ΕΟΠΥΥ. Η απόφαση του ΔΣ του ΕΟΠΥΥ, με την οποία εγκρίθηκε ανώτατη τιμή αποζημίωσης για τη μηνιαία θεραπεία, με συνένζυμο Q10, των ασθενών, είναι κανονιστική, όπως και το έγγραφο του Προέδρου του ΕΟΠΥΥ, κατά το μέρος που ορίζεται η ημερομηνία έναρξης της ισχύος της ανωτέρω απόφασης. Αρμοδιότητα του ΣτΕ για την εκδίκαση της αιτήσεως ακυρώσεως. Αρμοδίως η πρώτη προσβαλλόμενη πράξη εκδόθηκε από το ΔΣ του ΕΟΠΥΥ. Δεν παραβιάζεται το δικαίωμα των αιτούντων στην προστασία της υγείας τους. Ανυπόστατες οι προσβαλλόμενες πράξεις διότι δεν έχουν δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Δεκτή η αίτηση ακύρωσης.
Αριθμός 2156/2018
ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ
ΤΜΗΜΑ Δ΄
Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του στις 6 Δεκεμβρίου 2016, με την εξής σύνθεση: Αικ. Χριστοφορίδου, Σύμβουλος της Επικρατείας, Προεδρεύουσα, σε αναπλήρωση του Προέδρου του Τμήματος και του αναπληρωτή Προέδρου, που είχαν κώλυμα, Σπ. Χρυσικοπούλου, Δ. Κυριλλόπουλος, Σύμβουλοι, Χ. Μπολόφη, Ν. Μαρκόπουλος, Πάρεδροι. Γραμματέας η Ι. Παπαχαραλάμπους.
Για να δικάσει την από 7 Σεπτεμβρίου 2015 αίτηση:
των: 1. ……………… του …………….κατοίκου Αθηνών (…… Κυψέλη) και 2. ……………….. του ………….. κατοίκου Καισαριανής Αττικής (…………………….), οι οποίοι παρέστησαν με τη δικηγόρο Άννα Τσουλφίδου (Α.Μ. 23505), που τη διόρισαν με πληρεξούσια,
κατά του Εθνικού Οργανισμού Παροχής Υπηρεσιών Υγείας (Ε.Ο.Π.Υ.Υ.), που εδρεύει στο Μαρούσι Αττικής, ο οποίος παρέστη με τη δικηγόρο Δήμητρα Λίγγρη (Α..Μ. 22875), που τη διόρισε με πληρεξούσιο.
Με την αίτηση αυτή οι αιτούντες επιδιώκουν να ακυρωθούν: α) η υπ’ αριθμ. 591/30.7.2015 (Αρ. Συν. 235) απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του Εθνικού Οργανισμού Παροχής Υπηρεσιών Υγείας (Ε.Ο.Π.Υ.Υ.), β) το υπ’ αριθμ. ΔΒ4Γ/Γ55/30/οικ.31480/14.8.2015 έγγραφο του Προέδρου του Ε.Ο.Π.Υ.Υ. και κάθε άλλη σχετική πράξη ή παράλειψη της Διοικήσεως.
Η εκδίκαση άρχισε με την ανάγνωση της εκθέσεως του εισηγητή, Συμβούλου Δ. Κυριλλόπουλου.
Κατόπιν το δικαστήριο άκουσε την πληρεξούσια των αιτούντων, η οποία ανέπτυξε και προφορικά τους προβαλλόμενους λόγους ακυρώσεως και ζήτησε να γίνει δεκτή η αίτηση και την πληρεξούσια του καθού Οργανισμού (Ε.Ο.Π.Υ.Υ.), η οποία ζήτησε την απόρριψή της.
Μετά τη δημόσια συνεδρίαση το δικαστήριο συνήλθε σε διάσκεψη σε αίθουσα του δικαστηρίου κ α ι
Α φ ο ύ μ ε λ έ τ η σ ε τ α σ χ ε τ ι κ ά έ γ γ ρ α φ α
Σ κ έ φ θ η κ ε κ α τ ά τ ο ν Ν ό μ ο
1. Επειδή, για την άσκηση της κρινομένης αιτήσεως έχει καταβληθεί το νόμιμο παράβολο (υπ’ αριθ. ………………../2015 ειδικά έντυπα παραβόλου).
