δικαστική δαπάνη του αιτούντος, η οποία ανέρχεται σε εννιακόσια είκοσι (920) ευρώ.
Η διάσκεψη έγινε στην Αθήνα στις 13 Μαρτίου 2024
Η Πρόεδρος του Ε´ Τμήματος Η Γραμματέας
Μαργαρίτα Γκορτζολίδου Γεωργία Σιμάτη
και η απόφαση δημοσιεύθηκε σε δημόσια συνεδρίαση της 17ης Ιουνίου 2024.
Ο Προεδρεύων Αντιπρόεδρος Η Γραμματέας του Ε´ Τμήματος