(ΕΔΔΔΔ 2018/394, ΘΠΔΔ 2019/557) Δημόσιοι υπόλογοι. Έννοια. Τι νοείται ως έλλειμμα διαχείρισης χρηματικού, το οποίο καταλογίζεται στον υπόλογο

(Α` ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΝΟΜΟΣ , ΔΔΙΚΗ 2018/952 , ΘΠΔΔ 2018/1169)

Ευθύνη των ασφαλιστικών ταμείων σε αποζημίωση των συνταξιούχων λόγω παράνομων περικοπών των ασφαλιστικών παροχών, όπως της κύριας και της επικουρικής σύνταξης. Αρμόδιο κατά τόπο δικαστήριο για την εκδίκαση της αγωγής είναι το Διοικητικό Πρωτοδικείο του τόπου που εδρεύει το Περιφερειακό Υποκατάστημα του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, ανεξαρτήτως της έδρας του ΕΤΕΑ. Πότε ασκείται παραδεκτά δεύτερη αγωγή για την  ίδια διαφορά. Παραδεκτή η ένδικη αγωγή κατά το μέρος που ασκείται για διαφορετικό χρονικό διάστημα από αυτό της πρώτης. Πότε γεννάται ευθύνη του Δημοσίου και των νπδδ σε αποζημίωση κατά τα άρθρα 105-106 ΕισΝΑΚ. Το δικαστήριο μπορεί να επιδικάσει χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης κατά το άρθρο 932 ΑΚ. Σε περιπτώσεις εξαιρετικά δυσμενών δημοσιονομικών συνθηκών, η δυνατότητα του νομοθέτη να περικόπτει τις ασφαλιστικές παροχές οριοθετείται από τις αρχές της κοινωνικής αλληλεγγύης και της ισότητας στα δημόσια βάρη, καθώς και της αναλογικότητας και πρέπει να χορηγούνται στο συνταξιούχο παροχές που να του επιτρέπουν να διαβιώνει με αξιοπρέπεια. Τι νοείται ως περιουσία κατά το άρθρο 1 του ΠΠΠ της ΕΣΔΑ και πότε επιτρέπεται ο περιορισμός του περιουσιακού δικαιώματος. Στοιχεία που ελέγχει ο δικαστής σε ότι αφορά στις περικοπές των συνταξιοδοτικών παροχών. Οι περικοπές των συντάξεων που θεσπίστηκαν με τους νόμους 3845/2010, 3863/2010, 3986/2011 και 4024/2011 δεν αντίκεινται στο Σύνταγμα και στις ανωτέρω αρχές, καθώς και στο άρθρο 1 του ΠΠΠ της ΕΣΔΑ. Αντιθέτως οι περικοπές στις κύριες τις επικουρικές συντάξεις καθώς και η κατάργηση των επιδομάτων Χριστουγέννων, Πάσχα και αδείας, που θεσπίστηκαν με τα άρθρα 6 του 4051/2012 και πρώτο του 4093/2012, οδηγούν σε ανεπίτρεπτη μείωση του επιπέδου ζωής των συνταξιούχων κάτω του ορίου που συνιστά τον πυρήνα του κοινωνικοασφαλιστικού τους δικαιώματος και αντίκεινται στο Σύνταγμα και στο άρθρο 1 του ΠΠΠ της ΕΣΔΑ. Το δικαστήριο που εκδικάζει την αγωγή εξετάζει, όταν δεν υπάρχει δεδικασμένο, τη νομιμότητα της πράξης ή της παράλειψης στην οποία θεμελιώνεται η αξίωση, και τη συμβατότητα των σχετικών διατάξεων με το Σύνταγμα και διεθνείς συμβάσεις. Το Δικαστήριο δικαιούται να εκφέρει κρίση για τη συμβατότητα των κρίσιμων διατάξεων με την ΕΣΔΑ, χωρίς να αποκλείεται αυτό από την 2287/2015 απόφαση του ΣτΕ, που αποφάνθηκε για την αντισυνταγματικότητα των ίδιων διατάξεων. Πενταετής η παραγραφή των αξιώσεων κατά του ΕΤΕΑ και ήδη ΕΤΕΑΠ, σύμφωνα με το άρθρο 40 παρ. 6 του α.ν. 1846/1951, που εφαρμόζεται αναλόγως. Έναρξη της παραγραφής. Απαιτείται και επίδοση της αγωγής στον εναγόμενο για τη διακοπή της παραγραφής. Το ΙΚΑ οφείλει τόκο 6% ετησίως από την επίδοση της αγωγής. Επιδίκαση στον ενάγοντα τόσο των συνταξιοδοτικών παροχών που περικόπηκαν παράνομα όσο και χρηματικής ικανοποίησης λόγω ηθικής βλάβης. Μερικά δεκτή η αγωγή.

Οι περικοπές που επιβλήθηκαν στις κύριες και τις επικουρικές συντάξεις με τα άρθρα 6 του Ν. 4051/2012 και πρώτο του Ν. 4093/2012 αντίκεινται στα άρθρα  22 παρ. 5 του Συντάγματος και 1 του ΠΠΠ της ΕΣΔΑ. Οι ενάγοντες, συνταξιούχοι του ΕΤΑΑ/ΤΑΝ, υπέστησαν παράνομες περικοπές στην κύρια σύνταξή τους και  έχουν αξίωση αποζημίωσης για την περιουσιακή ζημία του υπέστησαν.  Οι επίδικες αξιώσεις δεν έχουν παραγραφεί κατά το άρθρο 137 Β παρ. 1του Ν. 3655/2008. Δεκτή η αγωγή. (Παρατηρήσεις Παναγιώτας Ξυλάκη, στη ΘΠΔΔ 2019/273).