2. Επειδή, με την αίτηση αυτή οι αιτούντες, οι οποίοι φέρονται ως ασφαλισμένοι στο Ι.Κ.Α. – Ε.Τ.Α.Μ. και στον Ο.Α.Ε.Ε., αντιστοίχως, πάσχοντες αμφότεροι από τη νόσο του Parkinson, ζητούν την ακύρωση α) της υπ’ αριθ. 591/30-7-2015 αποφάσεως του Διοικητικού Συμβουλίου του Εθνικού Οργανισμού Παροχής Υπηρεσιών Υγείας (εφεξής Ε.Ο.Π.Υ.Υ.), με την οποία εγκρίθηκε ανώτατη τιμή αποζημίωσης ύψους έως 100 ευρώ (συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α.) για τη μηνιαία θεραπεία των ασθενών με οποιοδήποτε πιστοποιημένο σκεύασμα που περιέχει το συνένζυμο Q10 και μόνο για τις παθήσεις που προβλέπονται στον Ενιαίο Κανονισμό Παροχών Υγείας (Ε.Κ.Π.Υ.) και β) του υπ’ αριθ. ΔΒ4Γ/Γ55/30/οικ.31480/ 14-8-2015 εγγράφου του Προέδρου του Ε.Ο.Π.Υ.Υ., το οποίο ανακοινώθηκε στις Περιφερειακές Διευθύνσεις του Ε.Ο.Π.Υ.Υ. και στη Διοίκηση του Ι.Κ.Α. – Ε.Τ.Α.Μ. η προαναφερθείσα απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του Ε.Ο.Π.Υ.Υ, ορίσθηκε δε ότι αυτή θα ισχύσει από την 1-9-2015.
3. Επειδή, η υπ’ αριθ. 591/30-7-2015 απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του Ε.Ο.Π.Υ.Υ. (α΄ προσβαλλόμενη), με την οποία εγκρίθηκε ανώτατη τιμή αποζημίωσης ύψους 100 ευρώ για τη μηνιαία θεραπεία, με συνένζυμο Q10, των ασθενών που πάσχουν από παθήσεις προβλεπόμενες στον Ενιαίο Κανονισμό Παροχών Υγείας είναι κανονιστική. Τούτο δε διότι αφενός μεν αναφέρεται αφηρημένως σε όλα τα σκευάσματα που περιέχουν το συνένζυμο Q10, αφετέρου δε αφορά σε αόριστο αριθμό ασφαλισμένων του Ε.Ο.Π.Υ.Υ. που λαμβάνουν σκεύασμα περιέχον το συνένζυμο Q10 για τη θεραπεία της πάθησής τους. Κανονιστικό χαρακτήρα φέρει και το υπ’ αριθ. ΔΒ4Γ/Γ55/30/οικ.31480/ 14-8-2015 έγγραφο του Προέδρου του Ε.Ο.Π.Υ.Υ. κατά το μέρος που με αυτό ορίζεται η ημερομηνία έναρξης της ισχύος (1-9-2015) της ανωτέρω κανονιστικής απόφασης του Διοικητικού Συμβουλίου του Ε.Ο.Π.Υ.Υ. Συνεπώς, η εκδίκαση της κρινομένης αιτήσεως ακυρώσεως υπάγεται στην αρμοδιότητα του Συμβουλίου της Επικρατείας. Περαιτέρω, το ίδιο ως άνω έγγραφο, κατά το μέρος που με αυτό ανακοινώθηκε στις Περιφερειακές Διευθύνσεις του Ε.Ο.Π.Υ.Υ. και στη Διοίκηση του Ι.Κ.Α. – Ε.Τ.Α.Μ. η προαναφερθείσα απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του Ε.Ο.Π.Υ.Υ., δεν έχει εκτελεστό χαρακτήρα και, συνεπώς, η κρινόμενη αίτηση κατά το μέρος που στρέφεται κατά του εγγράφου αυτού πρέπει να απορριφθεί ως απαράδεκτη.
4. Επειδή, οι αιτούντες παραδεκτώς ομοδικούν, εφόσον προβάλλουν κοινούς λόγους ακυρώσεως ερειδόμενους επί της αυτής νομικής και πραγματικής βάσεως.
5. Επειδή, στη διάταξη του άρθρου 2 παρ. 1 του ν.δ/τος 96/1973 (Α΄ 172) ορίζεται ότι: “Ως φαρμακευτικαί θεωρούνται αι διαιτητικαί τροφαί αι ενισχυόμεναι δια φαρμακευτικών ουσιών, και ως εκ τούτου, φερόμεναι ως έχουσαι πλην της διαιτητικής και θεραπευτικήν τινά ένδειξιν … Επί των φαρμακευτικών διαιτητικών τροφών εφαρμόζονται τα περί φαρμακευτικών προϊόντων εν γένει ισχύοντα». Περαιτέρω στο άρθρο 19 του ν. 1902/1990 (Α΄ 138), όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 38 του ν. 4025/2011 (Α΄ 228), ορίζεται ότι: “1. Στις δαπάνες εξωνοσοκομειακής φαρμακευτικής περίθαλψης που παρέχουν στους ασφαλισμένους, συνταξιούχους και τα μέλη των οικογενειών τους οι Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης (ΦΚΑ), ανεξάρτητα από την ονομασία και τη νομική τους μορφή … καθορίζεται ποσοστό συμμετοχής του δικαιούχου περίθαλψης είκοσι πέντε τοις εκατό (25%) της διατιμημένης αξίας του φαρμάκου. Το ποσοστό συμμετοχής μπορεί να είναι μειωμένο στο δέκα τοις εκατό (10%) της διατιμημένης αξίας του φαρμάκου ή μηδέν τοις εκατό (0%) για φάρμακα που χορηγούνται για τη θεραπεία χρόνιων ή εξαιρετικά σοβαρών παθήσεων … 2. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης και Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης συντάσσεται κατάλογος με τις παθήσεις, τα φάρμακα των οποίων χορηγούνται με μειωμένη δέκα τοις εκατό (10%) ή μηδέν τοις εκατό (0%) συμμετοχή του ασφαλισμένου στη διατιμημένη αξία του φαρμάκου. Ο Εθνικός Οργανισμός Φαρμάκου (Ε.Ο.Φ.) μετά την έκδοση της προηγούμενης ΚΥΑ αναλαμβάνει την υποχρέωση σύνταξης καταλόγου κατάταξης των φαρμάκων (δραστικές ουσίες με τις αντίστοιχες εμπορικές ονομασίες τους) ανά θεραπευτική κατηγορία, σύμφωνα με το σύστημα κατάταξης ανατομικής, θεραπευτικής κατηγοριοποίησης – ΑΤΟ του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, αντιστοιχίζοντας στο κάθε φάρμακο το προβλεπόμενο ποσοστό συμμετοχής …” Κατ’ επίκληση της τελευταίας αυτής εξουσιοδοτικής διατάξεως εκδόθηκε η υπ’ αριθ. Φ42000/οικ.2555/353/28-2-2012 κοινή απόφαση των Υπουργών Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης και Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης με τον τίτλο “Κατάλογος παθήσεων με φάρμακα που χορηγούνται με μειωμένη ή μηδενική συμμετοχή ασφαλισμένου» (Β΄ 497), η οποία τροποποιήθηκε με την υπ’ αριθ. ΔΥΓ3(α)/οικ.104747/26-10-2012 κοινή απόφαση των Υπουργών Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας και Υγείας (Β΄ 2883). Στην απόφαση αυτή ορίζεται ότι: “Στους δικαιούχους εξωνοσοκομειακής φαρμακευτικής περίθαλψης των Φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης (Φ.Κ.Α.), ανεξάρτητα από την ονομασία και τη νομική τους μορφή … χορηγούνται τα φάρμακα με συμμετοχή 10% επί της διατιμημένης αξίας του φαρμάκου ή με μηδενική συμμετοχή για την αντιμετώπιση ή θεραπεία των χρόνιων παθήσεων, ως εξής: Α. Συμμετοχή του ασφαλισμένου σε ποσοστό (10%) για τους πάσχοντες από: 1. Νόσο του Parkinson και δυστονίες. 2. …” Με τη διάταξη του άρθρου32 παρ. 4 του ν. 3846/2010 (Α΄ 66) ορίσθηκε ότι: “Οι ασφαλιστικοί οργανισμοί, αρμοδιότητας Γ.Γ.Κ.Α. (Γενικής Γραμματείας Κοινωνικής Ασφάλισης, δύνανται με αποφάσεις του Διοικητικού τους Συμβουλίου να καθορίζουν ανώτατες τιμές για υλικά επεμβάσεως, οστικά και ενδοαυλικά μοσχεύματα, θεραπευτικά μέσα και προθέσεις, αναλώσιμα υλικά, υγειονομικά υλικά, καθώς και σκευάσματα ειδικής διατροφής. Επίσης, με ίδιες αποφάσεις μπορούν να αναπροσαρμόζονται οι ήδη καθορισθείσες ανώτατες τιμές από τους κανονισμούς παροχών των Κλάδων και Τομέων Υγείας των φορέων”. Ακολούθως, στο κεφάλαιο Β΄ του ν. 3918/2011 (Α΄ 31), με τον τίτλο “Εθνικός Οργανισμός Παροχής Υπηρεσιών Υγείας – Ένταξη νοσοκομείων Ι.Κ.Α. – Ε.Τ.Α.Μ. στο Ε.Σ.Υ.” ορίζονται τα ακόλουθα: Άρθρο 17 “1. Συνιστάται νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου (Ν.Π.Δ.Δ.) με την επωνυμία “Εθνικός Οργανισμός Παροχής Υπηρεσιών Υγείας (εφεξής Ε.Ο.Π.Υ.Υ. ή Οργανισμός), το οποίο αποτελεί Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης και τελεί υπό την εποπτεία του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης … 2. Στον Ε.Ο.Π.Υ.Υ. μεταφέρονται και εντάσσονται ως υπηρεσίες, αρμοδιότητες και προσωπικό ο Κλάδος Υγείας του Ιδρύματος Κοινωνικών Ασφαλίσεων – Ενιαίο Ταμείο Ασφάλισης Μισθωτών (Ι.Κ.Α. – Ε.Τ.Α.Μ.) με τις μονάδες Υγείας του, … οι Κλάδοι Υγείας του Οργανισμού Γεωργικών Ασφαλίσεων (Ο.Γ.Α.) και του Οργανισμού Ασφάλισης Ελευθέρων Επαγγελματιών (Ο.Α.Ε.Ε.), ο Οργανισμός Περίθαλψης Ασφαλισμένων Δημοσίου (Ο.Π.Α.Δ.), όπως διαμορφώθηκε με τις διατάξεις του ν. 3655/2008 (ΦΕΚ 58 Α΄), ως προς τις παροχές σε είδος. 3. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης και του κατά περίπτωση αρμόδιου Υπουργού, μπορεί να μεταφέρονται στον Ε.Ο.Π.Υ.Υ. και άλλοι Ασφαλιστικοί Οργανισμοί παροχής υγείας που λειτουργούν ως νομικά πρόσωπα δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου 4. …” Άρθρο 18 “1. Σκοπός του Εθνικού Οργανισμού Παροχών Υπηρεσιών Υγείας είναι: α. Η παροχή υπηρεσιών υγείας στους εν ενεργεία ασφαλισμένους, συνταξιούχους και τα προστατευόμενα μέλη των οικογενειών τους, των μεταφερόμενων φορέων, σύμφωνα με τα οριζόμενα από τον προβλεπόμενο στο άρθρο 30 Ενιαίο Κανονισμό Παροχών Υγείας του παρόντος νόμου. β. …” … Άρθρο 20 “1. Ο Οργανισμός διοικείται από Πρόεδρο, Αντιπρόεδρο και το Διοικητικό Συμβούλιο. 2. … 4. Το Δ.Σ. ασκεί τις αρμοδιότητες που προβλέπονται στο άρθρο 22 …” … Άρθρο 22 “1. Οι αρμοδιότητες του Δ.Σ. είναι οι εξής: α. Καθορίζει την πολιτική δράσης του Οργανισμού, παρακολουθεί την παροχή πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας από το δίκτυο φορέων του Ε.Ο.Π.Υ.Υ. και του Ε.Σ.Υ. και αποφασίζει για τα ζητήματα οργάνωσης και διαχείρισης του Οργανισμού προς εκπλήρωση των σκοπών του β. …” … Άρθρο 29 “1. Ο Ε.Ο.Π.Υ.Υ. αποτελεί καθολικό διάδοχο των εντασσόμενων φορέων και υπεισέρχεται στα δικαιώματα και υποχρεώσεις αυτών. 2. …” Άρθρο 30 “1. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Υγείας εγκρίνεται ο Ενιαίος Κανονισμός Παροχών Υγείας, ύστερα από πρόταση του Δ.Σ. του Ε.Ο.Π.Υ.Υ., με τον οποίο καθορίζεται το είδος, η έκταση, το ύψος των παροχών υγείας, ο τρόπος και η διαδικασία χορήγησής τους, καθώς και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια …” Κατ’ επίκληση της τελευταίας αυτής εξουσιοδοτικής διατάξεως εκδόθηκε η υπ’ αριθ. Φ90380/25916/3294/2011/3-11-2011 κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών, Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης και Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης με τον τίτλο “Ενιαίος Κανονισμός Παροχών Υγείας (Ε.Κ.Π.Υ.) του Εθνικού Οργανισμού Παροχών Υπηρεσιών Υγείας (Ε.Ο.Π.Υ.Υ.) (Β΄ 2456). Στην απόφαση αυτή, όπως ίσχυε κατά τον κρίσιμο εν προκειμένω χρόνο, μετά την τροποποίησή της α) με την υπ’ αριθ. Φ90380/5383/738/2012/11-4-2012 κοινή απόφαση των ίδιων ως άνω Υπουργών (Β΄ 1233), β) με την υπ’ αριθ. ΕΜΠ5/18-11-2012 κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών, Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας και Υγείας (Β΄ 3054) και γ) με την υπ’ αριθ. 55471/10-6-2013 κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Υγείας (Β΄ 1561) ορίζονται τα ακόλουθα: Άρθρο 1. “Με τον παρόντα Κανονισμό επιδιώκεται να εξασφαλισθεί η ισότιμη πρόσβαση όλων των ασφαλισμένων του Ε.Ο.Π.Υ.Υ., όπως αυτοί προσδιορίζονται στο άρθρο 3 του παρόντος, σε ενιαίο σύστημα παροχής υπηρεσιών υγείας, που έχει ως σκοπό την πρόληψη, διατήρηση, προαγωγή, βελτίωση, αποκατάσταση και προστασία της υγείας. Ειδικότερα με τον παρόντα Κανονισμό καθορίζονται οι παροχές υγείας σε είδος, η έκταση, το ύψος, ο τρόπος και η διαδικασία χορήγησής τους και προσδιορίζονται οι δικαιούχοι των παροχών αυτών, καθώς και ο τρόπος αποζημίωσης της σχετικής δαπάνης. Ως παροχές υγείας νοούνται: Παροχές Υγείας σε Είδος: 1. … 5. φαρμακευτική περίθαλψη. 6. …” Άρθρο 2 “Ως “οργανισμός – φορέας” νοείται ο Εθνικός Οργανισμός Παροχής Υπηρεσιών Υγείας (Ε.Ο.Π.Υ.Υ.) … Ως “παρεχόμενο υγειονομικό υλικό” νοείται αυστηρά και μόνο το υλικό που παρέχεται σύμφωνα με τον Ενιαίο Κανονισμό Παροχών του Ε.Ο.Π.Υ.Υ. ως αυτό περιγράφεται και απαριθμείται στο άρθρο 9 της παρούσας …” Άρθρο 3 “Στις ρυθμίσεις του παρόντα Κανονισμού υπάγονται οι άμεσα ασφαλισμένοι των Κλάδων Υγείας των ασφαλιστικών οργανισμών, που εντάσσονται στον Ε.Ο.Π.Υ.Υ. σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 3918/2011 … Ειδικότερα υπάγονται: Α. οι ασφαλιζόμενοι στον κλάδο ασθένειας του Ι.Κ.Α. – Ε.Τ.Α.Μ. – οι ασφαλιζόμενοι στον κλάδο υγείας του Ο.Α.Ε.Ε. …” … Άρθρο 9 “Η φαρμακευτική περίθαλψη περιλαμβάνει τα αναγκαία φάρμακα για την αποκατάσταση της υγείας και της ικανότητας προς εργασία των ασθενών, ή για ανακούφιση από τη νοσηρή τους κατάσταση, τις αναγκαίες για τη διάγνωση των νόσων ουσίες, καθώς και λοιπά δόκιμα θεραπευτικά μέσα, δηλαδή σκευάσματα ειδικής διατροφής και αναλώσιμα υγειονομικά υλικά … ΑΝΑΛΩΣΙΜΟ ΥΓΙΕΟΝΟΜΙΚΟ ΥΛΙΚΟ: Το αναλώσιμο υγειονομικό υλικό το προμηθεύονται οι ασφαλισμένοι από τις Αποθήκες, τα Φαρμακεία και τα Ιατρεία του Οργανισμού, όπου τούτο προβλέπεται, ή από το ελεύθερο εμπόριο, με ιατρική γνωμάτευση του θεράποντος ιατρού, κατόπιν έγκρισης του ελεγκτή ιατρού του Οργανισμού. Στην ιατρική γνωμάτευση ισχύος έως ενός έτους, αιτιολογείται η αναγκαιότητα χορήγησης του υλικού και καθορίζεται το χρονικό διάστημα χορήγησής του καθώς και η απαραίτητη ανά μήνα ποσότητα … Το αντίτιμο αγοράς από το ελεύθερο εμπόριο του αναλωσίμου υγειονομικού υλικού, καταβάλλεται από τον Οργανισμό στον ασφαλισμένο που το έχει πληρώσει, μετά από αφαίρεση του προβλεπόμενου από τις κατωτέρω διατάξεις ποσοστού συμμετοχής. Το ποσοστό συμμετοχής των ασφαλισμένων στην αξία του αναλωσίμου υγειονομικού υλικού που προμηθεύονται από το εμπόριο είναι 25% …” Στη συνέχεια, στην ανωτέρω διάταξη προβλέπονται οι τιμές των διαφόρων ειδών του αναλωσίμου υγειονομικού υλικού που προμηθεύονται οι ασφαλισμένοι για την αντιμετώπιση των διαφόρων παθήσεων, ορίζεται δε ότι: “Οι ανωτέρω τιμές, στις οποίες περιλαμβάνεται ο Φ.Π.Α., διαμορφώνονται σύμφωνα με τις τιμές που προκύπτουν από τη βάση δεδομένων του παρατηρητηρίου τιμών, όταν αυτή αναφέρεται στις τιμές του ελευθέρου εμπορίου του άρθρου 24 του ν. 3846/2010 (Α΄ 66) η εκτός αν με απόφαση του Δ.Σ. του Ε.Ο.Π.Υ.Υ. έχουν ορισθεί χαμηλότερες, κατ’ εφαρμογή της παρ. 4 του άρθρου 32 του ίδιου νόμου. Αυτό εφαρμόζεται και για τις υπόλοιπες περιπτώσεις του παρόντος άρθρου … Προϊόντα ειδικής διατροφής: Χορηγούνται ειδικά προϊόντα και σκευάσματα ειδικής διατροφής που είναι απαραίτητα για τη διαιτητική αγωγή στους πάσχοντες από: 1. … 8. μυασθένεια, νόσο Parkinson, νόσο κινητικού νευρώνα, σύνδρομο Down (χορηγείται ειδικό συμπλήρωμα συνένζυμου (ΟQ-10). Για την πιστοποίηση της νόσου, απαιτείται γνωμάτευση Διευθυντή Πανεπιστημιακής Κλινικής, Κλινικής του Ε.Σ.Υ. ή Στρατιωτικού Νοσοκομείου σχετικής με την πάθηση ειδικότητας κατά περίπτωση, στην οποία αναφέρεται η πάθηση του ασθενούς, η ανάγκη χρησιμοποίησης των ειδικών προϊόντων και σκευασμάτων, καθώς και η μηνιαία ποσότητα κάθε είδους, ύστερα από έγκριση του αρμόδιου ελεγκτή του Ε.Ο.Π.Υ.Υ. Η σχετική γνωμάτευση ισχύει έως ένα (1) έτος από την ημερομηνία έκδοσής της”.
6. Επειδή, .από τις ανωτέρω διατάξεις προκύπτουν τα ακόλουθα: α) Ο Ε.Ο.Π.Υ.Υ., ο οποίος ιδρύθηκε με το ν. 3918/2011, αποτελεί φορέα κοινωνικής ασφάλισης με σκοπό την παροχή υπηρεσιών υγείας στους εν ενεργεία ασφαλισμένους, στους συνταξιούχους και στα προστατευόμενα μέλη των οικογενειών τους, σύμφωνα με τα οριζόμενα στον Ενιαίο Κανονισμό Παροχών Υγείας (Ε.Κ.Π.Υ.), που εγκρίνεται με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Υγείας και με τον οποίο καθορίζεται, μεταξύ άλλων, και το ύψος των παροχών υγείας, β) Ο Ε.Ο.Π.Υ.Υ, αποτελεί τον καθολικό διάδοχο των εντασσομένων σε αυτόν, ως υπηρεσίες, Κλάδων Υγείας, μεταξύ των οποίων και οι Κλάδοι Υγείας του Ι.Κ.Α. και του Ο.Α.Ε.Ε., υπεισερχόμενος στα δικαιώματα και στις υποχρεώσεις των εν λόγω φορέων. Συνεπώς, η θεσπιζόμενη από τη διάταξη του άρθρου 32 παρ. 4 του ν. 3846/2010 αρμοδιότητα των Διοικητικών Συμβουλίων των ασφαλιστικών οργανισμών να θεσπίζουν με αποφάσεις τους ανώτατες τιμές αποζημίωσης, μεταξύ άλλων, και για τα σκευάσματα ειδικής διατροφής που λαμβάνουν οι ασφαλισμένοι τους, στα οποία περιλαμβάνονται και τα σκευάσματα που περιέχουν το συνένζυμο Q10, απαραίτητο για τη διαιτητική αγωγή των πασχόντων από τη νόσο του Parkinson, μεταβιβάσθηκε στο Διοικητικό Συμβούλιο του Ε.Ο.Π.Υ.Υ. Κατ’ ακολουθίαν, μετά την έναρξη της ισχύος του ν. 3918/2011, νομίμως ορίσθηκε με τη διάταξη του άρθρου 9 του Ενιαίου Κανονισμού Παροχών Υγείας του Ε.Ο.Π.Υ.Υ. (υπ’ αριθ. Φ90380/25916/3294/2011/3-11-2011 κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών, Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης και Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, όπως ισχύει) ότι το Διοικητικό Συμβούλιο του Ε.Ο.Π.Υ.Υ. είναι αρμόδιο να ορίσει ανώτατες τιμές αποζημίωσης για τα χορηγούμενα στους ασφαλισμένους του οργανισμού φάρμακα και σκευάσματα ειδικής διατροφής κατ’ εφαρμογή του άρθρου 32 παρ. 4 του ν. 3846/2010, η ίδια δε διάταξη του άρθρου 9 του Ε.Κ.Π.Υ. δεν συνιστά ανεπίτρεπτη υπεξουσιοδότηση προς το Διοικητικό Συμβούλιο του Ε.Ο.Π.Υ.Υ. Επομένως, αβασίμως προβάλλεται με την κρινόμενη αίτηση ότι, ελλείψει σχετικής εξουσιοδοτικής διατάξεως, το Διοικητικό Συμβούλιο του Ε.Ο.Π.Υ.Υ. δεν είχε αρμοδιότητα να εκδώσει την πρώτη προσβαλλόμενη πράξη, με την οποία εγκρίθηκε ανώτατη τιμή αποζημίωσης 100 ευρώ για τη μηνιαία θεραπεία των ασθενών με σκεύασμα περιέχον το συνένζυμο Q10.
7. Επειδή, εφόσον κατά τα γενόμενα δεκτά στη προηγούμενη σκέψη νομίμως με την υπ’ αριθμ. 591/30-7-2015 απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του Ε.Ο.Π.Υ.Υ. ορίσθηκε κατ’ εφαρμογή των διατάξεων των άρθρων 32 παρ. 4 του ν. 3846/2010 και 9 του Ε.Κ.Π.Υ., ανώτατη τιμή αποζημίωσης (ύψους 100 ευρώ) για τη μηνιαία θεραπεία των ασφαλισμένων που λαμβάνουν σκεύασμα περιέχον το συνένζυμο Q10, αβασίμως προβάλλεται με την κρινόμενη αίτηση ότι η ανωτέρω απόφαση παραβιάζει τις διατάξεις του άρθρου 19 του ν. 1902/1990 και της υπ’ αριθ. Φ42000/οικ.2555/353/28-2-2012 κοινής απόφασης των Υπουργών Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης και Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, με τις οποίες προβλέπεται συμμετοχή των ασφαλισμένων, πασχόντων από τη νόσο Parkinson, όπως οι αιτούντες, σε ποσοστό 10% επί της διατιμημένης αξίας του φαρμάκου, με αποτέλεσμα αυτοί να υποχρεούνται να καταβάλλουν μηνιαίως το ποσό των 500 ευρώ για την προμήθεια του απαραίτητου σκευάσματος διατροφής, καθόσον η τιμή αγοράς του ανέρχεται μηνιαίως στο ποσό των 600 ευρώ, ενώ με την εφαρμογή των εν λόγω διατάξεων η συμμετοχή τους ανήρχετο στο ποσό των 60 ευρώ μηνιαίως (600 x10%).
8. Επειδή, περαιτέρω, προβάλλεται ότι οι προσβαλλόμενες πράξεις παραβιάζουν τις διατάξεις περί καθορισμού τιμής αποζημίωσης της δαπάνης αγοράς των σκευασμάτων για τη μηνιαία θεραπεία των ασθενών (άρθρα 17 του ν.δ. 96/1973, 12 του ν. 3816/2010, 14 παρ. 3 του ν. 3840/2010, 35 παρ. 1, 40 του ν. 3918/2011 και υπ’ αριθ. ΔΥΓ3 (α)/οικ. 104744/2012 ΓΠοικ.61771/2014 αποφάσεις του Υπουργού Υγείας). Ο λόγος αυτός, ανεξαρτήτως της αοριστίας του, είναι απορριπτέος ως αβάσιμος, καθόσον οι ανωτέρω διατάξεις που επικαλούνται οι αιτούντες δεν αφορούν τον καθορισμό των ποσοστών συμμετοχής των ασφαλισμένων του Ε.Ο.Π.Υ.Υ. στη δαπάνη αγοράς των σκευασμάτων ειδικής διατροφής, αλλά ρυθμίζουν διαφορετικά ζητήματα (καθορισμός ανώτατων τιμών πώλησης φαρμακευτικών προϊόντων, θέσπιση καταλόγου συνταγογραφούμενων φαρμακευτικών ιδιοσκευασμάτων και διαδικασίας εφαρμογής συστήματος τιμών αναφοράς για την κατάρτισή του, καθορισμός ποσού έκπτωσης των φαρμακευτικών εταιρειών προς τους φορείς κοινωνικής ασφάλισης, τιμολόγηση φαρμάκων).
9. Επειδή, περαιτέρω, προβάλλεται ότι η πρώτη προσβαλλόμενη πράξη (υπ’ αριθ. 591/30-7-2015 απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του Ε.Ο.Π.Υ.Υ.) παραβιάζει το δικαίωμα των αιτούντων στην προστασία της υγείας τους, το οποίο προστατεύεται από το άρθρο 21 παρ. 3 και 6 του Συντάγματος, καθόσον έχει ως συνέπεια να στερούνται την απαραίτητη φαρμακευτική αγωγή. Ο λόγος αυτός είναι απορριπτέος ως αβάσιμος. Τούτο δε διότι, λαμβανομένων υπόψη των δυσχερών δημοσιονομικών συνθηκών υπό τις οποίες τελεί η χώρα, η σημαντική, πράγματι, μείωση της μηνιαίας αποζημίωσης που χορηγείται στους ασθενείς, οι οποίοι λαμβάνουν σκευάσματα περιέχοντα το συνένζυμο Q10, αποβλέπει σε εξυπηρέτηση σκοπού δημοσίου συμφέροντος, ήτοι στη μείωση και στον εξορθολογισμό των υψηλών δημοσίων δαπανών οι οποίες κατεβάλλοντο για την υγεία, ειδικότερα δε στη μείωση της φαρμακευτικής δαπάνης, την οποία επωμίζονται οι ασφαλιστικοί οργανισμοί και, τελικώς, το Κράτος, καθώς και στη διασφάλιση της βιωσιμότητος του Ε.Ο.Π.Υ.Υ. ενόψει του ότι οι ασφαλισμένοι του εν λόγω οργανισμού αποτελούν τον κύριο όγκο των ασφαλισμένων της Χώρας.
10. Επειδή, από το Σύνταγμα επιβάλλεται η πλήρης δημοσίευση όχι μόνο των τυπικών νόμων, αλλά και των κανονιστικών διοικητικών πράξεων, ως συστατικό στοιχείο του κύρους τους.
11. Επειδή, όπως ανεφέρθη στη σκέψη 3, τόσον η πρώτη προσβαλλόμενη πράξη όσο και η δεύτερη προσβαλλόμενη πράξη κατά το παραδεκτώς προσβαλλόμενο μέρος της, ήτοι κατά το μέρος που με αυτήν ορίζεται ως ημερομηνία ενάρξεως της ισχύος της υπ’ αριθ. 591/30-7-2015 αποφάσεως του Διοικητικού Συμβουλίου του Ε.Ο.Π.Υ.Υ. η 1-9-2015, είναι διοικητικές πράξεις με κανονιστικό χαρακτήρα. Όμως, παρά τον κανονιστικό χαρακτήρα, οι προσβαλλόμενες πράξεις δεν έχουν δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, όπως απαιτείται από τη διάταξη του άρθρου 5 παρ. 2 περ. θ. του ν. 3469/2006 (Α΄ 131), εφόσον από την κείμενη νομοθεσία δεν προβλέπεται άλλος ειδικότερος τρόπος δημοσιεύσεως, και, ως εκ τούτου είναι ανυπόστατες. Καίτοι δε ανυπόστατες, οι πράξεις αυτές πρέπει να ακυρωθούν, διότι έχουν εφαρμοσθεί. Συνεπώς, για το λόγο αυτόν, βασίμως προβαλλόμενο, ο οποίος, άλλωστε εξετάζεται και αυτεπαγγέλτως, η κρινόμενη αίτηση πρέπει να γίνει εν μέρει δεκτή (ΣτΕ 87/2011 Ολομ., 3913/2015 Ολομ., 216/2016 Ολομ.).
12. Επειδή, σύμφωνα με τα προαναφερθέντα, η κρινόμενη αίτηση πρέπει να γίνει εν μέρει δεκτή και να ακυρωθούν οι προσβαλλόμενες πράξεις.
Δ ι ά τ α ύ τ α
Δέχεται εν μέρει την αίτηση.
Ακυρώνει α) την υπ’ αριθ. 591/30-7-2015 απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του (Ε.Ο.Π.Υ.Υ.) και β) την υπ’ αριθ. ΔΒ4Γ/Γ55/30/οικ.31480/14-8-2015 πράξη του Προέδρου του Ε.Ο.Π.Υ.Υ., κατά το εκτελεστό της μέρος, σύμφωνα με τα αναφερόμενα στο αιτιολογικό. …